مشرقی بنگال تے آسام
| |||||||||||||||||||||
مشرقی بنگال تے آسام 1905ء تا 1912ء برطانوی ہند دا صوبہ سی۔ اس دا راجگڑھ ڈھاکہ سی۔ مشرقی بنگال تے آسام وچ موجودہ بنگلہ دیش، شمال مشرقی بھارت تے شمال مغربی بنگال دے علاقے آندے سن ۔
تریخ[سودھو]
1868ء وچ برطانوی انتظامیہ وچ بنگال پریزیڈنسی دے شمالی علاقہ وچ اک وکھ آزاد انتظامی اکائی دی ضرورت محسوس کيتی۔ انہاں نوں لگیا کہ کولکاتا وچ فورٹ ولیم کالج پہلے ہی بیت زیادہ بجھ اٹھا رہیا سی۔ 1903ء وچ حکامت دے سامنے بنگالی دے مشرقی علاقہ وچ آسام دے معاشی کاروبار نوں توسیع دینے دے لئی اک وکھ توں اکائی بنان اوت بنگال دی تقسیم دا منصوبہ پیش کیتا گیا۔ حکومت نے تعلیم تے روزگار وچ سرمایہ کاری دا وعدہ کیتا تے مشرقی بنگال تے آسام دے ناں توں نويں ریاست بنا دی۔۔[۱]
اس وقت دے گورنر جنرل ہند جارج کرزن نے تقسیم بنگال دا خاکہ پیش کیتا تے 16 اکتوبر 1905ء نوں اپنا فیصلہ نافذ کردتا۔ مغلیہ عہد دے صوبہ بنگال دا راجگڑھ ڈھاکہ فیر توں راجگڑھ بنیا۔ سر بمپفائلڈ فولر نويں ریاست دے پہلے لیفٹینٹ گورنر مقرر ہوئے۔ اوہ اک برس تک اس عہدہ اُتے رہے تے 1906ء وچ استعفی دے دتا۔ انہاں دے بعد سر لانس پرت ہرے (1906ء تا 1911) گورنر رہے تے انہاں دے بعد سر چالس اسٹوارٹ بائیلے (1911ء تا 1912ء) مشرقی بنگال تے آسام دے گورنر رہے۔
متشدد ہندواں نے بنگال دی اس تقسیم نوں پسند نئيں کیتا تے انہاں نے اسنوں تقسیم کرو تے حکومت کرو دی پالیسی دا ناں دتا۔ حکومت دے اس قدم توں اک نواں تنازع کھڑا ہوئے گیا۔[۲] کولکاتا دے تاجر وی اپنی تجارت دی فکر کرنے لگے کیونجے کولکاتا وچ ہن انہاں نوں تجارت کم ہُندی دکھ رہی سی۔ ايسے زمانہ وچ ہندو قومیت دی ترویج دے جواب وچ آل انڈیا مسلم لیگ دا قیام ڈھاکہ وچ عمل وچ آیا۔ ہن باری ہندواں کیندی سی تے انہاں نے اکھل بھارتیہ ہندو مہاسبھا دی بنیاد پائی۔ دہلی وچ 1911ء وچ جارج پنجم نے اعلان کیتا کہ علاقہ وچ مذہبی تشدد نوں دیکھدے ہوئے بنگال نوں متحد کرنے دا فیصلہ کیتا گیا تے آسام اک مستقل ریاست رہے گا۔