پوزیٹرون
مثبت برقيہ | |
برقیہ تے مثبت برقيہ تفاعل | |
ترکیب: | بنیادی ذرہ |
---|---|
خاندان: | فیرمیون |
گروہ: | نحیفہ |
نسل: | اول |
تفاعل: | ثقل، برقناطیسی، نحیف |
ضد ذرہ: | برقیہ (electron) |
تفکیر: | پال ڈیراک – 1928 |
دریافت: | کارل ڈیوڈ انڈریسن – 1932 |
علامت: | β+، e+ |
کمیت: | |
برقی بار: | 1.602176462(63) × 10−19 C |
غزل: | ½ |
پوزیٹران ایٹم دا اک نکا زرھ اے تے ایہ الیکٹران توں الٹیاں خاصیتاں رکھدا اے۔ ایدا ماس الیکٹران جنا ہوندا اے تے ایدے تے پوزیٹو چارج ہوندا اے۔
ایدے بارے پہلی واری پال ڈیراک نے 1928 وج سوچیا تے اینوں 1932 وچ کارل اینڈرسن نے لبیا۔
پوزیٹرون یا مثبت برقيہ (posit-ron) دراصل اک برقیہ یا electron دا ضد ذرہ یا antiparticle اے تے اسی وجہ توں اس دا شمار ضد مادہ یا antimatter وچ کیتا جاندا اے۔ اک مثبرقیہ اُتے برقی بار +1 ہُندا اے تے اوہدی غزل 1/2 تسلیم کيتی جاندی اے جدوں کہ اوہدی کمیت اوہی ہُندی اے جو اک برقیہ دی ہويا کردی اے۔ جدوں اک کم توانائی والا مثبرقیہ جدوں اک کم توانائی والے برقیہ دے نال تصادم کردا اے تو فناء یا فنا واقع ہوجاندی اے تے اس دے نتیجے وچ گاما شعاعاں دے دو نورات یا photons خارج ہُندے نيں (اوہدی ہور تفصیل دے ليے برقیہ – مثبرقیہ فناء ویکھو)
سب توں پہلے تجربات دے دوران 1930 وچ مثبرقیہ دا مشاہدہ کرنے والے عالم دا نام چنگ یاؤ چاؤ (Chung Yao Chao) سی جس توں برقیہ – مثبرقیہ فناء دے دوران اوہدی موجودگی نوں دیکھیا مگر اوہ اس وقت مثبرقیہ دے اک علاحدہ توں ذراتی حیثیت دا ادراک نہ کرسکا سی ۔ مثبرقات نوں اک قسم دے تابکاری تنزل، مثبرقیہ اصدار یا positron emission دے دوران پیدا کیتا جاسکدا اے جو اک نحیف تفاعل یا weak interaction اے۔
مثبرقیہ دے وجود دے بارے وچ پیشگوئی یا اس دا تفکر سب توں پہلے Paul Dirac نے 1928 وچ ڈیراک مساوات دے منطقی نتیجے توں حاصل ہونے والی معلومات دی بنیاد اُتے کیتا تے پھر 1932 وچ Carl David Anderson نے اس مفروضہ ذرے نوں دریافت کیتا تے اسی نے اسنوں positron (مثبرقیہ) دا نام وی دتا۔ ایہ ضد مادہ دی پہلی شہادت سی جو سامنے آئی۔
اج کل عام زندگی وچ مثبرقیہ دا استعمال شائد سب توں زیادہ شفاخاناں وچ اک تشخیصی آلے وچ ہُندا اے جس توں انسانی جسم دی تصاویر دی طرح اتاری جاسکدیاں نيں (جداں کہ MRI یا ایکس شعاع دے ذریعے وی کیتا جاندا اے ) تے اس اختبار نوں مثبرقیہ اصداری قطع تصویر یا positron emission tomography کہندے نيں تے اسنوں PET دے اختصار توں ظاہر کیتا جاندا اے۔ اس دے علاوہ فزکس دی تجربہ گاہاں وچ برقیہ – مثبرقیہ تصادم یعنی electron-positron collider دے تجرباتی دے آلات وچ وی اسنوں استعمال کیتا جاندا اے۔