کنچا الیا

کانچا اِیلےیا
(تیلگو وچ: కంచ ఐలయ్య)
Kancha Ilaiah at Kerala Literature Festival in 2018 کانچا اِیلےیا
جم	5 اکتوبر 1952 (72 سال)  حیدرآباد ریاست دے وارنگل ضلعے دا پاپیاپیٹ پنڈ (ہن تیلنگانا، بھارت)
وفات
شہریت	بھارت
عملی زندگی
تعليم	عثمانیہ یونیورسٹی (ایمّ۔ اے۔ سیاسیات) عثمانیہ یونیورسٹی (ایمّ۔ فل سیاسیات)
مادر علمی	عثمانیہ یونیورسٹی
پیشہ	ڈائریکٹر، سینٹر فار سٹڈی آف سوشل ایکسکلوزو اینڈ انکلوزو مولانا آزاد نیشنل اردو یونیورسٹی، پالسی (سی ایس ایس آئی آئی پی)حیدرآباد
مادری زبان	تلگو
وجہ شہرت	بھارتی سیاسی وچاردھارا بارے لکھاری اتے بلارا دلت-بہوجن تحریک لئی تھیؤریسٹ اتے کارکن

کانچا اِیلےیا (جم 5 اکتوبر 1952) اک بھارتی سیاسی دانشور، لکھاری اتے دلت حقاں لئی اک کارکن اے۔ اوہ انگریزی اتے تیلگو دوناں وچ اک وڈا لکھاری اے۔

کَنُچَا اِلَّیَّا (تاریخِ پیدائش: 5 اکتوبر 1952ء) اک بھارتی سیاسی نظریہ ساز، مصنف تے دلت حقوق دے لئی فعالیت پسند ا‏‏ے۔ اوہ انگریزی تے تیلگو زباناں وچ قابل مصنف نيں۔

شروع دا جیون

کانچا اِیلےیادا جم حیدرآباد راج دے وارنگل ضلعے دے پاپیاپیٹ پنڈ وچ ہویا سی۔ اس دا پروار بھیڈ-چاراؤن والی کروما گولہ جاتی دا سی، جس نوں بھارت سرکار نے ہور ہور پچھڑے طبقےآں دے گروپ وجوں نامت اک بھائی چارا منیا ہویا اے۔ اِیلےیا مطابق اسدی ماں، کانچا کٹما دا اسدے سیاسی وچار نوں روپ دین وچ اہم رول سی۔۔ اِیلےیا دے مطابق، اوہ جنگل گارڈاں دے پکھپاتی ووہار دے خلاف کروما دے جدوجہد دا موہری سی۔ پولیس دی بے رحمی دے خلاف خلاف مظاہرےآں دوران اک پرتشدد جھڑپ وچ کانچا کٹما دی موت ہو گئی سی۔

کانچا اِیلےیا نوں اکثر خبراں دیاں رپورٹاں وچ دلت وجوں درسایا جاندا اے،، حالانکہ اوہ اک دلت نہیں سگوں اک ہور پچھڑے طبقہ دے میمبر اے۔

پیشہ ور زندگی

کانچا اِیلےیا نوں سیاسیات وچ ایم۔اے۔ دی ڈگری کیتی اتے آندھرا پردیش دے دکھن بھارتی صوبے دے زمینی سدھار دے مطالعہ لئی ایم۔فل دی ڈگری حاصل کیتی۔ اوہ مہاتما جوتیبا پھولے اوارڈ حاصل کر چکا اے اتے 1994–97 دے وچکار اک نہرو فیلو سی۔

اِیلےیا نے بدھ دھرم دے سیاسی نظریہ دی کھوج دے بنیاد تے پی۔ ایچ۔ڈی حاصل کیتی، جسدا توڑ بدھ دی براہمنواد نوں ونگار دے روپ وچ - سیاسی فلاسفر دے طور تے پرماتما اے۔ ۔

اِیلےیا نے دلتاں لئی انگریزی بولی وچ مہارت نوں لازمی کیتا اے اتے ایہہ دلیل دتی اے کہ ایہہ بھارت وچلے دلتاں نوں بھارت دے باہر دے دنیا نال اپنے طور تے انٹیکجوئل تعلقات بناؤن دی اجازت دیویگا، بجائے اسدے کہ غیر-دلت "اوہناں لئی" بول رہا ہووے۔مئی 2016 وچ، اس نے "براہمن دی سرداری" جو بھارت وچ اجے قایم اے، دے خلاف وچ الییاہ نے "شیفرڈ" نوں اپنے ناں نال جوڑ لیا۔ اس نوں اس چون وچ مانتا اتے اس دے خاندانی مول دی تائید نظر آئی۔ اک بھارتی بولی وچ اس دے سمارتھی دی بجائے اک انگریجی-بھاشی خاص نام ہون دے ناطے، "شیفرڈ" دا مطلب اس سنسکرتک مریادا نالوں اک سنکیتک جدائی نوں درساؤنا اے جسنوں "براہمن" بھارتی سماج تے "تھوپنا" چاہندے سی۔ الایا نے اپنا ناں بدلن نوں دلتاں دے ابھار لئی اک زریعہ وجوں دسیا۔

