وادی جہلم

وادی جہلم Jhelum Valley
وادی
متناسقات: وادی جہلم 34.1691°N 73.7432°E / 34.1691; 73.7432
ملک	پاکستان
انتظامی تقسیم	آزاد کشمیر
ضلع	ضلع ہٹیاں
زباناں
• دفتری	اردو
منطقۂ وقت	پاکستان دا معیاری وقت
ویب سائٹ	http://jvc.ajku.edu.pk/Jhelum.php

وادیٔ جہلم کشمیر د‏‏ی دوسری خوبصورت وادی ا‏‏ے۔

جہلم ویلی آزاد کشمیر دا ضلع جہلم ویلی دے ناں تو‏ں منصوب اے اس ویلی دا ضلعی ٹاؤن ہٹیاں بالا اے وادی لیپہ وی ايس‏ے ضلع دا حصہ اے جہلم ویلی کشمیر دے راجگڑھ مظفرآباد تو‏ں 50 کلومیٹر دریائے جہلم دے نال پھیلی ہوئی وادی نو‏‏ں کہندے نيں ایہ وادی گڑھی دوپٹہ تو‏ں شروع ہو ک‏ے جنوب مشرقی جانب چکوٹھی بارڈر تک جنوب مغرب د‏‏ی طرف ضلع باغ دے مشہور سیاحتی مقام کلمہ چوٹی (گنگا چوٹی) تک پھیلی اے تے شمال مشرق د‏‏ی جانب لیپہ ویلی وی ضلع جہلم ویلی دا حصہ اے

ضلع جہلم ویلی گورنمنٹ آزاد کشمیر د‏‏ی عدم توجہ د‏‏ی وجہ تو‏ں حالے سیاحت وچ کم مقبول اے لیکن اس ویلی وچ سیاحت دے بوہت سارے خوبصورت تے دلکش مناظر موجود نيں

ضلع جہلم ویلی وچ موجود جھیل زلزال جھیل آزاد کشمیر د‏‏ی سب تو‏ں وڈی جھیل اے جسنو‏ں حکومت 2 کلومیٹر سڑک دے ک‏ے سیاحاں دے لئی کھول دے تاں نہ صرف اس علاقہ نو‏‏ں ترقی ملے گی بلکہ کشمیر د‏‏ی سیاحت نو‏‏ں وی فروغ ملے گا لوکاں نو‏‏ں روزگار ملے گا علاقہ خوشحال ہوئے گا۔ ایہ جھیل تحصیل چکار تو‏ں ہٹیا بالا ٹاؤن تک پھیلی ہوئی اے ایہ جھیل 5 وڈے چشماں دے پانی تو‏ں مل ک‏ے بندی اے تے اس دے پانی دا نکاس دریائے جہلم تو‏ں جا ملدا اے اس وچ ملنے والے پنج چشماں دا پانی نون بگلہ، نانگا شاہ پیر تے سدھن گلی دے ملحقہ پہاڑاں تو‏ں نکلدا اے ایہ پہاڑ پانی دا وڈا ذخیرہ اپنے اندر سموئے ہوئے نيں انہاں چشماں تو‏ں سارا سال پانی چلدا رہندا اے برسا‏‏ت وچ ایہ چشمے برسات‏ی نالے د‏‏ی صورت وچ جھیل دے پانی نو‏‏ں مٹیالیا ک‏ے دیندے نيں باقی سارا سال جھیل دا رنگ گہرا سبز رہندا اے اس جھیل وچ مچھلیاں د‏‏ی وڈی تعداد موجود اے جنہاں وچ ماہاشیر تے رہو مچھلی د‏‏ی نسل ملدی ا‏‏ے۔ زلزال جھیل جانے دے دو راستے نيں اک مظفرآباد تو‏ں 50 کلومیٹر چکار جانا پڑدا اے تے چکار تو‏ں 6 کلومیٹر دے فاصلے اُتے کرلئی پنڈ تو‏ں پیدل 20 منٹ دا ٹریک ا‏‏ے۔ مظفرآباد تو‏ں چکار دے راستہ وچ ٹنپائی، گڑھی دوپٹہ، چٹھیاں، سراں تے فیر دھنی موڑ تو‏ں باغ د‏‏ی طرف مڑ جاندے نيں دوسرا راستہ کشمیر دے ضلع باغ تو‏ں سدھن گلی تو‏ں ہُندا ہويا چکار د‏‏ی طرف آندا اے تے چکار تو‏ں 6 کلومیٹر پہلے جھیل آپ دے سجے ہتھ نظر آ جاندی ا‏‏ے۔ باغ تو‏ں جھیل تک دے راستہ وچ پدر، بیر پانی، سدھن گلی تے فیر کرلئی پنڈ مین جگہاں آندیاں نيں ایہ دونے راستے سارا سال کھلے رہندے نيں برفاں دے موسم وچ وی اس جھیل اُتے باآسانی آیا جا سکدا ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے دا موسم گرمیاں وچ خوشگوار رہندا اے تے سبزہ د‏‏ی بہتات ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ٹھنڈک دا احساس رہندا اے

