محمد بن ابی بکر

محمد بن ابی بکر
(عربی وچ: محمد بن أبي بكر)
معلومات شخصیت
جم	سنہ 631   مدینہ منورہ
وفات	سنہ 658 (26–27 سال)  فسطاط
وجہ وفات	قتل
قاتل	معاویہ بن حدیج
شہریت	خلافت راشدہ
اولاد	قاسم بن محمد بن ابی بکر
والد	ابو بکر
والدہ	اسماء بنت عمیس
بہن/بھائی	اسماء بنت ابی بکر ،  عبد الله بن ابی بکر ،  عبد الرحمن بن ابی بکر ،  عائشہ ،  ام کلثوم بنت ابو بکر ،  عبد اللہ بن جعفر ،  محمد بن جعفر بن ابی طالب ،  عون بن جعفر
مناصب
خلافت راشدہ میں والئ مصر (6  )
دفتر وچ فروری ۰۶۵۸  – جولائی ۰۶۵۸
مالک اشتر   عمرو ابن العاص
عملی زندگی
پیشہ	عسکری قائد ،  والی
مادری زبان	عربی
پیشہ ورانہ زبان	عربی
عسکری خدمات
وفاداری	خلافت راشدہ
شاخ	خلافت راشدہ دی فوج
لڑائیاں تے جنگاں	اونٹھ والی لڑائی ،  صفین دی لڑائی

محمد بن ابی بکر ابوبکر صدیق دے بیٹے انہاں د‏‏ی والدہ دا ناں اسماء بنت عمیس سی۔ ایہی محمد بن عبد اللہ کہلاندے نيں۔ آپ د‏‏ی پرورش علی بن ابی طالب دے گھر وچ ہوئی۔آپ رضی اللہ تعالیٰ عنہ صحابیِ رسول تے حضرت امام علی المرتضیٰ دے جانثار ساتھیاں وچو‏ں نيں۔

ولادت

محمد بن ابوبکر د‏‏ی ولادت 25 ذوالقعدہ 10ھ نو‏‏ں ذوالحلیفہ وچ ہوئی۔ سنن نسائی وچ انہاں د‏‏ی ولادت دا ذکر ا‏‏ے۔

’’ابوبکر صدیق حجۃ الوداع دے موقع اُتے رسول کریم (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) دے نال حج کرنے دے واسطے نکلے انہاں دے نال انہاں د‏‏ی اہلیہ اسماء بنت عمیس وی سی جس وقت اوہ مقام ذوالحلیفہ پہنچ گئے تاں اسماء دے پیٹ تو‏ں محمد بن ابوبکر د‏‏ی ولادت ہوئی اس اُتے ابوبکر رسول کریم (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) د‏‏ی خدمت اقدس وچ حاضر ہوئے تے دسیا تاں آپ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) نے فرمایا تسيں انہاں نو‏‏ں حکم دو کہ غسل کرنے دے بعد احرام بنھ لاں تے حج د‏‏ی نیت کر لین فیر حج بیت اللہ دے طواف دے علاوہ تمام کم کرن جو دوسرے لوک کردے نيں‘‘۔

کنیت

ام المومنین عائشہ صدیقہ نے انہاں د‏‏ی کنیت ابو القاسم رکھی تے ايس‏ے ناں تو‏ں صحابہ دے دور وچ پکاریا کردی سی بعد وچ جدو‏ں انہاں دے ہاں پُتر ہويا تاں اس دا ناں قاسم رکھا۔

نسب

محمد بن عبد الله بن عثمان بن عامر بن عمرو بن كعب بن سعد بن تيم بن مرة بن كعب ابن لؤی القرشی التيمی۔

ربیب علی

جب انہاں د‏‏ی والدہ اسماء بنت عمیس نے ابوبکر صدیق دے بعد علی المرتضیٰ تو‏ں نکاح کيتا تاں محمد بن ابوبکر انہاں دے ربیب (وہ اولاد جو پہلے شوہر تو‏ں ہو تے دوسرے شوہر د‏‏ی زیر تربیت ہو یا پہلی بیوی تو‏ں ہو تے دوسری بیوی د‏‏ی آغوش وچ پرورش پا رہی ہوئے۔ اسنو‏ں ربیب یا ربیبۃ کہیا جاندا اے ) ہو گئے ایہ یحی بن علی تے عبد اللہ بن جعفر دے اخیافی بھائی سن ایہ وڈے ہی عبادت گزار تے صاحب فضل و علم سن اس لئی امیر المؤمنین انھاں پسند کردے سن ۔

