Jump to content

نواب صدیق حسن

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
نواب صدیق حسن
جم 14 اکتوبر 1832 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


بریلی   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 26 مئی 1890 (58 سال)[۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


ریاست بھوپال   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت برطانوی ہندستان   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
زوجہ سلطان شاہ جہاں، بیگم بھوپال (۸ مئی ۱۸۷۱–۲۶ مئی ۱۸۹۰)  ویکی ڈیٹا اُتے (P26) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
استاذ حسین بن محسن الانصاری ال یمنی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1066) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ محدث ،  مفسر قرآن ،  وزیر   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل علم حدیث ،  تفسیر قرآن   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

نواب صدیق حسن خان قنوجی بھوپالی ہندوستان وچ اک علمی شخصیت

ولادت

[سودھو]

نواب صدیق حسن خان ۱۹ جمادی الاولیٰ ۱۲۴۸ھ مطابق ۱۸۲۳ء نو‏‏ں بانس بریلی وچ پیدا ہوئے،

تصنیفات

[سودھو]

۱-مسك الختام شرح بلوغ المرام (فارسي) لابن حجر العسقلانی یہ حافظ ابن حجر د‏‏ی معرکتہ الآراء کتاب بلوغ المرام من ادلہ الاحکا‏م د‏‏ی شرح اے ـ

۲- فتح العلام، شرح بلوغ المرام لابن حجر العسقلاني ایہ شرح عربی وچ لکھی ـ جو چار جلداں وچ اے تے علامہ محمد الیینی د‏‏ی البدر التمام دا اختصار اے

۳- السراج الوهاج علامہ المنذری نے صحیح مسلم د‏‏ی تلخیص لکھی اے ـ

۴- عون الباري بحل أدلة البخاري علامہ ابو العباس احمد بن عبد اللطیف الشرجی الزبیدی المتوفی ۸۹۶ ھ نے التجريد الصرح الجماع الصحیح لکھی ايس‏ے " التجريد د‏‏ی شرح عون الباری دے ناں تو‏ں تصنیف کيتی

۵- الحرز المكنون من لفظ المعصوم المأمون ( في الحديث) (عربی) قسماں کتاباں حدیث وچ اک نوع اربعون اے ۶- أربعون حديثًا في فضائل الحج والعمرة (عربی ) موضوع ناں تو‏ں ظاہر اے ـ یعنی حج و عمرہ د‏‏ی چالیس احادیث اس مجموعہ وچ نقل کيتی نيں ـ ۷- تميمة الصبي في ترجمة الأربعين من أحاديث النبي - صلى اللہ عليہ و سلم(اردو ) ۸- خير القرين ترجمة اربعين ـ

۹- الوض البسام من ترجمة بلوغ المرام

۱۰- الادراك في تخريج احاديث الاشراك ۱۱- توفيق الباري لترجمة الادب المفرد للبخاري امام بخاری د‏‏ی آداب اسلام دے سلسلہ وچ مشہور کتاب الادب المفرد دا اردو ترجمہ اے ۱۲- بغية القارئ في ثلاثيات البخاري الجامع الصحیح للامام البکاری د‏‏ی اوہ روایات جو تن واسطےآں تو‏ں مروی نيں ـ انہاں د‏‏ی شرح اے ـ

۱۳ ـ نذال الابرار بالعلم المآثور من الادعية و الاذكار (عربی ) اس کتاب وچ انہاں ادعیہ مآژور نو‏‏ں جمع کر دتا اے ۱۴- تقوية الايقان بشرح حلاوة الايمان ( اردو ) صحیحاں د‏‏ی مشہور حدیث ثلاث من کن فیہ وجد بھن حلاوہ الایمان الخ د‏‏ی اردو شرح اے

۱۵ ـ بقنطة اولى الاعتبار فيما ورد من ذكر اهل النار (عربی ) جہنم تے اہل حہنم تو‏ں متعلقہ احدیث نو‏‏ں اس مجموعہ وچ جمع کيتا گیا اے ـ

