قاجاری دور حکومت وچ عزاداری

قاجاری دور حکومت وچ ایران دے اندر حضرت امام حسین علیہ السلام دی عزاداری نوں وڈے پررونق تے جوش دے نال منایا جاندا سی - اس دور وچ عزاراری نوں منانے دے ایسے طریقے سامنے آئے جو صفوی دور وچ نئی‏‏ں سن - قاجاری دور حکومت تے خاص طور اُتے ناصرالدین شاہ دے دور وچ محرم الحرام دا مہینہ بےحد منفرد نظر آندا سی - اس مہینے وچ ایران دے سارے شہر سیاہ پوش ہو جاندے سن تے اس مہینہ وچ خصوصی مراسماں دا اہتمام کیتا جاندا سی - ناصرالدین شاہ دے دور وچ عزاداری دے مراسم اپنے عروج اُتے سن کیونجے اس دور وچ اس مراسماں نوں حکومتی سرپرستی حاصل ہُندی سی -

محرم تے صفر دے مہینیاں وچ تہران صحیح معناں وچ عزادرای والی جگہ معلوم ہُندا سی - شہر دے کسے وی حصے وچ کسے وی حالت وچ موسیقی دی آواز بلند نئی‏‏ں ہُندی سی - گھٹ توں گھٹ 200 دے قریب مجالس شہر دے مختلف حصےآں وچ برگزار ہُندی سن تے شب و روز سینہ زنی ہویا کردی سی -

عزاداری محرم وچ تکیہ دا کردار

قاجاری دور حکومت وچ عزاداری دے مراسماں وچ " تکیہ " یعنی مجلس والی جگہ دی بےحد زیادہ اہمیت ہویا کردی سی - اس وچ فقیر توں لے کے بادشاہ تک ہر کوئی عزاداری وچ شرکت کیتا کردا سی - فتح علی شاہ دے دور وچ " تکیہ " ول زیادہ توجہ دتی گئی جنہاں نیک لوگاں دی اک جماعت بنایا کردتی سی تے اس کم دے لئی چند دکاناں نوں وقف کر دتا جاندا سی لیکن زیادہ تر اھل محلہ دے تعاون توں ای مکمل ہُندے سن - ایہ رسم ناصرالدین شاہ دے دور وچ اپنے اوج اُتے سی تے اس دے بعد تکیہ رسمی طور اُتے عزاداری دے مراسم منانے دی جگہ تے مذھبی رسومات دے لئی مخصوص ہو گئی -

قاجار دور حکومت وچ تعزیہ

تعزیہ دے لغوی معنی اظہار ہمدردی ، سوگواری تے تسلیت اے لیکن بطور کلی اجتماعات تے مذھبی مراسماں دی نمائش دی صورت وچ ہمارے سامنے جلوہ گر اے - حضرت امام حسین علیہ السلام دی شہادت محرم الحرام دے مہینے وچ ہوئی - امام علیہ السلام محاصرہ وچ رہے تے کربلا دے صحرا وچ اسلام دی سربلندی دے لئی قربان ہو گئے لیکن انہاں نے مذہب نوں خود توں دور نئی‏‏ں کیتا - سلطنت قاجار دے ابتدائی دور حکومت وچ تعزیہ خوانی لوگاں دے عقیدہ وچ شامل ہو گئی سی تے مختلف مراحل طے کرنے دے بعد اسنوں مذھبی رسوم وچ اک خاص مقام حاصل سی -

قاجار دور حکومت وچ تریخ وچ پیش آنے والے بعض تاریخی و مذھبی واقعات دے بارے وچ نمائش دا اہمتمام کیتا جاندا سی - ایہ کم کسے وڈی سڑک جاں میدان وچ کیتا جاندا سی -

عام طور اُتے تعزیہ دے آغاز اُتے اک روضہ خوان کتاب روضة الشهدا توں روضہ پڑھدا تے اس دے بعد تعزیہ تے اس توں مشابہ نمائش دے لئی سامنے آندے - تریخ دان تعزیہ خوانی دے تعلق نوں صفوی دور حکومت دے ابتدائی سالاں نال جوڑتے نیں - تعزیہ خوانی نے صفوی دور حکومت وچ اپنے تکمیلی مراحل نوں طے کر دے ہوئے زندی دور وچ وچ اسنوں مکمل کیتا تے فیر قاجاری دور وچ ترقی دیاں بلندیاں اُتے پہنچ گئی -

