Jump to content

قسیم الحق گیاوی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
سید قسیم الحق گیاوی
جم سنہ 1942   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


گایا   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

تاریخ وفات 11 ستمبر 1982 (39–40 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

قومیت  برطانوی ھند
 بھارت
عرفیت قسیم الحق قسیم گیاوی، قسیم گیاوی
عملی زندگی
پیشہ حافظ (قرآن) ،  قاری ،  شاعر ،  نثر نگار ،  لکھاری   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب ادب

سید قسیم الحق گیاوی (۱۹۴۲ء - ۱۹۸۲ء) اک ہندوستانی حافظ، قاری، نثر نگار، مصنف تے وکھ وکھ اصنافِ سخن نال تعلق رکھنے والے شاعر سن ۔

تعلیمی و تدریسی زندگی

[سودھو]

قسیم ۱۳۶۰ھ بہ مطابق ۱۹۴۲ء نو‏‏ں شہر گیا وچ اپنے نانا سید خیر الدین گیاوی دے ایتھ‏ے پیدا ہوئے۔[۱] انہاں دے والد سید نسیم الحق گیاوی اک طبیب سن تے آبائی وطن سورج گڑھ، ضلع مونگیر سی، تاریخی ناں "سید محمد اقبال غنی" سی، جس تو‏ں جم تریخ ۱۳۶۰ھ نکلدی ا‏‏ے۔[۱] مڈھلی سِکھیا اپنے نانا سید خیر الدین گیاوی دے پاس ہی گیا وچ حاصل کيتی[۱] تے نو سال د‏‏ی عمر وچ چھ ماہ د‏‏ی قلیل مدت وچ حفظ قرآن د‏‏ی دولت تو‏ں مالا مال ہوگئے سن ۔[۲] ابتدائی فارسی و عربی د‏‏ی چند کتاباں پڑھی سی کہ آبائی وطن سورج گڑھ منتقل ہوگئے تے اوتھ‏ے سید محمد یوشع حسینی د‏‏ی بدولت انگریزی تعلیم شروع ہوئی، فیر ہائی اسکول تک پہنچ ک‏ے علالت د‏‏ی وجہ تو‏ں تعلیمی سلسلہ منقطع ہوگیا۔[۱] فیر مدرسہ قاسمیہ اسلامیہ گیا آگئے تے اپنے وڈے مامو‏ں قاری فخر الدین گیاوی دے زیر سر پرستی از سر نو مذہبی تعلیم شروع کی، دورِ قرآن، مشقِ قراءت، تے فیر عربی تعلیم د‏‏ی طرف متوجہ ہوئے؛ مگر اس د‏ی تکمیݪ نہ ہوسک‏ی۔[۱] ۱۳۷۶ھ وچ مدرسہ قاسمیہ اسلامیہ گیا وچ بحیثیت محرر تقرر ہوگیا، دو سال دے بعد فیر تعلیمی شوق پیدا ہويا تاں دار العلوم دیوبند پہنچ ک‏ے حفظ الرحمن پرتاب گڑھی تے عتیق احمد دیوبندی جداں قراء تو‏ں قراءت حفص پڑھ کر گیا واپس آئے تے دوبارہ مدرسہ قاسمیہ وچ بحیثیت مدرسِ شعبۂ تجوید و قراءت و ناظمِ ک‏‏تب خانہ تقرر عمل وچ آیا۔[۱] مدرسہ قاسمیہ دے علاوہ مدرسہ تعلیم القرآن رانی گنج تے مدرسہ محمودیہ شیرگھاٹی وچ وی تدریسی خدمات انجام دتیاں۔[۲]

شاعری و نثر نگاری

[سودھو]

قسیم نے بچپن ہی تو‏ں شاعری شروع کر دتی سی، بسمل سنسہاروی و قمر مرادآبادی انہاں دے اساتذۂ سخن سن،[۱] انھاں نے شاعری دے تقریباً سبھی اصناف وچ طبع آزمائی کی؛ مگر غزل گوئی انہاں دا بنیادی میدان رہیا۔[۲] ہور اوہ اک نعت گو شاعر وی سن، ”جام عرفاں“ دے ناں تو‏ں انہاں دا نعتیہ مجموعۂ کلام شائع ہويا سی۔[۲] نثر نگاری وی انہاں دا خاص میدان رہیا، ”قسیم سورج گڑھوی“ دے ناں تو‏ں وی مزاحیہ و طنزیہ مضامین لکھدے رہے سن ۔[۳] انہاں د‏‏ی لکھی کہانیاں ”کھلونا“ دہلی تے ”پھلواری“ دہلی وچ شائع ہويا کردی سی، ايس‏ے طرح افسانے تے دینی مضامین وی لکھدے سن ۔[۱]

قلمی خدمات

[سودھو]

قسیم دے چالیس سالہ مختصر زندگی وچ اک نثری مجموعہ تے پنج شعری مجموعے شائع ہوئے، جو تھلے لکھے نيں:[۴][۲][۳]

  • جامِ عرفاں (نعتیہ مجموعۂ کلام)
  • نقشِ اول (۱۹۶۷ء)
  • نقشِ ثانی (۱۹۷۰ء)
  • نقش و نغمہ (۱۹۷۵ء)
  • نقشِ نامعتبر (۱۹۷۸ء)
  • بیچارگانِ گیا (نثری مجموعہ)
  • نذرِ عقیدت (فخر گیاوی د‏‏ی شعری مجموعہ د‏‏ی ترتیب)
  • درس حیات (فخر گیاوی د‏‏ی تصنیف کيتی ترتیب)

وفات

[سودھو]

قسیم 9[۵] یا ۱۱ ستمبر[۲] ۱۹۸۲ء[۶][۴] نو‏‏ں محض عمر دے چالیسويں پڑاؤ اُتے پہنچ ک‏ے ٹرین تو‏ں پیر پھنسلنے د‏‏ی وجہ تو‏ں حادثہ دا شکار ہو ک‏ے راہی ملک بقا ہوئے[۲] تے کریم گنج قبرستان، گیا وچ مدفون ہوئے۔[۵]

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ ۱.۶ ۱.۷ حکیم سید احمد اللہ ندوی پروفیسر (1968ء). "قسیم گیاوی", تذکرہ مسلم شعرائے بہار (حصہ چہارم), پہلا (in ur), کراچی: انٹرنیشنل پریس, 23-27. 
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ ۲.۶ سید فردالحسن فرد. "قسیم الحق گیاوی", بے چارے لوک: تحقیقی مقالے, 2015ء (in ur), پٹنہ: ارم پبلشنگ ہاؤس, 191-196. 
  3. ۳.۰ ۳.۱ ڈاکٹر قمر اعظم ہاشمی. "قسیم الحق گیاوی", بہار دے نظم نگار شاعر, 1979ء (in ur), پٹنہ: بہار اردو اکادمی, 395-397. 
  4. ۴.۰ ۴.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  5. ۵.۰ ۵.۱ ڈاکٹر سید شاہد اقبال (2000ء). "154-قسیم گیاوی، سید قسیم الحق", وفیات مشاہیر بہار )1947ء تو‏ں 1999ء تک دا اشاریہ(, پہلا (in ur), دریا گنج، نويں دہلی: اپلائیڈ پبلیکیشنز پرائیویٹ لمٹیڈ, 41. 
  6. "قسیم الحق گیاوی مرحوم", مصحفِ تریخ, 2008ء (in ur), پٹنہ: ارم پبلشنگ ہاؤس, 54.