مرزا محمد خان اول
| |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
جم | سنہ 1727 | ||||||
وفات | 17 اکتوبر 1768 (40–41 سال) | ||||||
مدفن | کربلا | ||||||
شہریت | باکو خانات | ||||||
مذہب | اہل تشیع | ||||||
اولاد | ملک محمد خان ، محمد قلی خان | ||||||
مناصب | |||||||
باکو خانیت کا خان | |||||||
دفتر وچ ۱۷۳۵ – ۱۷۶۸ |
|||||||
| |||||||
ترمیم |
مرزا محمد خان اول باکو خانیت دے بانی خان سن ۔ [۱] [۲]
پس منظر
[سودھو]اس دے آباؤ اجداد یعنی انہاں دے دادا محمد محسن بیک تے دادا ہیبت بیک 1592ء وچ ایران توں باکو پہنچے تے مختلف کمانڈنگ عہدےآں اُتے فائز رہے۔ انہاں دے والد درگاہ قلی بیک وچ مثہدی آقا شہر دا زمیندار سی جس نے شہر اُتے قبضہ کر کے صفوی سلطان دی مامور سلطان نوں قتل کيتا سی، فیر خود نوں خان کہلوانا شروع کر دتا تے سلیم خان نوں آب شیرون وچ نائب مقرر کر دتا۔ انہاں نے سرخے خان دی فوجاں نوں شکست دتی غازی قمق تے بعد شیروان دے حاجی داؤد نے اقتدار وچ توسیع دی تے شاہران تے قوبوستان نوں ویر قتدار کر ليا۔ انہاں نے 1723ء [۳] وچ 700 فوجیاں [۴] دے نال قلعے میخائل ماتیوشکن نوں انہاں دے حوالے کردتا [۵] تے روسی سلطنت نے اسنوں مقامی حکمران تسلیم کيتا۔
زندگی
[سودھو]اوہ 1727ء وچ ، باکو وچ پیدا ہويا سی۔ اس دے والد نے گھٹ توں گھٹ 1731ء تک حکمرانی کيتی۔ [۶] اُتے انہاں اُتے غداری دا الزام عائد کيتا گیا سی تے نامعلوم سال وچ اسنوں ڈیوٹی توں فارغ کردتا گیا سی۔ اوہ نادر شاہسے دوبارہ ملیا تے 1738ء وچ اک جنگ وچ ماریا گیا۔ بعد گنجہ دے معاہدے، نادر شاہ توں گیلان وچ غالم مقرر ہويا تے زمیناں توں نوازیا گیا، عاشور خان افشر باکو دا اک سلطان، ايسے آب شیرون وچ جزیرہ نما سمیت سبان نوں، کیلی تے زربت۔[۷] انہاں دے پوتے ملک محمد خان دا ناں انہاں دے ناں اُتے اے۔ انہاں نے 11 سال دی عمر وچ اپنے پوتے مرزا محمد نوں خان دے طور اُتے وی تسلیم کيتا۔
خاندان
[سودھو]اس دا اک چھوٹا بھائی سی جسنوں ہادی بیگ کہندے نيں جو مردکان تے شگن پر حکمرانی کر رہیا سی۔ اس دے بعد چار بیٹے سن ۔
- ملک محمد خان (ر 1768–1784)
- مرزا محمد خان II (ر 1784–1791)
- محمدقلی خان (r. 1791–1792)
- حاجی علی قلی آغا
- ہوسیینگولو خان (r. 1792–1806)
- مہدی گولو آغا
- حاجی عبدالحسین آغا
حوالے
[سودھو]ماخذ
[سودھو]- Bloom, Jonathan; Blair, Sheila, eds. (2009)۔ "مردکان"۔ اسلامی فن و فن تعمیر دا انسائیکلوپیڈیا۔ اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس۔ آئی ایس بی این Bloom, Jonathan; Blair, Sheila, eds. (2009)۔ Bloom, Jonathan; Blair, Sheila, eds. (2009)۔
- Zonn, Igor S.; Kosarev, Aleksey N; Glantz, Michael H.; et al.، eds. (2010)۔ "Baku Khanate"۔ بحر الکاہین دا انسائیکلوپیڈیا اسپرنگر سائنس تے بزنس میڈیا۔ آئی ایس بی این Zonn, Igor S.; Kosarev, Aleksey N; Glantz, Michael H.; et al.، eds. (2010)۔ "Baku Khanate"۔ Zonn, Igor S.; Kosarev, Aleksey N; Glantz, Michael H.; et al.، eds. (2010)۔ "Baku Khanate"۔
- اشوربیلی، سارہ (1992) تریخ باکو: قرون وسطی دے دور، باکوسانچہ:آئی ایس بی این