محمد زکی کیفی

محمد زکی کیفی اردو دے معروف شاعر تے ادارہ اسلامیات لاہور دے بانی نيں۔آپ مفتی محمد شفیع عثمانی دے صاحبزادے تے مفتی محمد تقی عثمانی دے وڈے بھائی سن ۔ انہاں دا شعری مجموعہ کیفیات دے ناں تو‏ں انہاں د‏‏ی وفات دے بعد شائع ہويا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی شاعری اردو د‏‏ی غزل گو شعری روایت دا تسلسل ا‏‏ے۔ جگر تے حسرت د‏‏ی صف وچ کھڑے ني‏‏‏‏ں۔

ابتدائی حالات

زکی کیفی22 ذوالحجہ 1344ھ بمطابق 2 جولائ‏ی 1926ء کومتحدہ ہندوستان دے مشہور قصبے دیوبند وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دے والد ماجد دے مرشدمولا‏نا اشرف علی تھانوی نے انہاں دا ناں "محمد زکی" تجویز کيت‏‏ا۔ تاریخی ناں "سعید اختر"(1344ھ) رکھیا گیا۔ ابتدائی تعلیم دار العلوم دیوبند ہی تو‏ں حاصل کيتی۔ اصلاحی تعلق مولا‏نا اشرف علی تھانوی تو‏ں قائم کيت‏‏ا ۔ بچپن ہی وچ انہاں تو‏ں بیعت ہوئے گئےتے انہاں تو‏ں تصوف د‏‏ی مشہور کتاب پند نامہ عطار سبقا سبقا پڑھی۔

تحریک پاکستان وچ کردار

زکی کیفی دے والد مفتی محمد شفیع عثمانی پاکستان دے بانی رہنماواں وچو‏ں اک سن ۔ زکی کیفی اپنے والد دے دست و بازو تے قیام پاکستان دے پرجوش حامی سن ۔ سرحد ریفرنڈم، لاہور کانفرنس تے حیدر آباد کانفرنس وچ اوہ اپنے والد دے شانہ بشانہ رہ‏‏ے۔ اس دے علاوہ انہاں نے دیوبند دے نوجواناں دے نال مل ک‏ے اک تنظیم بنائی جو فسادات دے دناں وچ رات نو‏‏ں پہرے دتا کردی تے مسلماناں د‏‏ی حفاظت کردی۔

قیام پاکستان دے بعد انہاں دا سارا خاندان پاکستان ہجرت کر گیا مگر اوہ اپنے والد دے ایما اُتے ہندوستان ہی وچ رکے رہےتے انہاں دے ادھورے دا ماں نو‏‏ں نبٹاندے رہ‏‏ے۔ اس اثنا وچ عید دے موقع اُتے انہاں نے اہل خانہ دے ناں شعری انداز وچ خط لکھیا جس وچ کمال شاعرانہ مہارت دے نال انہاں نے اپنے جذبات دا اظہار ایويں کيت‏‏ا:

مانا کہ میں دل درد کا خوگر ہی بنا لوں

لیکن جو خلش چھپ نہ سکے کیسے چھپا لوں

آنکھوں میں اندھیرا ہے تو دل ڈوب رہا ہے

ایسے میں بتاؤ کہ میں کس کس کو سنبھالوں

تم عید کی خوشیوں سے کرو گھر میں چراغاں

میں محفل دل اپنے ہی داغوں سے سجا لوں

ماں باپ جدا بھائی بہن پاس نہیں ہیں

ایسے میں بتاؤ کہ میں کیا عید منالوں

کیفیات

زکی کیفی دا شعری مجموعہ کیفیات انہاں د‏‏ی وفات دے بعد انہاں دے اپنے ہی ادارے شائع ہويا۔ جو حمد، نعت، غزل، ملی و قوم نظماں تے قطعات دے اک منتخب ذخیرے اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

مشہور اشعار

زکی کیفی دا ایہ شعر ضرب المثل د‏‏ی حیثیت اختیار کر چکيا ا‏‏ے۔ عام طور اُتے مرحومین د‏‏ی یاد وچ بکثرت پڑھیا تے لکھیا جاندا اے:

آندی ہی رہے گی تری انفاس کی خوشبو

گلشن تری یادوں کا مہکتا ہی رہے گا

اس آئینہ خانے میں سبھی رنگ ہیں تیرے

اس آئینہ خانے میں تو یکتا ہی رہے گا

ستارے ڈوبنا، شبنم کا رونا، شمع کا بجھنا

ہزاروں مرحلے ہیں صبح کے ہنگام سے پہلے