قاجار دور حکومت وچ عزاداری دی خصوصیات

قاجاری دور حکومت وچ شہداء کربلا دی عزاداری تے سوگواری دے مراسم اک نویں مرحلے وچ داخل ہو گئے تے ساخت دے لحاظ توں اس وچ وسعت پیدا ہوئی -

مراسماں دا عمومی ہونا

واقعہ کربلا دے بعد حضرت امام حسین علیہ السلام توں محبت کرنے والیاں تے شیعاں نے حضرت امام حسین علیہ السلام تے شھدائے کربلا دے لئی عزاداری دی - آئمہ اطھار (علیهم السلام) دی حوصلہ ا‌فزائی دے بعد عزاداری نوں تے وی رواج ملیا تے اس وچ وسعت آئی - ہر اس دور وچ جدو‏‏ں شیعہ حکومت وچ ہُندے تو اس دی ترویج وچ بھرپور کوشش کر دے تے انہاں مذھبی رسومات نوں عام کرنے وچ شیعہ حکومتاں دا بےحد زیادہ کردار اے - خاص دور اُتے آل بویہ تے صفوی دور حکومت وچ اس دی بوہت زیادہ پشتپناہی کیتی گئی - قاجار دور وچ عزاداری امام حسین علیہ السلام معاشرے وچ عام ہو گئی - تریخ دیاں کتاباں وچ لکھیا گیا اے کہ قاجار دور وچ تہران تے وڈے شہراں دے لوک محرم تے صفر دے مہینیاں وچ چادراں لگیا کر ، صفاں بچھا کے تے علم بلند کرکے عزاداری نوں مناندے سن - اس زمانے وچ لوک اک مذھبی فریضہ سمجھ کے عزاداری نوں مناندے سن -

عورتاں دی زیادہ تعداد وچ شرکت

قاجاری دور حکومت دی اک خاص بات ایہ وی سی کہ اس وقت عزاداری دے مراسم وچ عورتاں بوہت تعداد وچ شرکت کیتا کردیاں سن -

حسن اعظام قدسی مجالس عزاداری وچ عورتاں دی شرکت نوں کچھ اس طرح توں بیان کر دے نیں -

" دورہ قاجار دی اہم ترین بات مہینے محرم وچ مراسم عزاداری وچ شرکت ، روضہ خوانی تے تعزیہ دی نمائش سی - تہران شہر وچ مہینے محرم دی بہترین تے مفصل ترین روضہ خوانی مسجد حاج شیخ عبدالحسین وچ ہُندی سی - اس وچ شرکت کرنے والے خواتین و حضرات دی تعداد بعض اوقات دس ہزار توں وی تجاوز کر جاندی سی -

مراسم عزاداری صرف دس محرم تک محدود نہ سی

قاجاری دور حکومت دی اک خاص بات ایہ سی کہ عزاداری دے ایام وچ وسعت پیدا ہو گئی سی - صفوی دور وچ عزاداری مہینے محرم توں اگے نئی‏‏ں جاندی سی لیکن قاجاری دور وچ اس دے ایام وچ بوہت حد تک وسعت پیدا ہو گئی - محرم تے صفر دے مہینیاں وچ تہران دے بیشتر حصےآں وچ روضھ خوانی دا اہتمام کیتا جادا سی -

عزاداری دی تعداد تے روش وچ وسعت

قاجاری دور وچ عزاداری دے اوہ عناصر جو صفوی تے زندی دور وچ پروان چڑھ رہے سن اوہ اپنے اوج شکوفائی نوں پہنچ گئے - تعزیہ نوں ترویج دینے دے متعلق میرزای قمی تے آیت اللہ محمد علی کرمانشاہی دے فتوے بوہت مۆثر سن - محمد شاہ دے دور وچ میرزا آقاسی دی حمایت دے باعث وی مراسم عزاداری نوں رونق ملی -