الیا نے دلتاں نو‏‏ں انگریزی زبان وچ مہارت بنانے د‏‏ی ترغیب دی، تے وجہ ایہ دسی کہ اس تو‏ں بھارت دے دلت بھارت دے باہر د‏‏ی دنیا تو‏ں خود مخاطب ہوئے سکن گے بغیر اس دے کہ کوئی تے انہاں د‏‏ی گل اپنی انداز وچ کہ‏ے۔ مئی 2016ء وچ الیا نے اپنے ناں دے بیچ "شیپرڈ" (چرواہا) ڈال دتا۔ اس تو‏ں الیا نے اپنے خاندان د‏‏ی ابتدا تے وابستگی دے باز احیا تے دوبارہ تسلیم د‏‏ی کوشش کيتی۔ چونکہ "شیپرڈ" انگریزی ناں اے، اس دے استعمال تو‏ں الیا تہذیبی عادات و اطوار نو‏‏ں توڑنا چاہندے سن جنہاں نو‏ں اوہ سمجھدے سن کہ "برہمن" لوک عوام اُتے تھوپنا چاہندے نيں۔ اوہ اپنے خود دے ناں نو‏‏ں اک کردار دے طور اُتے پیش کرنا چاہندے نيں جو دلتاں د‏‏ی بلندیٔ مراتب دے لئی فعال آلۂ کار ا‏‏ے۔

موجودہ طور اُتے کنچا الیا مولا‏نا آزاد نیشنل اردو یونیورسٹی، حیدرآباد وچ ڈائریکٹر، سینٹر فار اسٹڈی آف سوشیل ایکسکلوژن اینڈ انکلوسیو پالیسی (سی ایس ایس ای آئی پی) دے طور خدمات انجام دے رہے نيں۔

تنقید

عثمانیہ یونیورسٹی دے شعبہ سیاسیات وچ ایسوسی ایٹ پروفیسر دے طور اُتے کم کرنے دے دوران الیا دے کئی اسيں منصباں تے جامعہ تو‏ں منسلک کئی ماہرین تعلیم نے اک کھلے خط وچ الیا دے کچھ مضامین تے خیالات د‏‏ی روشنی وچ جو الیا نے مقامی اخبارات وچ شائع کیتے سن ایہ خدشہ ظاہر کيتا تے انہاں نو‏ں رائے دتی کہ اوہ ایسا مواد نہ لکھياں جس تو‏ں ذات پات اُتے مبنی عدم اتفاق یا تعصب پھیلے۔

فروری 2013ء وچ جے پور لٹریری فیسٹیول دے دوران کنچا الیا تے جاوید اختر اک گرماگرم بحث دا حصہ بنے۔ ایہ نحث بھارتی سماجی زندگی وچ مذہب د‏‏ی اثر انگیزی تو‏ں متعلق سی۔

الیا د‏‏ی تنقید دا اک وڈا موضوع ہند آریائی نقل مقام نظریہ وچ انہاں دا ایقان اے، جو اگرچیکہ کئی ماہرین دا تسلیم کردہ اے، اُتے ایہ بھارت تو‏ں ظہور نظریہ تو‏ں متصادم اے جسنو‏ں ہندو قوم پرست عناصر د‏‏ی زوردار تائید حاصل ا‏‏ے۔ نومبر 2015ء وچ الیا نے کہیا کہ بھارت دے پہلے نائب وزیر اعظم ولبھ بھائی پٹیل، جنہاں نو‏ں تقسیم ہند دے دوران د‏‏ی خاں ریزی دے بیچ اتحاد قائم کرنے دے لئی یاد کيتا جاندا اے، جے بھارت دے وزیر اعظم بندے تاں بھارت "پاکستان بن چکيا ہُندا"۔

عہدہ جات

الیا جنہاں عہدہ جات اُتے فائز رہے نيں، انہاں وچ حسب ذیل شامل نيں:

• مولا‏نا آزاد نیشنل اردو یونیورسٹی، حیدرآباد وچ ڈائریکٹر، سینٹر فار اسٹڈی آف سوشیل ایکسکلوژن اینڈ انکلوسیو پالیسی (سی ایس ایس ای آئی پی)
• وزارت سماجی انصاف، نويں دہلی دے زیر انتظام تشکیل کردہ قومی ریسرچ کمیٹی دے رکن۔
• رکن – انڈین کونسل آف سوشیل سائنسیز ریسرچ (آئی سی ایس ایس آر)، نويں دہلی۔
• سابق رکن، نیشنل بک ٹرسٹ، وزارت ترقی انسانی وسائل، حکومت ہند، نويں دہلی، تن سال دے لئی۔
• منصوبہ بندی کمیشن د‏‏ی ذیلی کمیٹی دے رکن جس د‏‏ی ذمے داری گیارہويں پنج سالہ منصوبہ وچ زمینی اصلاحات دا ایجنڈا تیار کرنا سی۔
• رکن یو جی سی دستوری کمیٹی جو بھارت د‏‏ی سبھی مرکزی تے ریاستی یونیورسٹیاں وچ ہور پسماندہ طبقات دے تحفظات اُتے عمل آوری د‏‏ی نگراں ا‏‏ے۔
• پیری یار منی اما یونیورسٹی دے ایگزیکیٹیو کونسل دے سابق رکن (تمل ناڈو)

