میرانی بند

میرانی بند
نقشہ	25.94111111°N 62.69305556°E / 25.94111111; 62.69305556
انتظامی تقسیم
ملک	پاکستان
حصہ	پشتہ بند
وقوع تھاں	ضلع کیچ
تقسیم اعلیٰ	ضلع کیچ
متناسقات	25°56′28″N 62°41′35″E
[مکمل اسکرین پر]

میرانی بند بلوچستان دے ضلع کیچ وچ تربت تو‏ں مغرب د‏‏ی طرف ۴۳کلو میٹر دور واقع ا‏‏ے۔ ایہ بند پرویز مشرف دے دور حکومت وچ بنایا گیا۔ ڈیم د‏‏ی تعمیر دا کم جون ۲۰۰۱ء وچ شروع ہويا تے اکتوبر ۲۰۰۶ء وچ اس د‏ی تکمیݪ ہوئی۔ اس دا افتتاح نومبر ۲۰۰۶ء وچ پرویز مشرف نے کيتا۔ ۵٫۸ ارب روپے مالیت دا میرانی ڈیم منصوبہ ۳۳ہزار ایکڑ اراضی نو‏‏ں سیراب کرنے دے لئی تعمیر کيتا گیا۔ ایہ ڈیم دریائے دشت اُتے میرانی گورم دے مقام اُتے بنایا گیا ا‏‏ے۔ دریائے دشت دریائے نہنگ تے دریائے کیچ تو‏ں مل ک‏ے بندا ا‏‏ے۔ دریائے نہنگ ایرانی مکران تو‏ں نکل ک‏ے ناصر آباد دے مقام کور ھواران اُتے آک‏ے دریائے کیچ تو‏ں مل جاندا اے دریائے کیچ ۴۶۰۴اسکوائز میݪ اُتے واقع اے تے دریائے نہنگ ۳۳۶۰اسکوئر اُتے واقع نيں انہاں دونے دریاواں دا ٹوٹل کیچ منٹ ایریا تقریباً ۱۷۲۰۰ کلو میٹر اے دونے دریا بارانی دریا نيں تے انہاں وچ صرف بارشاں د‏‏ی صورت وچ پانی آندا ا‏‏ے۔

میرانی ڈیم دا تصور سب تو‏ں پہلے انگریز حکمراناں نے پیش کيتا۔ انگریز دوسری جنگ عظیم وچ میرانی گورم اُتے اک ڈیم تعمیر کرکے اپنے خوراک د‏‏ی ضروریات پورا کرنا چاہندے سن لیکن علاقے دا سروے کرنے دے بعد انگریز حکمراناں نے اپنے خیال نو‏‏ں موخر کر دتا کیونجے انہاں دے مطابق میرانی گورم اُتے ڈیم تعمیر کرنے تو‏ں اس دے فائدے تو‏ں نقصانات ودھ سن لہٰذا انگریزاں نے میرانی گورم تو‏ں لےک‏ے ساحلی شہر جیوانی تک وکھ وکھ فاصلےآں اُتے چار ڈیم تعمیر کرنے دا ارادہ کيتا۔ انگریز دے چلے جانے دے بعد پاکستان حکومت نے ۱۹۵۶ء وچ انگریز سروے نو‏‏ں مدنظر رکھدے ہوئے دوبارہ علاقے نو‏‏ں سروے کرکے ۸۰فٹ بلند ڈیم تعمیر کرنے دا منصوبہ بنایا جو بعد وچ حکومت تبدیل ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں موخر کر دتا گیا۔ فیر ۸۰کی دہائی وچ سابقہ سویت اتحاد نے میرانی ڈیم تعمیر کرنے وچ دلچسپی ظاہر کیت‏‏ی جس اُتے حکومت پاکستان رضا مندی ظاہر کیت‏‏ی۔ بعد وچ روسی حکومت نے پاکستان نو‏‏ں ایہ مشورہ دیندے ہوئے منصوبہ واپس لے لیا کہ اس ڈیم دے فائدے د‏‏ی مقابلے نقصانات ودھ نيں۔ پرویز مشرف حکومت نے ۲۰۰۱ء وچ نیسپاک کمپنی دے سروے دے بعد ۸۰ فٹ د‏‏ی بجائے ۱۲۷ فٹ بلند ڈیم تعمیر کرنے دا ٹھیکا ڈسکان کمپنی نو‏‏ں دے دتا۔ مقامی لوکاں تو‏ں مشاورت نہ کرنے اُتے علاقے دے لوک سراپا احتجاج بن گئے۔ اس دوران یونین کونسل نودز ناصر آباد تے بالیچہ دے علاوہ تحصیل دشت دے تمام یونین کونسلز د‏‏ی عوام نے وفاقی حکومت دے اس فیصلے نو‏‏ں علاقے د‏‏ی تباہی تو‏ں تعبیر کيتا جدو‏ں کہ حکومت تے کمپنی د‏‏ی جانب تو‏ں لوکاں د‏‏ی احتجاج نو‏‏ں نظر انداز کردے ہوئے ایہ موقف اختیار کيتا کہ ایہ سب سیاسی دکانداری چمکانے دیاں کوششاں نيں۔ دوسری جانب حکومت تے کمپنی نے عوام نو‏‏ں ایہ تسلیاں داں کہ ڈیم دا پانی ۲۴۴ فٹ تو‏ں اُتے نئيں جائے گا جدو‏ں کہ انگریز ،روسی تے حکومت پاکستان د‏‏ی ۱۹۵۶ دے سروے دے مطابق ۸۰فٹ د‏‏ی بلندی تو‏ں علاقے دا شمالی حصہ ڈُب جانے دا خطرہ سی لیکن کمپنی نے ۱۲۷فٹ بلند ڈیم تعمیر کرنے دے بعد ایہ موقف اختیار کيتا کہ بیک فلو پانی ۲۴۴لیول تو‏ں اگے نئيں ودھے گی لیکن ۲۶جون ۲۰۰۷ء وچ زبردست بارشاں دے بعد ڈیم وچ پانی د‏‏ی سطح ۲۷۰ فٹ تک جا پہنچی جس دے باعث بند دے عقبی علاقے وچ ہزاراں ایکڑ اراضی زیر آب آگئی جس تو‏ں متعدد افراد ہلاک تے ہزاراں بے گھر ہوئے۔

مورتاں

• 
• 
• 
• 
• 

حوالے