Jump to content

تہران

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں


شہر ،راجگڑھ
تہران
Tehran
صوبہ
صوبہ تہران
ضلع
نکی ونڈ
14 میونسپل ضلعے
پہلے ناں
طہران، دہران
رقبہ
730 ک م۲
سمندر پدھر توں اچائی
1,200 توں 1,980 میٹر
قسم موسم
براعظمی
سرکاری بولی
سنگھنائی
11,354.6 لوک/ک م۲
نسلی ٹولیاں
فارسی ، آذری ، ارمنی ،پارسی
مذہبی ونڈ
مسلمان 96% ,سعائی ،بہائی تے ہور ۔
واسیاں لئی ناں
تہرانی
ڈاک انڈیکسز
13ххх-15ххх
دن شہر
غیرسرکاری ناں
تہران ایران دے نقشے چ is located in ایران
تہران ایران دے نقشے چ
تہران ایران دے نقشے چ

تہران ایران تے صوبہ تہران دا راجگڑھ اے تے ایران دے اتلے پہاڑی علاقے چ واقع اے ۔تہران شہر دی آبادی 83 لکھ تے تہران میٹروپولیٹن علاقے دی آبادی 1 کروڑ 20 لکھ دے نیڑے اے ۔ تہران ایران دا سبتوں وڈا شہر تے شہری علاقہ اے اس دے نال نال ایہ لہندے ایشیا دا وی سبتوں وڈا شہر اے ۔

1796ء تک تہران اک غیر اہم پنڈ سی ۔ 1796ء چ آغا محمد خان نے تہران نوں نویں راجگڑھ طور چنیا ۔ ایران دی پوری تریخ چ راجگڑھ کئی وار بدلے گئے ، تہران ایران دا 32واں راجگڑھ اے ۔ اسلامی دور توں پہلے اج دے تہران دی تھاں رے سی ، جہڑا ہن تہران دا حصہ اے ، 13ویں صدی چ منگول سلطنت ہتھوں اسدی تباہی مگروں تہان نے اسدی تھاں لئی۔ 20ویں تے 21ویں صدی چ پورے ایران توں لوکاں نے تہران ول وڈی گنتی چ ہجرت کیتی ۔ شہر چ کئی تریخی مسیتاں ، گرجے ، سائناگوگ تے آتش کدے نیں ۔ تہران دا دنیا چ اسدی میٹروپولٹن علاقے دی آبادی دے لحاظ نال 29واں نمبر اے ۔ تہران چ کئی بولیاں بولیاں جاندیاں نیں پر لوک گنتی دا 99% حصہ فارسی سمجھدا اے ۔

تہران چ ایران دی دستورساز اسمبلی مجلس خبرگان تے دوجے اعلی حکومتی دفاتر واقع نیں ۔ ایران دیاں اعلی عدالتاں تے اعلی فوجی دفاتر تہران چ ای واقع نیں ۔ اس نوں شاعر مشرق علامہ محمد اقبال نے مشرق دا جینوا وی آکھیا اے ۔ تہران 2 حصیاں تے مشتمل اے ، اک حصہ بلندی تے دوجا حصہ پہاڑاں دے دامن چ آباد اے ۔ تہران ایران دا سیاسی تے تعلیمی مرکز اے تے ایرانی ثقافت دے وڈے مرکزاں چوں اک اے ۔ ایران دا سابق صدر محمود احمدی نژاد تہران دا سابق میئر رہیا اے۔ اسلامی انقلاب توں پہلاں ایرانی شہنشاہت دا دارالسلطنت وی تہران سی تے شہنشاہ دا دربار تے محل کاخ سفید وی ایتھے سن ۔ ایران دے اسلامی انقلاب چ وی تہران تے تہران دے لوکاں دا بہت وڈا ہتھ اے ۔ تہران دے بھوچال پٹی اتے واقع ہون دی وجہ توں ایران دا راجگڑھ کسے ہور تھاں لے جان دے کئی منصوبے نیں ۔ شہر دی لوک گنتی دی وڈی گنتی فارسی بولدی اے ، پر ایران دیاں دوجیاں گھٹ گنتیاں ، کرد آذری لور وی شہر چ وسدے نیں ۔ تہران دی اکثریت خود نوں فارسی دسدی اے ۔

