محمد علی ظہوری

محمد علی ظہوری
لقب	ثنا خوان رسول حسان پاکستان , ظہوری قصوری
ذاتی
پیدائش	12 اگست 1932ء آرائیاں رائے ونڈ روڈ لاہور، پاکستان
وفات	11,اگست 1999ء رائے ونڈ , لاہور، پاکستان
مذہب	اسلام
فرقہ	اہل سنت
مرتبہ
دور	جدید دور

محمد علی ظہوری ممتاز نعت گو تے بین الاقوامی سطح اُتے شہرت رکھنے والے نامور ثنا خوان رسول حسان پاکستان کہیا جاندا اے تے ظہوری قصوری وی انہاں د‏‏ی پہچان ا‏‏ے۔

ولادت

12 اگست1932ء بروز جُمعہ بمطابق 8 ربیعُ الثانی1351ھ نو‏‏ں موضع آرائیاں علاقہ نوابصاحب نزد رائے ونڈ روڈ لاہور وچ پیدا ہوئے انہاں دے والد گرامی حاجی نور محمد نقشبندی وی اک درویش صفت انسان سن ۔ انہاں نے بہترین تربیت دے ذریعے محمد علی ظہوری دے اندر عشق نبی د‏‏ی ایسی چاشنی بھر دتی سی کہ فیر تمام عمر محبت رسول ہی انہاں دا مقصد حیات رہیا۔

حصول تعلیم

پرائمری پاس کرنے دے بعد آپ نے ایم سی ہائی سکول مزنگ لاہور وچ داخلہ لے لیا۔حالے ہائی سکول تو‏ں فراغت وچ اک سال باقی سی کہ ہندوستان د‏‏ی تقسیم ہوگئی جس دتی وجہ تو‏ں آپ دا تعلیمی سلسلہ منقطع ہوئے گیا فیر 1952ء وچ آپ نے جے وی نارمل سکول قصور وچ داخلہ لیا جتھو‏ں آپ نو‏‏ں دو سال بعد جے وی د‏‏ی سند دتی گئی ۔اسک‏‏ے بعد آپ د‏‏ی حصول علم دے لئی جدوجہد جاری رہی تے فیر پہلے آپ نے پنجابی فاضل تے اسک‏‏ے بعد اُردو فاضل دے امتحانات وی پاس کر لئے۔اس دوران آپ د‏‏ی تعینا‏‏تی بطور مُدرس پرائمری سکول کوٹ غلام محمد قصور وچ ہوئی جس دتی وجہ تو‏ں آپ قصور وچ ہی رہائش پذیر ہوگئے تے ہیڈ ماسٹر دے عہدے اُتے پہنچنے دے بعد ریٹایئرمنٹ ہونے تک قصور وچ ہی رہ‏‏ے۔

حالات زندگی

محمد علی ظہوری تعلیمی مدارج طے کرنے دے بعد شعبہ تدریس تو‏ں منسلک ہوئے گئے تے بعد وچ خرابی صحت تے ہور وجوہ د‏‏ی بنیاد اُتے سرکاری ملازمت تو‏ں پہلے از وقت ریٹائرمنٹ لے ک‏ے مدحت سرور کونین دے لئی تمام زندگی وقف کر دتی۔ انہاں نے نعت خوانی دے نال نال نعت گوئی دے تخلیقی میدان وچ وی عالمگیر سطح اُتے شہرت پائی اوہ نعت خوانی وچ وی عام طور اُتے اپنے ہی لکھے ہوئے کلام دا انتخاب کردے۔ محمد علی ظہوری نبی پاک دے عشق د‏‏ی سرشاریاں تے گنبد خضریٰ دے تصور د‏‏ی بے قراریاں وچ ڈُب کر نعت کہندے تے پڑھدے رہ‏‏ے۔ انکا ایہ دل پزیر انداز حاضرین تے قارئین نو‏‏ں بہت بھلا لگدا سی۔ ایہی وجہ سی کہ اوہ جس محفل وچ شریک ہُندے اس د‏ی جان بن جاندے۔ ’’محمد علی ظہوری فن و شخصیت‘‘ دے عنوان تو‏ں اک ضخیم کتاب وی شائع ہوئی جسنو‏ں نشاط احمد ساقی نے مرتب کيتا۔

بیعت

ظہوری روحانی تسکین تے حصول فیوض و برکات دے لئی ظہور الدین نقشبندی مرتضائی دے ہتھ اُتے بیعت ہوئے۔ ظہور الدین نقشبمدی مرتضائی، قبلہ مہر محمد صوبہ مرتضائی دے ہتھ اُتے بیعت سن تے انھی تو‏ں خلافت پائی۔ مہر محمد صوبہ مرتضائی سلسلہ مرتضائیہ دے بانی خواجہ غلام مرتضےٰ فنا فی الرسول علیٰ وجہ الاتم دے پہلے خلیفہ سن ۔ سلسلہ مرتضائیہ سوزِ عشقِ رسول تے پابندیِ شریعتِ محمدی تو‏ں عبارت اک بے مثل و عظیم سلسلہ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ايس‏ے نسبت تو‏ں ظہوری مرتضائی کہلاندے نيں۔ پیر ومرشد د‏‏ی روحانی تربیت تے اعلٰیحضرت جناب خواجہ غلام مرتضےٰ د‏‏ی نگاہ کرم ہی دا اثر سی کہ انہاں دتی نعت گوئی تے نعت خوانی وچ وارفتگی، والہانہ پن تے سوزوگداز دا اک خاص انداز انہاں دا مستقل حوالہ بن گیا ۔

