کرناٹک دی تریخ
تریخ[سودھو]
کرناٹک دے قدیم باشندے شمالی ہندوستانیاں دے مقابلے وچ پہلے توں ہی فیرس دات دا استعمال جاندے سن ، تے 1200 عیسوی دے وسائل ڈھارواڈ ضلع دے ہالور وچ ملے سن ۔ معلوم تریخ دے آغاز وچ ، اس خطہ اُتے شمالی ہندوستانی دی حکومت سی۔ اس توں پہلے نندا تے موریا خانداناں ایتھے حکومت کیتی ۔ ریاست ستاواہن (ق م 30 – 230 ء) شمالی کرناٹک وچ پھیلا ہويا سی ، جس دے بعد کانچی دا پالوواس سی۔ مقامی کدامباس (بنواسی) تے کولار دے گنگا خاندان دے ذریعہ پلوس دا غلبہ ختم ہويا۔
کدامبہ خاندان دی بنیاد سال 345 وچ مےورشرمن نامی برہمن نے رکھی سی۔ انہاں نے پلوٹو راجگڑھ وچ ذلت و رسوائی دا سامنا کرنے دے بعد پلوٹو دے خلاف بغاوت کیتی۔ انہاں دے جانشیناں وچوں اک ، کاکوستھا ورمن (435–55) ، اِنّے طاقتور ہوچکے سن کہ واکاٹ تے گپتااں نے وی اس دے نال ازدواجی تعلقات استوار کرلئے سن ۔ ایہ خیال کيتا جاندا اے کہ مہاکاوی کالیداس نے اپنے دربار دا دورہ کيتا۔
گنگا خاندان نے 350 دے لگ بھگ کولار توں حکمرانی شروع دی تے بعد وچ میسور دے نیڑے تالقادو وچ اپنا راجگڑھ قائم کيتا۔ انہاں نے بادامی چلوکیوں دی آمد تک جنوبی کرناٹک وچ ایکاکشٹر اُتے حکمرانی جاری رکھی۔
چلوکیا[سودھو]
بادامی دے چلوکیوں وچ ، پورا کرناٹک اک ہی ریاست وچ بندھا ہويا سی۔ اوہ اپنے دور حکومت وچ بنائے گئے نمونے دے لئی وی جانیا جاندا اے۔ ايسے قبیلے دے پلوکشین دوم (609-42) نے ہرشوردھن نوں شکست دتی۔ اوہ آہستہ آہستہ پالواں دے نال جنگ وچ گر گیا۔
بادامی دے چلوکیوں دی طاقت دے کمزور ہونے دے بعد ، راشٹرکوٹاں دی حکمرانی آگئی لیکن اوہ زیادہ دن حکومت وچ قائم نئيں رہ سکے۔ کلیان دے چلوکیاواں نے اسنوں 973 وچ اقتدار توں بے دخل کردتا۔ سومشور ميں نے چولا سلطنت دے حملے توں بچنے دی کامیاب کوشش کيتی۔ اس نے اپنا راجگڑھ کلیان وچ قائم کيتا تے 1054 وچ کوپر وچ چولا بادشاہ راجاھادراج نوں مار ڈالیا۔ انہاں دا بیٹا وکرمادتیہ شاشتم اس قدر مشہور ہويا کہ کشمیر دے شاعر دلہن نے اپنے سنسکرت دے کم دے لئی اپنے ہیرو دا انتخاب کيتا تے وکرم دیو چریتم تشکیل دتا۔ اوہ اک مشہور قانون دان ، ویگنیشور دے سرپرست وی سن ۔ اس نے 1085 وچ چولا دے راجگڑھ کانچی نوں فتح کيتا۔
یادوواں (یا سیونہ) نے دیوگیری (جدید دولت آباد ، جو بعد وچ محمد بن تغلق دا راجگڑھ بن گیا) توں حکومت کرنا شروع کیتی۔ لیکن یادوواں نوں 1296 وچ دہلی سلطنت دی فوج نے شکست دتی۔ بھاسکراچاریہ جداں ریاضی داناں نے یادواں دے زمانے وچ انہاں دے لافانی سامان دی تشکیل دی سی۔ ايسے دور وچ ہیمادری دی ترکیباں وی رونما ہوئیاں۔ ايسے اثنا وچ چلوکیوں دی اک شاخ طاقت ور ہُندی جارہی سی - ہوسالہ۔ اس نے بیلورو ، ہلی بیڈو تے سومناتھا پورہ وچ مندر بنائے۔ جدوں تامل پردیش وچ چولاں تے پانڈیاواں دے وچکار کشمکش ہوئی تاں ہوسالاں نے پانڈاں نوں پِچھے دی طرف ہٹادتا۔ بلال سوم (وفات 1343) نوں دہلی تے مدورائی دونے دے حکمراناں توں لڑنا پيا۔ اس دے سپاہیاں ہریہرہ تے بوکا نے وجیاناگر سلطنت دی بنیاد رکھی۔ ہوسالاس دے دور وچ کناڈا دی بولی وچ ترقی ہوئی۔
وجیاناگر سلطنت دے قیام دے وقت ، اسنوں جنوب وچ اک ہندو طاقت دے طور اُتے دیکھیا گیا سی جو دہلی تے شمالی ہندوستان وچ حکمران مسلم حکمراناں دے خلاف اک مقبول حکمران بن گیا سی۔ ہریہار تے بوکا نے نہ صرف دہلی سلطنت دا سامنا کيتا بلکہ مدوری دے سلطان نوں وی شکست دتی۔ کرشن دیوتا ریا اس دور دا سب توں وڈا حکمران بن گیا ۔ وجیانگر (1565) دے زوال دے بعد بہمنی سلطنت دی بعد دی بادشاہتاں دے چھٹپپ دی حکمرانی ہوئی۔ انہاں ریاستاں نوں مغلاں نے شکست دتی تے ايسے اثنا وچ بیجاپور دے صوبیدار ، شاہ جی دے بیٹے ، شیواجی دی قیادت وچ مراٹھاں دی طاقت ابھری۔ اٹھارہويں صدی دے آخر وچ مراٹھاں دی طاقت ختم ہونا شروع ہوگئی۔ جنوب وچ ، ہیدر علی نے میسور دے وڈیر یار بادشاہاں دی طاقت اُتے قبضہ کرلیا۔ چوتھی اینگلو میسور جنگ وچ انگریزاں نے ہیدر علی دے بیٹے ٹیپو سلطان نوں شکست دے کے میسور دا راج حاصل کيتا۔ 1818 وچ ، پیشوواں نوں شکست ہوئی تے تقریبا پوری ریاست برطانوی ہوگئی۔ 1956 وچ ، کرناٹک ریاست بنی۔