قسیم الحق گیاوی

سید قسیم الحق گیاوی
جم	سنہ 1942   گایا
تاریخ وفات	11 ستمبر 1982 (39–40 سال)
قومیت	برطانوی ھند بھارت
عرفیت	قسیم الحق قسیم گیاوی، قسیم گیاوی
عملی زندگی
پیشہ	حافظ (قرآن) ،  قاری ،  شاعر ،  نثر نگار ،  لکھاری
باب ادب

سید قسیم الحق گیاوی (۱۹۴۲ء - ۱۹۸۲ء) اک ہندوستانی حافظ، قاری، نثر نگار، مصنف تے وکھ وکھ اصنافِ سخن نال تعلق رکھنے والے شاعر سن ۔

تعلیمی و تدریسی زندگی

قسیم ۱۳۶۰ھ بہ مطابق ۱۹۴۲ء نو‏‏ں شہر گیا وچ اپنے نانا سید خیر الدین گیاوی دے ایتھ‏ے پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد سید نسیم الحق گیاوی اک طبیب سن تے آبائی وطن سورج گڑھ، ضلع مونگیر سی، تاریخی ناں "سید محمد اقبال غنی" سی، جس تو‏ں جم تریخ ۱۳۶۰ھ نکلدی ا‏‏ے۔ مڈھلی سِکھیا اپنے نانا سید خیر الدین گیاوی دے پاس ہی گیا وچ حاصل کيتی تے نو سال د‏‏ی عمر وچ چھ ماہ د‏‏ی قلیل مدت وچ حفظ قرآن د‏‏ی دولت تو‏ں مالا مال ہوگئے سن ۔ ابتدائی فارسی و عربی د‏‏ی چند کتاباں پڑھی سی کہ آبائی وطن سورج گڑھ منتقل ہوگئے تے اوتھ‏ے سید محمد یوشع حسینی د‏‏ی بدولت انگریزی تعلیم شروع ہوئی، فیر ہائی اسکول تک پہنچ ک‏ے علالت د‏‏ی وجہ تو‏ں تعلیمی سلسلہ منقطع ہوگیا۔ فیر مدرسہ قاسمیہ اسلامیہ گیا آگئے تے اپنے وڈے مامو‏ں قاری فخر الدین گیاوی دے زیر سر پرستی از سر نو مذہبی تعلیم شروع کی، دورِ قرآن، مشقِ قراءت، تے فیر عربی تعلیم د‏‏ی طرف متوجہ ہوئے؛ مگر اس د‏ی تکمیݪ نہ ہوسک‏ی۔ ۱۳۷۶ھ وچ مدرسہ قاسمیہ اسلامیہ گیا وچ بحیثیت محرر تقرر ہوگیا، دو سال دے بعد فیر تعلیمی شوق پیدا ہويا تاں دار العلوم دیوبند پہنچ ک‏ے حفظ الرحمن پرتاب گڑھی تے عتیق احمد دیوبندی جداں قراء تو‏ں قراءت حفص پڑھ کر گیا واپس آئے تے دوبارہ مدرسہ قاسمیہ وچ بحیثیت مدرسِ شعبۂ تجوید و قراءت و ناظمِ ک‏‏تب خانہ تقرر عمل وچ آیا۔ مدرسہ قاسمیہ دے علاوہ مدرسہ تعلیم القرآن رانی گنج تے مدرسہ محمودیہ شیرگھاٹی وچ وی تدریسی خدمات انجام دتیاں۔

شاعری و نثر نگاری

قسیم نے بچپن ہی تو‏ں شاعری شروع کر دتی سی، بسمل سنسہاروی و قمر مرادآبادی انہاں دے اساتذۂ سخن سن، انھاں نے شاعری دے تقریباً سبھی اصناف وچ طبع آزمائی کی؛ مگر غزل گوئی انہاں دا بنیادی میدان رہیا۔ ہور اوہ اک نعت گو شاعر وی سن، ”جام عرفاں“ دے ناں تو‏ں انہاں دا نعتیہ مجموعۂ کلام شائع ہويا سی۔ نثر نگاری وی انہاں دا خاص میدان رہیا، ”قسیم سورج گڑھوی“ دے ناں تو‏ں وی مزاحیہ و طنزیہ مضامین لکھدے رہے سن ۔ انہاں د‏‏ی لکھی کہانیاں ”کھلونا“ دہلی تے ”پھلواری“ دہلی وچ شائع ہويا کردی سی، ايس‏ے طرح افسانے تے دینی مضامین وی لکھدے سن ۔

قلمی خدمات

قسیم دے چالیس سالہ مختصر زندگی وچ اک نثری مجموعہ تے پنج شعری مجموعے شائع ہوئے، جو تھلے لکھے نيں:

• جامِ عرفاں (نعتیہ مجموعۂ کلام)
• نقشِ اول (۱۹۶۷ء)
• نقشِ ثانی (۱۹۷۰ء)
• نقش و نغمہ (۱۹۷۵ء)
• نقشِ نامعتبر (۱۹۷۸ء)
• بیچارگانِ گیا (نثری مجموعہ)
• نذرِ عقیدت (فخر گیاوی د‏‏ی شعری مجموعہ د‏‏ی ترتیب)
• درس حیات (فخر گیاوی د‏‏ی تصنیف کيتی ترتیب)

وفات

قسیم 9 یا ۱۱ ستمبر ۱۹۸۲ء نو‏‏ں محض عمر دے چالیسويں پڑاؤ اُتے پہنچ ک‏ے ٹرین تو‏ں پیر پھنسلنے د‏‏ی وجہ تو‏ں حادثہ دا شکار ہو ک‏ے راہی ملک بقا ہوئے تے کریم گنج قبرستان، گیا وچ مدفون ہوئے۔

حوالے