مرزا فدائی خاں

مرزا فدائی خاں یا مرزا ہدایت اللہ (وفات: 1646ء) بنگال صوبہ سلطنتِ مغلیہ دے صوبہ بنگال دا گورنر سی ۔ مرزا فدائی خاں نو‏‏ں نورالدین جہانگیر نے صوبہ بنگال د‏‏ی نظامت اُتے مقرر کیتا سی ۔

سوانح

• ہور پڑھو: مہابت خاں خانخاناں، جہانگیر، مکرم خاں، شاہ جہاں

خاندان

فدائی خاں دا خاندان مغلیہ سلطنت تو‏ں وابستہ سی ۔ اُس دے تن وڈے بھائی وی دربارِ شاہی تو‏ں منسلک سن یعنی مرزا محمد تقی جو مہابت خاں دے ہمراہ رانا امر سنگھ د‏‏ی مہم اُتے متعین کیتا گیا سی، دوسرا مرزا عنایت اللہ جو تجربہ تے معاملہ فہمی وچ مشہورِ زمانہ سی تے فن سیاق وچ بے مثل سی تے ایہ شاہزادہ پرویز مرزا دا دیوان مقرر ہويا سی ۔ تیسرا بھائی مرزا روح اللہ سی جو چوگان بازی وچ ممتاز سی تے فن شکار و صَید وچ مشاق سی، اِسنو‏ں نورالدین جہانگیر دا قُرب حاصل سی ۔ چوتھا خود مرزا فدائی خاں سی ۔

ابتدائی حالات

مرزا فدائی خاں دے متعلق ابتدائی معلومات دستیاب نئيں البتہ اِتنا پتا چلدا اے کہ اوہ اِبتداء وچ مغل فوج دے بحری بیڑے دا میر البحر سی ۔ بحری بیڑے نو‏‏ں نَوَارہ وی کہیا جاندا سی ۔ بعد وچ مہابت خاں خانخاناں د‏‏ی وکالت د‏‏ی وجہ تو‏ں مشہور ہويا تے فیر ایہ مغل شہنشاہ نورالدین جہانگیر د‏‏ی خدمت وچ پیش ہويا جس دے بعد ایہ ہمیشہ جہانگیر دے قُرب وچ رہیا تے شاہانہ عنایات تو‏ں سرفراز ہُندا رہیا۔ چونکہ فدائی خاں د‏‏ی شاہی تربیت مہابت خاں خانخاناں نے د‏‏ی سی، اِس لئی تھوڑی جہی مدت وچ اوہ اَمارت دے درجہ اُتے پہنچ گیا، لیکن جدو‏ں مہابت خاں خانخاناں نے جہانگیر دے خلاف شورش د‏‏ی تاں فدائی خاں نے نمک حلالی تے فِدویت دے تقاضے د‏‏ی بنا اُتے جان دینے تو‏ں وی دریغ نہ کیتا۔

نظامت بنگال

جہانگیر د‏‏ی تخت نشینی دے بائیہواں سال 1627ء وچ صوبہ بنگال دا ناظم (گورنر) مکرم خاں کشتی وچ سوار ہونے دے باعث ڈُب کر جاں بحق ہويا تاں جہانگیر نے فدائی خاں نو‏‏ں صوبہ بنگال دا گورنر مقرر کر دتا۔

وفات

شاہ جتھ‏ے دے اکتیسواں سال جلوس یعنی 1646ء وچ فدائی خاں نے اجمیر دے قلعہ تاراگڑھ وچ وفات پائی۔