۱۶ ـ فتح المغيث بفقہ الحديث (اردو) فقہ السنہ اُتے مشتمل ایہ رسالہ مطبع اسکندری تو‏ں ۳۴ صفحات وچ شائع ہو چکيا اے ـ ۱۷- منهج الوصول الى اصطلاح حديث الرسول (فارسی ) ـ اصول حدیث دے متعلق ایہ رسالہ ۲۳۴ صفحات اُتے مشتمل اے ـ

۱۸ ـ الرحمہ المهداة الى من يزيد زيادة العلم على حديث مشكوة ـ مشکواتہ وچ مصنف نے ہر باب دے تحت تن فیصلےآں وچ احادیث جمعکیتیاں نيں ـ نواب صاحب نے ايس‏ے باب د‏‏ی ہور احادیث نو‏‏ں الرحمہ المہداہ ک ناں تو‏ں جمع کيتا اے ـ جسنو‏ں مشکواتہ دے تمام ابواب دے فصل رابع کہنا چاہے ـ

۱۹- الحطة تذكرہ للصحاح الستة (عربی ) ـ صحاح ستہ دے مصنفاں تے انہاں دیاں لکھتاں دے متعلق معلومات افزا کتاب اے ــ

۲۰- اتخاف النبلا باحياء مآثر المحدثين الفقهاء (فارسی ) ـ ائمہ فقہا ء محدثین دے تذکرہ و خدمات اُتے مشتمل اے

۲۱- التاج المكلل من جواهر مآثر الطراز الآخر(عربی) ـ محدثین و فقہا دے تراجم اُتے مشتمل اے ـ

۲۲- الغنیہ ببشارة اھل الجنیہ (عربی) المطبعہ المنیریہ ببولاق

۲۳- كشف الكرية عن اهل الغربة مشہور حدیث بدأ الإسلام غريبا وسيعود غريبا كما بدأ فطوبى للغرباء د‏‏ی شرح اے ـ جو ۱۵۰ صفحات وچ

۲۴ـ " زيادة الايمان باعمال الجنان اس رسالہ وچ انہاں احادیث نو‏‏ں جمع کيتا گیا اے جو اذکار زمانی و مکانی ہر مشتمل نيں ـیہ رسالہ ۱۵۰ صفحات اُتے مشتمل اے

۲۵- حسن الاسوة بما ثبت من اللہ و رسولہ في النسوة عورتاں تو‏ں معتقلہ تقریباً تمام مسائل جو کتاب و سنت وچ مروی نيں ـ نواب صاحب نے اس رسالہ وچ انہاں نو‏ں جمع کر دتا اے ـ جو قابل مطالعہ اے ـ ۲۶ ـ ضوء الشمس من شرح حديث بنى الاسلام على خمس صحیحین وچ حضرت عبد اللہ بن عمررؓ د‏‏ی مشہور حدیث بنی الاسلام علی خمس الخ؛ د‏‏ی شرح اے

۲۷ ـ بلوغ المسئول من اقضية الرسول ایہ دراصل اعلام الموقعین ص ۲۷۳ جلد ۲ وچ وارد روایات و واقعات نيں جنہاں وچ آنحضرت ﷺ دے فیصلےآں دا بیان اے ـ اک جگہ جمع ک‏ر ک‏ے شائع کر دتے گئے نيں جو ۷۱ صفحات وچ نيں ـ

۲۸ـ مكارم الاخلاق ترجمة رياض الصالحين علامہ نووی رحمہ اللہ د‏‏ی مشہور کتاب ریاض الصالحین دا اردو ترجمہ اے [۲]

وفات

[سودھو]

نواب صدیق حسن خان د‏‏ی وفات۲۹ جمادى الآخر۱۳۰۷ھ /۱۸۹۰کو ہوئی

حوالے

[سودھو]
  1. ۱.۰ ۱.۱ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14546003w — subject named as: Siddik Haçan Khan — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
  2. %D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%AD%D9%85%DB%81-%D8%A7%D9%84%D9%84%DB%81-%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D9%86%DB%8C%D9%81%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA.15107/سانچہ:مردہ ربط