تریخ

[سودھو]

تہران ج 7،000 سال توں انسانی وسوں اے ۔

اج دے تہران دی تھاں اتے اک اہم تریخی شہر ، جہڑا ہن اس چ ضم ہو گیااے ، رے سی ، جسنوں پرانی فارسی تے اوستا چ رھاگس آکھیا گیا ۔ ایہ شہر ایرانی بولیاں بولن آلے میداں تے ہخمانیشیاں دا اہم علاقہ سی ۔

تہران لاگے دماوند پہاڑ ،جسدا شاہنامہ چ ذکر اس تھاں دے طور اتے آیا اے جتھے فریدون نے ضحاک نوں ڈکیا سی ۔دماوند پہاڑ فارسی دیومالا چ بوہت اہم تھاں رکھدا اے ۔ وشکارلی فارسی دیاں کجھ لکھتاں چ ، رے نوں زرتشت دی جم بھوں دسیا کیا اے ، پر اج دے تریح دان زرتشت دی جم تھاں خراسان دسدے نیں ۔اک فارسی روایت موجب بادشاہ منوجہر وی کوہ دماوند چ جمیا سی ۔

ساسانی سلطنت دے مکن ویلے 641ء ج یزدگرد III نے خراسان نسن توں پہلے اپنی قوم آخری اپیل رے توں کیتی سی ۔ رے مسلماناں دے ساسانی سلطنت اتے حملہ دے خلاف مہران ٹبر دے سیاوخش (پتر مہران ، پتر بہرام چوبین)دا اہم تھاں سی ۔ ایسے مزاحمت دی وجا توں جدوں عرباں نے رے اتے مل مار لیا ، اوہناں اسنوں تباہ کرن دا حکم دتا تے فرخ زاد نوں اسنوں مڑ اسارن دا حکم دتا ۔

رے چ اک مندر وی اے جہڑے ایرانی پانی دی دیوی اناہیتیا نال منسوب اے ۔

10ویں صدی دے مسلم جغرافیہ داناں نے رے دا بوہت ویروے نال ذکر کیتا اے ۔ بغداد دی رے چ دلچسپی دے باوجود ، ایتھے عریاں ھی گنتی گھٹ ای رہی تے فارسیاں دی ہر طبقے چ گنتی ودھ رہی ۔ اوغوز ترکاں نے 1035 تے 1042 چ شہر نون تباہ کیتا ، پر شہر سلجوقی سلطنت تے خوارزم شاہی سلطنت دوران مڑ ودھیا پھلیا ۔منگولاں نے شہر نوں مکمل طور اتے تباہ کر دتا ،تے اس ویلے دے اسلامی تریخ داناں موجب شہر دے سارے باشندے قتل کر دتے گئے سن ۔ اس شہر دا ذکر بعد چ صفوی سلطنت دیاں دستاویزاں چ اک غیر اہم شہر دے طور اتے آیا اے ۔

ناں

[سودھو]
تہران دا اتلا
تہران ایکسپریس وے
Tehran skyline (Northwest of Tehran)

تہران شہر دے ناں دے اصل نامعلوم اے ۔تہراں 19ویں صدی چ اک پنڈ دے طور اتے کافی مشہور سی ، پر پہلے ویلےآں چ ایسے تھاں وسن آلے رے شہر توں گھٹ مشہور سی ۔ نجم الدین رازی نے منگول حملے توں پہلے رے شہر دی لوک گنتی 5،00،000 دسی اے ۔13ویں صدی چ منگولان ہتھوں رے دی تباہی مگروں اسدے کافی واسی تہران فرار ہر گئے ۔ پہلے ویلےآں دی کجھ دستاویزاں چ شہر دا رھاگس تہران طور ذکر آیا اے ۔ بعد چ شہر دا ناں حمد اللہ مصطفوی دی کتاب نزہت القلوب (1340ء چ لکھی) چ مشہور پنڈ ھ=دے طور آیا اے ۔

