چین وچ دمدار سیاریاں دے تریخی مشاہدے
چینی فلکیات وچ دمدار سیاریاں نوں بوہت اہمیت حاصل رہی اے۔ زمانہ قدیم تے قرونِ وسطیٰ دے عہد وچ وی دمدار سیاریاں دا اندراج چینی تقاویم وچ مسلسل ہُندا رہیا اے جس دے باقاعدہ ثبوت ہن چینی فلکیات دی تاریخ وچ ملدے نیں۔انہاں دمدار سیاریاں دا اندراج وی اِتنا ای قدیم اے جتنا کہ چین دا فلکیاتی علم۔
ابتدائی تاریخی مندرجات
[سودھو].jpg)
613ء وچ چین دی قدیمی تریخ وچ چینی فلکیات وچ دمدار سیاریاں دا ثبوت ملدا اے۔ قدیمی مندرجات دے بعد اِنہاں دا تذکرہ انیہویں صدی تک جاری رہیا۔ اِنہاں مندرجات دا تذکرہ یورپ دے ماہرین علم نجوم دے ہاں وی پایا جاندا اے۔دمدار سیاریاں دا ایہ اندراج تفصیلی انداز توں لکھیا جاندا رہیا تے اِنہاں دی تصویراں وی بنائیاں گئیاں۔ مشہور دمدار سیاریاں وچ ہیلی دا دمدار سیارہ وی شامل اے جس دا ذِکر چینی ماہرین فلکیات نے بوہت تفصیل توں کیتا اے۔علاوہ ازاں اجرام مداری دے کوائف تفصیل نال ملدے نیں۔[۱]
 |
| چین وچ سائنس تے ٹیکنالوجی دی تریخ |
|---|
| بلحاظ مضمون |
| بلحاظ دور |
چینی تریخ وچ پہلا اندراج 613 قبل مسیح دا ملدا اے[۲] لیکن اِس دا مشاہدہ چونکہ چینی عوام چنگی طرح نئیں کرسکی سی، لہٰذا 1059 قبل مسیح وچ ہیلی دمدار سیارہ دے متعلق تفصیلی بیان موجود اے۔240 قبل مسیح وچ دوبارہ ہیلی دمدار سیارے دے دیکھے جانے دا ثبوت ملدا اے۔ پر ایہ بیان ہیلی دمدار سیارہ دے متعلق زیادہ واضح نئیں اے کیونجے اِس دا مشاہدہ اِس دے دوبارہ نظر آنے اُتے ای ہو سکیا۔ ابتدائی تریخ وچ دم دار سیارے دے لئی متعدد ناں استعمال کیتے جاندے رہے نیں جداں کہ: جھاڑی دار سیارہ (bushy star)۔[۳] اک تے دم دار سیارے دا تفصیلی تذکرہ وی ملدا اے جو سورج دے پیچھے توں ہُندا ہویا دکھائی دے رہیا سی۔ 635ء وچ دوبارہ اک دم دار سیارے دے دیکھے جانے دا معلوم ہُندا اے۔[۴][۵] ابتدائی چینی فلکیاتی دستاویزات وچ دم دار سیاریاں دے بارے وچ تفصیلی بیان نئیں ملدا، کیونجے بغیر کسے مشاہدات دے دم دار سیاریاں دا ظہور ہونا جاں دکھائی دینا ایسے ای ہُندا سی کہ پیشگی اطلاعات دے بغیر ای ایہ واقعات ظہور پزیر ہُندے رہندے سن۔ البتہ 1456ء وچ اطالوی ماہر فلکیات توسکانلی نے ہیلی دمدار سیارہ دی بابت تفصیلی معلومات فراہم کیتیاں۔[۶]