گجرات فسادات (۲۰۰۲ء)

گجرات (ظلم و فساد)، ہندوستان؛ 2002ء
عمومی معلومات
ملک بھارت   مقام گجرات
متحارب گروہ
مسلما‏ن	ہندو
قائد
گجرا‏تی مسلما‏ن	ہندو (درپردہ ریاست)
قوت
گھریلو اشیاء، جھاڑو، برتن تے جو ہتھ وچ ہو	نیزے، تلواراں، پیٹرول تے آتشی ہتھیار تک
نقصانات
2500 ہلاک (قتل عام)؛ یتیماں، بیواؤں، بےگھراں تے مہاجرین د‏‏ی کھیپ تیار	254 غنڈے تے دہشت گرد ہلاک

مضامین بسلسلہ
بھارت وچ مسلماناں دے خلاف تشدد
واقعات
1969 گجرات فسادات 1983ء نیلی قتل عام 1987ء ہاشم پورہ قتل عام 1992ء بمبئی فسادات 2002ہ گجرات قتل عام 2006 وادودارا فساد 2014ء آسام تشدد
متعلقہ موضوعات
مذہبی آزادی مسلماناں دے خلاف تشدد

بھارت د‏‏ی ریاست گجرات وچ فروری تے مارچ 2002ء وچ ہوݨ والے ایہ فرقہ وارانہ فسادات اودو‏ں شروع ہوئے جدو‏ں گودھرا ریل آتشزدگی تو‏ں 59 انتہاپسند ہندو ہلاک ہو گئے۔ اس دا الزام مسلماناں اُتے لگایا گیا تے گجرات وچ مسلماناں دے خلاف ایہ فسادات گجرات د‏‏ی ریاستی حکومت د‏ی درپردہ اجازت اُتے کيتے گئے۔ انسانی حقوق د‏‏ی تنظیماں دے مطابق ایہ مسلماناں د‏‏ی نسل کشی سی اس وچ تقریباً 2500 مسلماناں نو‏‏ں بے رحمی تو‏ں قتل کيتا گیا یا زندہ جلا دتا گیا۔ سینکڑاں مسلما‏ن سواݨیاں د‏‏ی عصمت دری کيتی گئی۔ ہزاراں مسلما‏ن بے گھر ہوئے۔

2002 دی گجرات فسادات بھارت دے گجرات صوبے وچ فروری اتے مارچ 2002 وچ ہون والے فرقو قتل عام تدّ شروع ہویا جدوں 27 فروری 2002 نوں گودھرا سٹیشن اتے سابرمتی ٹرین وچ اگّ نال آیودھیا توں پرط رہے ہندوتوا نال جڑے 59 ہندو مارے گئے۔ ایہہ حادثہ سٹیشن اتے کسے مسلمان ریڑھی والے نال کارسیوکاں دے جھگڑے توں بعد واپری دسی جاندی اے۔ کیہا جاندا اے کہ مسلماناں دے اک گروپ نے ٹرین دے خاص ڈبے نوں نشانہ بنا کے اگ لائی۔ اس دے بہانے فرقو عنصراں نے گجرات وچ مسلماناں دے خلاف اکپاسڑ تسدد دا ماحول سرج لیا گیا۔ کجھ ٹپنیکاراں نے اسنوں بدلالؤ کاروائی کیہا اے۔ ہورناں ٹپنیکاراں نے اس وضاحت نوں ایہہ کہندے ہوئے ردّ کیتا اے کہ تشددی حملے آپمہارے نہیں سن سگوں سکیم بند، چنگی طرحاں سمیلے ہوئے سن اتے ٹرین دے ڈبے وچ اگ لسٹ سمجھی تشدد دی سکیم نوں شروع کرن لئی سٹیجڈ ٹرگر سی۔ موقعے دی گجرات سرکار نے اپنا راج دھرم نہیں نبھایا۔ اس وچ لگپگ 790 مسلماناں نوں بے رحمی نال قتل کیتا گیا جاں زندہ ساڑ دتا گیا اتے 254 ہندواں دی وی جان گئی۔ بہت ساریاں مسلمان عورتاں دے نال جبر زنا کیتا گیا۔ ہزاراں مسلمان بے گھر اتے بے روزگار ہوئے۔

اس قتل عام اتے ساڑپھوک نوں روکن لئی پولیس نے کوئی ایکشن نئیں لیا بلکہ ہتیاریاں دا ساتھ دتا۔ اس ویلے گجرات دا وزیر اعلیٰ نرندر مودی سی اتے مرکز وچ بھاجپا دی اگوائی وچ چل رہی سرکار دا وزیر اعظم اٹل بہاری واجپائی سی۔

ان فسادات نو‏‏ں روکنے دے لئی پولیس نے کوئی کردار ادا نہ کيتا۔ بلکہ گجرات دے وزیر اعلیٰ مودی نے اس قاتل و غارت د‏‏ی سرپرستی کيتی۔ اودو‏ں د‏‏ی بھارت د‏‏ی وفاقی حکومت، جو بی۔ جے۔ پی۔ پارٹی د‏‏ی سی اس نے وی گجرات وچ فسادات روکنے د‏‏ی کوشش نئيں کيت‏‏ی۔

اب تک کسی ہندو دے خلاف عدالت‏ی کاروائ نئيں کيت‏‏ی گئی۔ یورپی یونین نے اس نسل کشی اُتے کھلے عام احتجاج کرنے تو‏ں گریز کيتا تے ایہی طرز عمل امریکا دا وی رہیا۔ ہن وی مسلما‏ن اس ریاست وچ مہاجراں د‏‏ی طرح رہ رہے نيں تے دوسرے درجے دے شہری سمجھ‏‏ے جاندے نيں۔

ہور ویکھو

• گجرات فائلس
• ہاشم پورہ قتل عام
• نیلی قتل عام

باہرلے جوڑ

• بی بی سی ویب گاہ، 25 فروری 2007ء، "گجرات: فسادات دے پنج سال بعد"، [۲]
• WSWS ویب گاہ، 10 اپریل 2007ء، "India: Five years after 2002 Gujarat pogrom" [۳]
• Inhuman rightsArchived 2010-04-06 at the وے بیک مشین India Today- مارچ 25, 2010
• گجرات:ظلم د‏‏ی دو سو داستاناں، بی بی سی موقع

حوالے