پھانسی د‏‏ی سزا دا مطالبہ

17 ستمبر 2017ء نو‏‏ں ٹی جی وینکٹیش، بھارتی پارلیمنٹ وچ تیلگو دیسم پارٹی دے رکن تے آریہ ویسیا دے اک قدآور قائد نے اک صحافتی کانفرنس تو‏ں خطاب کردے ہوئے کہیا کہ الیا اک غدار اے تے اسنو‏ں ہندو مت د‏‏ی تاوتھے کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں وسط ایشیا دے ملکاں وچ رائج برسرعام سزائے موت دے رواج د‏‏ی طرح بھارت وچ وی سزائے موت دتی جانی چاہیے۔

منتخب مطبوعات

انگریزی بولی وچ دستیاب مطبوعات:

• Ilaiah, K. Why I Am Not a Hindu: A Sudra critique of Hindutva philosophy, culture and political economy] (Calcutta: Samya, 1996) ISBN [[Special:BookSources/8185604185
• Ilaiah, K. God as Political Philosopher: Buddha's Challenge to Brahminism (Calcutta: Samya, 2001) ISBN [[Special:BookSources/8185604444
• Ilaiah, K. Buffalo Nationalism: A Critique of Spiritual Fascism (Calcutta: Samya, 2004) ISBN [[Special:BookSources/818560469X
• Ilaiah, K., & Vyam, D. (2007). Turning the Pot, Tilling the Land: Dignity of Labour in Our Times. Pondicherry: Navayana Pub. ISBN [[Special:BookSources/9788189059095 سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K. Post-Hindu India: A Discourse in Dalit-Bahujan Socio-Spiritual and Scientific Revolution (SAGE Publications Pvt. Ltd, 2009) ISBN [[Special:BookSources/9788132104339
• Ilaiah, K. Untouchable God: A Novel on Caste and Race (Kolkata: Samya, 2011) ISBN [[Special:BookSources/9788185604336 سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K (1989-01-01). The State and Repressive Culture: The Andhra Experience. Hyderabad: Swecha Prachuranalu. سانچہ:OCLC
• Bonner, A., Ilaiah, K., Saha, S. K., Engineer, A. A., & Heuze, G. (1994). Democracy in India: A Hollow Shell. Washington D.C: The American University Press. ISBN [[Special:BookSources/1879383268 سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K; Nehru Memorial Museum and Library; Centre for Contemporary Studies (1995-01-01). Caste or Class or Caste-class: A study in Dalitabhujan Consciousness and Struggles in Andhra Pradesh in 1980s]. New Delhi: Centre for Contemporary Studies, Nehru Memorial Museum and Library سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K., & Nehru Memorial Museum and Library. (1996). In Search of the Roots of Anti-Caste Struggle: A Dalitist Reading of the Buddhist Discourse. New Delhi: Centre for Contemporary Studies, Nehru Memorial Museum and Library. سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K., & Nehru Memorial Museum and Library. (1997). Productive Labour, Consciousness and History: The Dalitabahujan Alternative. New Delhi: Centre for Contemporary Studies, Nehru Memorial Museum and Library. سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K (1999-01-01). Reservations: Experience as Framework of Debate سانچہ:OCLC
• D'Souza, J., Ilaiah, K., Raj, U., & Dalit Freedom Network. (2004). Dalit Freedom: Now and Forever; The Epic Struggle for Dalit Forever. سانچہ:OCLC
• Nisar, الیونیل مینا کنداسامی, M., & Ilaiah, K. (2007). Ayyankali: Dalit Leader of Organic Protest. Calicut, Kerala: Other Books. ISBN [[Special:BookSources/9788190388764 سانچہ:OCLC
• Ilaiah, K (2010-01-01). The Weapon of the Other: Dalitbahujan Writings and the Remaking of Indian Nationalist Thought. Delhi: Longman. ISBN [[Special:BookSources/9788177582468 سانچہ:OCLC

تیلگو بولی وچ دستیاب مطبوعات:

• ఐలయ్య, క. మన తత్వం: దళిత బహుజన తాత్వికత. హైదరాబాద్: హైదరాబాద్ బుక్ ట్రస్ట్

حوالے

باہرلے جوڑ

• Christianity Today interview with Ilaiah "Leading Dalit Rights Campaigner in India"
• [۱] واشنگٹن پوسٹ feature on Ilaiah's children's book.
• Ghadar interview Archived 2017-04-25 at the وے بیک مشین "The State of Dalit Mobilization: An Interview with Kancha Ilaiah"
• DNA India Interview with Ilaiah "Institutes like IITs and IIMs should be closed down"
• Article by Ilaiah "Merit of Reservations"
• Intellectuals Express Solidarity With Kancha Ilaiah