مملوک فن تعمیر

مملوک فن تعمیر

اُتے تو‏ں: سلطان حسن د‏‏ی مسجد و مدرسہ قاہرہ، مصر وچ (1356–1361)؛ درمیان وچ : سلطان قلاوون دا مزار، قاہرہ وچ (1285) ؛ تھلے: قاتیبائی دا قلعہ اسکندریہ، مصر وچ (پندرھويں صدی دے اواخر وچ تعمیر ہويا)
سال فعال	1250–1517 (combined with other styles after 1517)

مملوک فن تعمیر اک طرز تعمیر سی جس نے مملوک سلطنت (1250–1517) دے زیر اثر ترقی کی، جس اپنے پایہ تخت قاہرہ تو‏ں مصر، سرزمین شام تے حجاز اُتے حکومت کيتی۔ اکثر ہنگامہ خیز اندرونی سیاست دے باوجود، مملوک سلطان فن تعمیر دے زبردست سرپرست سن تے انھاں نے تاریخی قاہرہ دے تانے بانے بننے وچ بہت ودھ حصہ لیا۔ مملوک دور نے، خاص طور اُتے چودھويں صدی وچ ، قاہرہ د‏‏ی طاقت تے خوشحالی دے عروج نو‏‏ں دیکھیا۔ انہاں دا فن تعمیر دمشق، یروشلم، حلب، طرابلس تے مدینہ جداں شہراں وچ وی نظر آندا ا‏‏ے۔

وڈی مملوک یادگاراں عام طور اُتے کثیر المقاصد کمپلیکس اُتے مشتمل ہُندیاں نيں جو وکھ وکھ عناصر جداں کہ سرپرست دا مقبرہ، مدرسہ، خانقاہ، مسجد، سبیل یا اسلامی فن تعمیر وچ پائے جانے والے ہور خیرا‏تی کماں نو‏‏ں یکجا کيتا جاسکدا ا‏‏ے۔ ایہ کمپلیکس تیزی تو‏ں پیچیدہ منزل بہ منزل منصوبےآں دے نال بنائے گئے سن جو محدود شہری جگہ نو‏‏ں ایڈجسٹ کرنے د‏‏ی لوڑ دے نال نال اپنے شہری ماحول اُتے بصری طور اُتے غلبہ حاصل کرنے د‏‏ی خواہش د‏‏ی عکاسی کردے سن ۔ انہاں دا تعمیرا‏تی انداز وسیع تر سجاوٹ تو‏ں وی ممتاز اے، جس دا آغاز پہلے تو‏ں موجود روایات جداں جھروکاں تے شیشے دے موزیک تو‏ں ہويا لیکن آخر کار تراشے ہوئے پتھر تے سنگ مرمر د‏‏ی خط کاری نو‏‏ں وی پسند کيتا۔ مملوک فن تعمیر د‏‏ی سب تو‏ں نمایاں کامیابیاں وچ ، انہاں دے آرائشی مینار تے مملوک دور دے اواخر دے پتھر دے گنبد سن ۔

مملوک سلطنت نو‏‏ں سن 1517ء وچ عثمانیاں نے فتح ک‏ر ليا، مگر مملوک طرز دا فن تعمیر قاہرہ وچ اک مقامی روایت دے طور اُتے جاری رہیا جسنو‏ں نويں عثمانی تعمیرا‏تی عناصر دے نال ملایا گیا سی۔ انیہويں صدی دے اواخر وچ ، مصر وچ قومی فن تعمیر د‏‏ی اک شکل د‏‏ی نمائندگی کرنے دے لئی "جدید مملوک" یا مملوک بحالی دیاں عمارتاں د‏‏ی تعمیر شروع ہوئی۔

حوالے

گٹھ:فن تعمیر