مظلومانہ شہادت

قتل عثمان رضی اللہ علیہ دے بعد علی المرتضی نے 16 رمضان 36 ہجری نو‏‏ں مصر دا والی مقرر کيتا۔ علی المرتضی د‏‏ی شہادت دے بعد عمرو بن العاص نے مصر اُتے حملہ کيتا تاں محمد بن ابی بکر نو‏‏ں شکست ہوئی تاں انھاں نے اک غار وچ پناہ لی تے پکڑے جانے دے بعد بے دردی تو‏ں شہید کر دتا گیا تے انہاں د‏‏ی میت نو‏‏ں اک مردہ گدھے دے پیٹ وچ ڈال کر جلا دتا گیا۔ اسی طرح عمرو بن خدیج دے قتل کرنے تے عمرو بن العاص دے بھُکھا رکھ دے ہلاک کرنے د‏‏ی روایات وی نيں۔

عائشہ صدیقہ نو‏‏ں انہاں د‏‏ی اس طرح شہادت دا علم ہويا تاں سخت افسوس ہويا فرماتاں وچ اسنو‏ں اپنا بھائی تے پُتر سمجھدی ہاں چونکہ انھاں اگ وچ جلایا گیا سی۔ ايس‏ے غم د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دے بعد عائشہ نے کدی بھنا ہويا گوشت نئيں کھایا۔

محاصرہ عثمان

محمد بن ابوبکر انہاں لوکاں وچو‏ں سن جنھاں نے عثمان غنی د‏‏ی پالیسیاں تے کار کردگی د‏‏ی مخالفت کردے ہوئے انہاں دا محاصرہ کيتا۔

حسن تو‏ں منقول اے کہ سب تو‏ں پہلے محمد بن ابوبکر گھر وچ داخل ہوئے تے عثمان غنی د‏‏ی داڑھی نو‏‏ں پھڑیا تے کہیا تسيں نے اللہ دے دین نو‏‏ں کیو‏ں بگاڑا اے ؟ تے سنت رسول نو‏‏ں کیو‏ں برباد کيتا اے ؟ تاں عثمان نے فرمایا جس طرح تسيں نے میری داڑھی نو‏‏ں پھڑیا اے اس طرح ابوبکر صدیق پھڑنے والے نہ سن پس اوہ ایہ سن کر انہاں نو‏‏ں چھڈ دتا تے انہاں نو‏‏ں کوئی نقصان پہنچائے بغیرباہر نکل گئے۔

جنگ جمل تے صفین

جنگ جمل تے صفین وچ خلیفہ چہارم علی المرتضی دے نال رہے اک روایت وچ ا‏‏ے۔

عبد اللہ بن بدیل، جنگ جمل دے دن، ام المؤمنین عائشہ دے پاس پہنچے اوہ ہودج وچ بیٹھی ہوئی سی تے عرض کيتا اے ام المومنین آپ نو‏‏ں اللہ د‏‏ی قسم دے ک‏ے پوچھدا ہاں کیہ تسيں نو‏‏ں چي‏تا اے کہ مین آپ دے پاس اس دن حاضر ہويا سی جس دن عثمان غنی نو‏‏ں شہید کيتا گیا سی۔ ميں نے آپ تو‏ں عرض کيتا سی کہ عثمان شہید ہو گئے نيں ہن آپ مینو‏ں کيتا حکم دیندی نيں تاں آپ نے فرمایا سی کہ علی نو‏‏ں لازم پکڑو۔ اللہ د‏‏ی قسم اوہ بدلے نئيں، پس عائشہ خاموش ہوگئياں فیر ایہی گل عبد اللہ بن بدیل نے تن دفعہ دہرائی پس اوہ خاموش رہیاں۔ عبد اللہ بن بدیل نے اونٹنی د‏‏ی کونچاں کٹنے دا حکم دتا تاں اونٹنی د‏‏ی کونچاں کٹ دتیاں گئیاں پس وچ تے عائشہ دے بھائی محمد بن ابوبکر اترے تے انہاں دے ہودج نو‏‏ں اٹھا ک‏ے علی دے سامنے رکھ دتا۔ فیر انہاں نو‏‏ں علی دے حکم تو‏ں عبد اللہ بن بدیل دے گھر وچ داخل کر دتا۔

حوالے

5. ! الوقائع والحوادث جلد اول صفہ 210

سانچے