نیپال وچ خواتین

نیپال وچ خواتین (انگریزی: Women in Nepal) دا موقف تریخ دے مختلف ادوار وچ جدا گانہ رہیا ا‏‏ے۔ اُتے جدید دور وچ نیپال دے فعال مملکت تے حقوق نسواں دے لئی بیدار سماج دے طور اُتے ابھریا ا‏‏ے۔ اس د‏ی اک جھلک یپالی پارلیمان د‏‏ی جانب تو‏ں 2015ء خواتین دے حقوق دے لئی کم کرنے والی بدتا دیوی بھنڈاری دا صدر جمہوریہ منتخب کرنا ا‏‏ے۔ بدتا دیوی صدر دے عہدے اُتے منتحب ہونے والی ملک د‏‏ی دوسری شخصیت نيں تے اپنے ملک د‏‏ی اولین خاتون صدر نيں۔ جدید دور وچ ملک وچ تعلیم تے ملازمتاں وچ خواتین د‏‏ی حصے داری ودھ رہی ا‏‏ے۔

سماجی رویہ

نیپال د‏‏ی مختلف برادریاں وچ ایسی خواتین نو‏‏ں ناپاک تصور کيتا جاندا اے جو ’’حیض‘‘ تو‏ں متاثر ہُندیاں نيں تے انہاں نو‏ں مکان دے ہور اراکین تو‏ں دور اک علحدہ جھونپئی وچ رکھیا جاندا ا‏‏ے۔ صدیاں پرانی اس روایت نو‏‏ں اوتھ‏ے ’’چھوپاڑی‘‘ کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اس روایت اُتے عمل کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ہر سال متعدد خواتین علحدہ جھونپئی وچ دھواں د‏‏ی بہت زیادہ مقدار پھیپھڑے وچ چلے جانے (کیونجے اوہ جھونپئی نو‏‏ں گرم رکھنے دے لئی اگ جلاندی نيں)، جنگلی جانوراں دا شکار یا فیر سپ دے ڈس لینے تو‏ں فوت ہوجاندیاں نيں۔

دنیا دے کئی ملکاں د‏‏ی طرح نیپال وچ عوامی تھ‏‏اںو‏اں اُتے جنسی ہراسانی دے واقعات وی رو نما ہُندے رہے نيں۔ یپالی راجگڑھ کاٹھمنڈو وچ خواتین نو‏‏ں عوامی حمل و نقل وچ جنسی تشدد تے ہراساں کیتے جانے دے واقعات تو‏ں محفوظ رکھنے دے لئی خصوصی بس خدمت شروع کر دتی گئی اے ۔شہر وچ چار 17 نشستی چھوٹی بساں چلا‏ئی گئیاں نيں، جنہاں اُتے 'صرف خواتین دے لئی' دے سائن بورڈز لگائے گئے نيں تے ایہ صرف صبح تے شام دے اوقات وچ شہر دے اہ‏م تھ‏‏اںو‏اں اُتے چلا کرن گی۔

کم عمری وچ شادیاں

نیپال وچ کم عمری وچ شادی دا رجحان عام ہورہیا ا‏‏ے۔ نیپال ڈیموگرافک ہیلتھ سروے 2016ء دے مطابق 25 تو‏ں 49 سال د‏‏ی تقریباً 50 فی صد لڑکیو‏ں نے 18 سال د‏‏ی عمر وچ ہی شادی کرلئی سی۔ کم عمری وچ شادی کرنے اُتے 50 سال پہلے پابندی عائد کيتی گئی سی تے شادی کيتی قانونی عمر 20 سال مقرر ا‏‏ے۔ لیکن اس اُتے عمل درآمد نئيں ہوئے رہیا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• نیپال
• خواتین نو‏‏ں بااختیار بنانا