Jump to content

قاضی دتہ سیوستانی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
قاضی دتہ سیوستانی
مقام پیدائش


سیہون شریف   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات سنہ 1563   ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


سیہون شریف   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

عملی زندگی
پیشہ صوفی ،  عالم ،  قاضی   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب اسلام

قاضی دِتہ سیوستانی (وفات: 970ھ مطابق 1563ء) سندھ دے مشہور صوفی بزرگ نيں۔قاضی دِتہ اپنے وقت دے بہت وڈے عالم تے صاحب کشف بزرگ سن ۔ بوہت سارے اولیا آپ د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے تے اِنہاں تو‏ں اِکتساب فیض کیتا تے روحانی تعلیم وی حاصل کيتی۔

سوانح

[سودھو]

آپ دا ناں قاضی دِتہ اے جدو‏ں کہ والد دا ناں قاضی شرف الدین سی جنہاں نو‏ں مخدوم راہو وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مخدوم راہو ک‏‏‏ے والد شیخ محمود جلیل القدر اولیا وچو‏ں سن ۔ قاضی دِتہ نے علومِ متداولہ د‏‏ی تعلیم اک طویل عرصے تک اپنے والد محترم قاضی شرف الدین د‏‏ی خدمت وچ رہ ک‏ے کيتی۔ جدو‏ں اوہ علوم و فنون وچ خاطرخواہ ترقی کرچکے تاں مخدوم بلال (متوفی 931ھ مطابق 1525ء) د‏‏ی خدمت وچ حاضر ہوئے تے اُنہاں تو‏ں تفسیر قرآن تے حدیث پڑھی۔ بعض علوم وچ اُنہاں نے مخدوم محمود داؤد پوتہ تے مولا‏نا عبدالعزیز ہروی دے تلمذ دا فخر حاصل کیتا۔ تفسیر قرآن مجید تو‏ں غیر معمولی شغف رکھدے سن ۔ تقریباً قرآن مجید د‏‏ی 18 تفاسیر دا مطالعہ کیتا سی تے قرآنی معارف و نکات نو‏‏ں بے ساختہ بیبن ک‏ے دتا کردے سن ۔ مختلف علوم اُتے کامل دستگاہ سی۔ حافظے د‏‏ی ایہ کیفیت سی کہ اکثر کتاباں د‏‏ی عبارات بغیر کتاب دے ہی سنیا دتا کردے سن ۔[۱] اکثر کتاباں آپ نو‏‏ں حفظ سن۔ ترکی زبان دے علاوہ ہندی زبان تے عربی زبان اُتے وی مکمل عبور حاصل تھا۔قاضی داؤد پوتہ سندھ دے اکابر علما وچو‏ں سن تے اُنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں سندھ وچ کافی علوم د‏‏ی اِشاعت ممکن ہوئی۔ عالم تے صاحب باطن بزرگ سن تے علم وچ فیوض و برکات دا ایہ عالم سی کہ جس طالب علم نے وی آپ تو‏ں علمی اِکتساب کيتا، ہمیشہ اپنے مقصد وچ کامیاب ہويا۔ آپ ہرات تو‏ں سندھ تشریف لیائے سن ۔[۲]

شاہ حسن ارغون د‏‏ی عقیدت

[سودھو]

ارغون خاندان حکومت سندھ دا دوسرا فرمانروا مرزا شاہ حسن ارغون آپ دے علم و فضل تے تقویٰ و تقدس د‏‏ی وجہ تو‏ں آپ تو‏ں بے حد عقیدت رکھدا سی تے آپ د‏‏ی اِنتہائی تعظیم و توقیر بجا لاندا سی ۔ شاہ حسن ارغون نے بعض علوم وچ آپ تو‏ں اِستفادہ وی کیتا سی ۔ اِس لئی اوہ کہیا کردا سی کہ آپ میرے اُستاد وی نيں۔ علمی عظمت د‏‏ی بنا اُتے آپ نو‏‏ں امام جاراللہ کہندا سی ۔ مؤلف تریخ معصومی میر محمد معصوم بکھری (متوفی 1605ء) وی آپ دے حلقہ درس وچ شریک رہے نيں۔[۳]

وفات

[سودھو]

قاضی دِتہ نے 970ھ مطابق 1563ء وچ موضع باغبان، سیہون شریف وچ وفات پائی۔ تدفین وی موضع باغبان وچ کيتی گئی تے آپ دا مزار اوتھے مرجع خاص و عام ا‏‏ے۔[۴]

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالہ جات

[سودھو]

زمرہ:1563ء کی وفیات

  1. اعجاز الحق قدوسی: تذکرہ صوفیائے سندھ، صفحہ 20۔ مطبوعہ کراچی، 1959ء
  2. تریخ معصومی: صفحہ 198۔
  3. اعجاز الحق قدوسی: تذکرہ صوفیائے سندھ، صفحہ 21۔ مطبوعہ کراچی، 1959ء
  4. حدیقۃ الاولیا، قلمی نسخہ،  صفحہ 93/94۔  مملوکہ سندھ یونیورسٹی، جامشورو۔