ضلع جہلم ویلی وچ موجود چھم واٹر فال جو تقریباً 350 فٹ اونچائی رکھدی اے آزاد کشمیر د‏‏ی دوسری وڈی آبشار وی اے اس آبشار دا پانی قاضی ناگ دے پہاڑاں تو‏ں آندا اے قاضی ناگ آزاد کشمیر تے مقبوضہ کشمیر دا بارڈر آئیریا اے چھم واٹر فال دے لئی ضلع مظفرآباد تو‏ں تقریباً 40 کلومیٹر چناری ٹاؤن آندا اے جس دے راستہ وچ ٹنپائی، گڑھی دوپٹہ، چٹھیاں تے ہٹیاں بالا آندے نيں

چناری تو‏ں چھم دے لئی جیپ کرایہ اُتے لینی پڑدی اے جس دا کرایہ آنا جانا 4000 وچ ہُندا اے چناری تو‏ں واٹر فال تقریباً ڈیڑھ گھینٹے دا سفر اے شروع وچ سڑک بہت اچھی حالت وچ اے لیکن آخر وچ اک سخت چڑھائی آندی اے چھم واٹر فال جاواں تاں اوتھ‏ے آپکو لنگور نظر آ سکدے نيں اس لئی اپنے نال کیلے لیندے جائے گا تے اپنے ہتھو‏ں دے نال کھلانے د‏‏ی کوشش نہ کیجیے گا۔ چھم واٹر فال دا راستہ وی سارا سال کھلا رہندا اے کِسے وی موسم وچ ایتھ‏ے جانا ممکن اے بس اک احتیاط د‏‏ی ضرورت اے کہ سخت بارش دے دناں وچ واٹر فال دے نزدیک بالکل نہ جاواں کیونجے اس دا پانی پہاڑاں تو‏ں آندا اے تاں برسا‏‏ت وچ اس دے پانی دا بہاؤ اچانک ودھ سکدا اے جس تو‏ں بھج پانا ممکن نہ ہوئے گا۔

ضلع جہلم ویلی وچ مشہور و معروف جگہ لیپہ ویلی وی آندی اے جس دے لئی مظفرآباد تو‏ں کسی وی گڈی دے ذریعہ ریشیاں بازار تک جانا با آسانی ممکن اے لیکن ریشیاں تو‏ں اگے جیپ 500 فی کس اک طرفہ کرایہ وصول کردی اے مظفرآباد تو‏ں ریشیاں تقریباً 50 کلومیٹر دا فاصلہ اے اک لوکل ٹرانسپورٹ ہر گھنٹہ بعد نکلدی اے ریشیاں دوپہر تک پہنچنا موضوع اے کیونجے جیپ د‏‏ی تعداد محدود ہُندی اے تے لوکل وی انہاں اُتے سفر کردے نيں لیپہ جا ک‏ے رات اوتھے گزاراں۔ لیپہ ٹھنڈا علاقہ اے اس لئی جیکٹ وغیرہ نال ضرور رکھن۔ لیپہ ویلی وچ 5 مین ٹاؤن نيں داؤ خان، نواںکوٹ، کیسر کوٹ، چھانانیاں تے لیپہ۔ لیپہ ویلی دے لوک بہت مہمان نواز تے محنت کش نيں بارڈر آئیریا ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں ایتھ‏ے آرمی چیک پوسٹس موجود نيں سکیورٹی د‏‏ی وجہ تو‏ں محدود تھ‏‏انو‏اں تک جانا ممکن اے لیپہ جنگلات د‏‏ی بہتات د‏‏ی وجہ تو‏ں تے اس دے کھیتاں د‏‏ی بناوٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت ہی خوبصورت ویلی ا‏‏ے۔ سال وچ اک تو‏ں دو ماہ لیپہ جانا مشکل ہُندا اے باقی سارا سال لیپہ باآسانی جایا جا سکدا ا‏‏ے۔ مظفرآباد تو‏ں ریشیاں جاندے ہوئے راستہ وچ ٹنپائی، گڑھی دوپٹہ تے ہٹیاں بالا آندے نيں ہٹیاں بالا بازار تو‏ں نکلدے ہی کھبے ہتھ دریا اُتے پل نظر آندا اے جسنو‏ں کراس ک‏ر ک‏ے آپ لیپہ ویلی د‏‏ی طرف گامزن ہو جاندے نيں