قسطلہ دا سفیر تہران چ

[سودھو]

قسطلہ دی سفیر ڈان روۓ گونزالز ڈی کلاویجو ، شاید پہلا یورپی چ جنے 1404ء چ تہران دیکھیا ، جدوں اوہ امیر تیمور ،جس دی سلطنت چ اوس ویلے ایران وی سی ، دے راجگڑھ سمرقند (ہن ازبکستان) جا رہیا سی ۔ اوس ویلے تہران دا قصبہ بغیر کندھ توں سی ۔

راجگڑھ بننا

[سودھو]

18ویں صدی دے شروع چ زند ٹبر دے کریم خان نے تہران چ اک محل تے حکومتی آفس اسارن داحکم دتا ، اسدا ارادہ شہر نوں اپنا راجگڑھ بنان دی سی ، پر بعد چ اوہ اپنا راجگڑھ شیراز لے گیا ۔ تہران ایران دا راجگڑھ بنیا جدوں قاجار بادشاہ آغا محمد خان دی اس شہر چ تاجپوشی ہوئی ۔

اج دا تہران

[سودھو]

شہر دی ترقی

[سودھو]

موسم

[سودھو]
اچائی: 1548.2 میٹر ،اتلے تہران دا موسم
مہینا جنوری فروری مارچ اپریل مئی جون جولائی اگست ستمبر اکتوبر نومبر دسمبر سال
ودھ توں ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) 16.4
(61.5)
19.0
(66.2)
23.8
(74.8)
33.6
(92.5)
33.6
(92.5)
37.8
(100)
39.8
(103.6)
39.4
(102.9)
35.6
(96.1)
31.2
(88.2)
23.0
(73.4)
19.0
(66.2)
۲۳.۸
اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) 6.1
(43)
8.1
(46.6)
12.9
(55.2)
19.8
(67.6)
25.0
(77)
31.2
(88.2)
33.9
(93)
33.5
(92.3)
29.3
(84.7)
22.4
(72.3)
14.3
(57.7)
8.6
(47.5)
۲۰.۴۳
(۶۸.۷۷)
اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) -1.5
(29.3)
-0.2
(31.6)
4.0
(39.2)
9.8
(49.6)
14
(57)
19.6
(67.3)
22.6
(72.7)
21.9
(71.4)
17.5
(63.5)
11.6
(52.9)
5.4
(41.7)
1.0
(33.8)
۱۰.۴۸
(۵۰.۸۶)
گھٹ توں گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) -11.4
(11.5)
-11.0
(12.2)
-8.0
(17.6)
-1.6
(29.1)
3.0
(37.4)
12.0
(53.6)
15.4
(59.7)
13.5
(56.3)
8.8
(47.8)
2.6
(36.7)
-5.2
(22.6)
-9.6
(14.7)
−۱۱.۴
مینہہ م م (انچ) 63.1
(2.484)
66.5
(2.618)
83.3
(3.28)
50.1
(1.972)
27.1
(1.067)
4.0
(0.157)
4.2
(0.165)
3.2
(0.126)
3.4
(0.134)
16.5
(0.65)
41.3
(1.626)
66.3
(2.61)
۴۲۹
(۱۶.۸۹)
نمی 67 59 53 44 39 30 31 31 33 44 57 66 ۴۶.۲
اوسطاً روزانہ بارش 12.3 10.9 12.3 10.0 8.9 3.3 3.4 1.6 1.3 5.8 8.6 10.7 ۸۹.۱
اوسطاً روزانہ برف باری 8.9 6.6 2.5 0.1 0.1 0 0 0 0 0 0.6 4.9 ۲۳.۷
دھپ (گھینٹے) 137.2 151.1 186.0 219.1 279.8 328.7 336.6 336.8 300.5 246.8 169.4 134.1 ۲,۸۲۶.۱
جتھوں لیا: [۱]