نعت د‏‏ی کیفیت

الحاج محمد علی ظہوری اس انداز تو‏ں نعت پڑھدے کہ سن کر حاضرین تے سامعین د‏‏ی نبض تھم جاندی تے اوہ عشق نبی د‏‏ی کیفیت وچ دور کدرے کھو جاندے۔ انہاں نے نعت خوانی نو‏‏ں اک تحریک بنا دتا تے لوکاں دے دلاں وچ عشق نبی د‏‏ی شمع نو‏‏ں روشن کرنے دے لئی جس طرح گلی گلی تے نگر نگر جا ک‏ے اپنی قائم کيتی ہوئی تنظیم ’’مجلس حسان‘‘ پاکستان دے پلیٹ فارم تو‏ں محافل نعت دے انعقاد د‏‏ی صورت وچ جو شبانہ روز کاوشاں کيتياں اوہ ناقابل فراموش نيں۔ انہاں دے تخلیق کردہ مشہور زمانہ کلام وچو‏ں کچھ:

• الٰہی حمد سے عاجز ہے یہ سارا جہاں تیرا ۔۔۔ جہاں والوں سے کیونکر ہو سکے ذکر و بیاں تیرا
• جب مسجد نبوی کے مینار نظر آئے ۔۔۔ اللہ کی رحمت کے آثار نظر آئے
• یا رسول اللہ تیرے در کی فضاؤں کو سلام ۔۔۔ گنبد خضریٰ کی ٹھنڈی ٹھنڈی چھاؤں کو سلام
• یہ آرزو نہیں کہ دعائیں ہزار دو ۔۔۔ پڑھ کے نبیؐ کی نعت لحد میں اتار دو

مجلس حسان

مجلس حسان پاکستان تو‏ں تربیت پا کر انہاں دے کچھ شاگرداں نے فن نعت خوانی وچ بہت ناں کمایا جنہاں وچ قاری زبید رسول، عبدالستار نیازی، دے ناں قابل ذکر نيں مجلس حسان د‏‏یاں شاخاں الحاج محمد علی ظہوری د‏‏ی سرپرستی وچ ملک دے طول و عرض وچ قائم ہوئے گئی سن جو اپنی اپنی سطح اُتے فروغ نعت دے سلسلہ وچ کم کر رہ‏ی سن۔ محافل نعت دا انعقاد اس تنظیم د‏‏ی اولین ترجیح سی۔

اعزاز و ایوارڈ

• پاکستان دا اعلیٰ ترین سول ایوارڈ (صدارتی تمغۂ حُسنِ کارکردگی) حکومتِ پاکستان نے 23 مارچ 2000ء نو‏‏ں شعبۂ نعت وچ عظیم خدمات دے اعتراف اُتے قبلہ حسان العصر الحاج محمد علی ظہوری نو‏‏ں بعد وچ وفات مُلک دے سب تو‏ں اعلیٰ سول ایوارڈ ”صدارتی تمغۂ حُسنِ کارکردگی“سے نوازیا
• 1970ء تے 1972ء وچ پاکستان نعت کونسل کراچی دے زیرِ اہتمام کُل پاکستان مقابلہ نعت خوانی وچ اول پوزیشن حاصل کيتی۔
• روزنامہ جنگ لاہور نے نعتیہ خدمات دے اعتراف اُتے نعت گوئی و نعت خوانی دا ایوارڈ دتا
• خواجہ غریب نواز ایوارڈ
• ادارہ منہاجُ القُرآن کیطرف تو‏ں نشانِ حسان ایوارڈ

تصنیفات

• نعتیہ شاعری اُتے مشتمل انہاں دے مجموعہ ہائے کلام دے متعدد ایڈیشنز وی شائع ہوئے چکے نيں۔ جنہاں وچ
• ’’نوائے ظہوری‘‘ (اردو)
• ’’توصیف‘‘ (اردو)
• ’’کتھے تیری ثنا‘‘ (پنجابی)
• ’’صفتاں سوہنے رسول دیاں‘‘ (پنجابی) قابل ذکر نيں۔
• ’’مدح رسول‘
• ’’ثنائے حبیب‘
• ’’ثنا خوان رسول‘
• بعد وچ وفات انہاں دے نعتیہ مجموعے ’’نوائے ظہوری‘‘ نو‏‏ں حکومت پاکستان د‏‏ی طرف تو‏ں قومی سیرت ایوارڈ وی دتا گیا‘‘۔

وفات

الحاج محمد علی ظہوری تمام عمر عشق رسالت مآب د‏‏ی سرشاریاں وچ زندہ رہ‏‏ے۔ اوہ اک مدت تک سانس دے عارضے وچ مبتلا رہنے دے بعد گیارہ اگست 1999ء نو‏‏ں اس دار فانی تو‏ں رخصت ہوئے گئے۔ انہاں د‏‏ی تدفین موضع آرائیاں وچ مرکز توصیف دے سبزہ زار وچ ہوئی۔

حوالے