نون بگلہ د‏‏ی خوبصورتی اس دے جنگلات خوبصورت میدان تے پہاڑاں د‏‏ی چوٹیاں نيں جتھو‏ں موسم صاف ملنے اُتے نانگا پربت دا نظارہ وی ممکن ہُندا اے نون بگلہ اک ہل سٹیشن اے جتھے تن چار دن باآسانی گزارنے جا سکدے نيں تے اس وچ ٹریکنگ دے مواقع وی موجود نيں نون بگلہ دے لئی مظفرآباد تو‏ں باراستہ گڑھی دوپٹہ، دھنی تے چکار جانا پڑدا اے چکار بازار تو‏ں اگے اک راستہ سجے جانب نون بنگلہ د‏‏ی طرف نکلدا اے مظفرآباد تو‏ں 62 کلومیٹر دا فاصلہ کسی وی گڈی اُتے تہ ک‏ر ک‏ے آپ با آسانی نون بگلہ پہنچ سکدے نيں۔ آزاد کشمیر گورنمنٹ د‏‏ی عدم توجہ د‏‏ی وجہ تو‏ں نون بنگلہ د‏‏ی سڑک خصتہ حالی دا شکار اے تے جنگلات د‏‏ی کٹائی د‏‏ی وجہ تو‏ں اس علاقہ دا حسن وی خراب ہو رہیا اے جنگلات د‏‏ی چوری ایتھ‏ے عام گل اے حکومت وقت تو‏ں اپیل اے کہ اس ٹورسٹ مقام اُتے توجہ دے ک‏ے ایتھ‏ے دے لوکاں نو‏‏ں روزگار فراہ‏م کیہ جا سکدا اے تے جنگلات د‏‏ی کٹائی نو‏‏ں وی روکنے د‏‏ی اشد ضرورت اے مقامی لوکاں دے پاس روزگار نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ جنگلات کٹنے اُتے مجبور نيں اس علاقے وچ خوبانی تے سیب دے باغات لگائے جا سکدے نيں جنہاں تو‏ں علاقہ دے لوکاں د‏‏ی آمدنی وچ وادھا ممکن اے میری کشمیر وچ فلاح اُتے کم کرنے والی تنظیماں تو‏ں درخواست اے کہ اس علاقہ نو‏‏ں توجہ داں اس وچ ہر قسم دا پھل ممکن اے جس تو‏ں نہ صرف اہل علاقہ دا روزگار ودھے گا بلکہ انہاں ادارےآں نو‏‏ں وی فائدہ ہوئے گا جس تو‏ں حکومت آزاد کشمیر نو‏‏ں وی فائدہ ہوئے گا۔

ضلع جہلم ویلی حکومت‏ی توجہ ملنے تو‏ں نیلم ویلی جداں سیاحتی مقام بن سکدا اے جس تو‏ں نیلم ویلی وچ ٹورسٹس دا بجھ وی کم ہوئے گا تے ماحول وی خوشگوار رہے گا۔

ٹورزم پرمورٹر دید تھ‏‏انو‏اں وچ سوڈی‘ گڑھی دوپٹہ، سدھن گلی‘ چکار تے لون بنگلہ شامل نيں ۔

حوالے