راجگڑھ بدلی منصوبہ

[سودھو]

نکی ونڈ

[سودھو]

تہران 22 میونسپل ضلعےآں چ ونڈیا ہویا اے ، اینہاں چ ہر اک دا اپنا انتظامی مرکز اے ۔ ہر میونسپل ضلع اگے میونسپل کونسلاں چ ونڈیا ہویا اے ۔

اتلا تہران

[سودھو]

معیشت

[سودھو]

آواجائی

[سودھو]

کاراں

[سودھو]

میٹرو

[سودھو]

ریل

[سودھو]

تعلیم

[سودھو]

کھیڈاں

[سودھو]

ارکیٹیکچر

[سودھو]

بین الاقوامی تغلقات

[سودھو]

جڑواں شہر

[سودھو]

جڑواں شہر

[سودھو]
دیس شہر ریاست/ صوبہ تریخ
Flag of دکھنی کوریا دکھنی کوریا سیول سیول قومی راجگڑھ علاقہ 1963[۲][۳]
Flag of امریکہ امریکہ لاس اینجلس کیلیفورنیا 1972[۳][۴]
Flag of مملکت متحدہ برطانیہ لندن وڈا لندن 1993
Flag of کیوبا کیوبا ہوانا صوبہ لا ہبانا 2001[۳][۵]
Flag of دکھنی افریقہ دکھنی افریقہ پریٹوریا فائل:Gauteng arms.svg گاوٹینگ 2002[۳][۶]
Flag of روس روس ماسکو وشکارلا وفاقی ضلع 2004[۳][۷]
Flag of وینزویلا وینزویلا کراکس وینیزویلی راجگڑھ ضلع 2005[۳]
Flag of ترکی ترکی استمبول صوبہ استمبول 2006[۳]
Flag of بیلاروس بیلاروس منسک منسک ووبلاست 2006[۳][۸]
Flag of چین چین بیجنگ 2006[۳][۹]
Flag of برازیل برازیل برازیلیا وفاقی ضلع (برازیل) 2006[۳]
Flag of تاجکستان تاجکستان دوشنبہ 2006[۳]
Flag of متحدہ عرب امارات متحدہ عرب امارات دوبئ امارت دوبئی 2012[۱۰]
Flag of ترکی ترکی انکرہ 2013[۱۱]

تہران نے کئی شہراں نال باہمی تعاون دے معاہدے سائن کیتے نیں جنہاں بغداد ، کابل ، پیرس ، میلان تے سینٹ پیٹرز برگ شامل نیں ۔[۳]

ویکھن جوگ تھانواں

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ I.R OF IRAN SHAHREKORD METEOROLOGICAL ORGANIZATION ( IN PERSIAN ). 1988-2005
  2. (2012) New Economic Spaces in Asian Cities: From Industrial Restructuring to the Cultural Turn. Routledge and the Taylor & Francis Group.. Retrieved on 2013-10-14. 
  3. ۳.۰۰ ۳.۰۱ ۳.۰۲ ۳.۰۳ ۳.۰۴ ۳.۰۵ ۳.۰۶ ۳.۰۷ ۳.۰۸ ۳.۰۹ ۳.۱۰ ۳.۱۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  4. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  6. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  7. "Тверская 13" 4.12.04. el.mos.ru (in Russian)
  8. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  9. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  10. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  11. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

باہرلے جوڑ

[سودھو]
ویڈیو




ایشیائی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال
چڑھدا ایشیا
دکھنی ایشیا
وشکارلا ایشیا
دکھن چڑھدا ایشیا
لہندا ایشیا