مرزا فدائی خاں
مرزا فدائی خاں یا مرزا ہدایت اللہ (وفات: 1646ء) بنگال صوبہ سلطنتِ مغلیہ دے صوبہ بنگال دا گورنر سی ۔ مرزا فدائی خاں نوں نورالدین جہانگیر نے صوبہ بنگال دی نظامت اُتے مقرر کیتا سی ۔
سوانح
[سودھو]- ہور پڑھو: مہابت خاں خانخاناں، جہانگیر، مکرم خاں، شاہ جہاں
خاندان
[سودھو]فدائی خاں دا خاندان مغلیہ سلطنت توں وابستہ سی ۔ اُس دے تن وڈے بھائی وی دربارِ شاہی توں منسلک سن یعنی مرزا محمد تقی جو مہابت خاں دے ہمراہ رانا امر سنگھ دی مہم اُتے متعین کیتا گیا سی، دوسرا مرزا عنایت اللہ جو تجربہ تے معاملہ فہمی وچ مشہورِ زمانہ سی تے فن سیاق وچ بے مثل سی تے ایہ شاہزادہ پرویز مرزا دا دیوان مقرر ہويا سی ۔ تیسرا بھائی مرزا روح اللہ سی جو چوگان بازی وچ ممتاز سی تے فن شکار و صَید وچ مشاق سی، اِسنوں نورالدین جہانگیر دا قُرب حاصل سی ۔ چوتھا خود مرزا فدائی خاں سی ۔[۱]
ابتدائی حالات
[سودھو]مرزا فدائی خاں دے متعلق ابتدائی معلومات دستیاب نئيں البتہ اِتنا پتا چلدا اے کہ اوہ اِبتداء وچ مغل فوج دے بحری بیڑے دا میر البحر سی ۔ بحری بیڑے نوں نَوَارہ وی کہیا جاندا سی ۔ بعد وچ مہابت خاں خانخاناں دی وکالت دی وجہ توں مشہور ہويا تے فیر ایہ مغل شہنشاہ نورالدین جہانگیر دی خدمت وچ پیش ہويا جس دے بعد ایہ ہمیشہ جہانگیر دے قُرب وچ رہیا تے شاہانہ عنایات توں سرفراز ہُندا رہیا۔ چونکہ فدائی خاں دی شاہی تربیت مہابت خاں خانخاناں نے دی سی، اِس لئی تھوڑی جہی مدت وچ اوہ اَمارت دے درجہ اُتے پہنچ گیا، لیکن جدوں مہابت خاں خانخاناں نے جہانگیر دے خلاف شورش دی تاں فدائی خاں نے نمک حلالی تے فِدویت دے تقاضے دی بنا اُتے جان دینے توں وی دریغ نہ کیتا۔ [۲]
نظامت بنگال
[سودھو]جہانگیر دی تخت نشینی دے بائیہواں سال 1627ء وچ صوبہ بنگال دا ناظم (گورنر) مکرم خاں کشتی وچ سوار ہونے دے باعث ڈُب کر جاں بحق ہويا تاں جہانگیر نے فدائی خاں نوں صوبہ بنگال دا گورنر مقرر کر دتا۔[۳]
وفات
[سودھو]شاہ جتھے دے اکتیسواں سال جلوس یعنی 1646ء وچ فدائی خاں نے اجمیر دے قلعہ تاراگڑھ وچ وفات پائی۔
حوالے
[سودھو]- ↑ صمصام الدولہ شاہنواز خان: مآثر الامراء، جلد 3، صفحہ 14/15۔ مطبوعہ لاہور
- ↑ صمصام الدولہ شاہنواز خان: مآثر الامراء، جلد 3، صفحہ 15۔ مطبوعہ لاہور
- ↑ صمصام الدولہ شاہنواز خان: مآثر الامراء، جلد 3، صفحہ 16۔