گنگا گووند سنگھ
| گنگا گووند سنگھ | |
|---|---|
| جم |
|
| وفات |
|
ترمیم  | |
وہ مغربی راٹھی کائیستھ معاشرے دے لکشمی گھر نسل توں سی۔ اس دے والد دا ناں گورانگ سی۔ شروع وچ اوہ بنگال دے نائب صوبیدار محمد رضا خاں دے تحت قانون گو دے عہدے اُتے سی، لیکن جدوں رضا خاں نوں معزول کر دتا گیا تاں گنگا گووند سنگھ دی ملازمت وی ختم ہوئے گئی، 1769ء وچ اوہ کلکتہ آ گیا تے ایسٹ انڈیا کمپنی وچ ملازم ہوئے گیا۔ کچھ ہی دناں وچ اس دی مہارت تے چابکدستی دی وجہ توں وارن ہیسٹنگز دی نظر اس اُتے پئی تے اس نے گنگا نوں دیوان مقرر کر دتا۔ محکمہ مالگزاری دی ساری ذمہ داریاں گنگا دے سپرد کيتیاں گئیاں۔ اس عہدے اُتے رہ کے اوہ خود وی رشوت لیندا وارن ہیسٹنگز نوں وی اس دے ذریعہ رشوتاں ملدیاں۔ مئی 1775ء وچ رشوت لینے دے جرم وچ گنگا نوں محبوس تے ملازمت توں برطرف کر دتا گیا لیکن مانسن دی موت دے بعد جدوں ہیسٹنگز نوں خود مختاری ملی تاں اس نے گنگا نوں دوبارہ 8 نومبر 1776ء نوں دیوان دے عہدے اُتے بحال کر دتا۔
ہیسٹنگز اس دے ہتھوں وچ کھیلدا سی۔ بغیر اس دے مشورہ دے ہیسٹنگز کچھ نئيں کردا۔ اس طرح جدوں تک ہیسٹنگز ہندوستان وچ رہیا، گنگا گووند سنگھ ہی کمپنی بہادر دا عملاً سربراہ رہیا۔ آمدنی دے محکمہ وچ اس دا طوطی بولدا سی۔
پر وارن ہیسٹنگز دے وطن واپس پرت جانے اُتے گنگا دا زوال وی شروع ہويا تے انہاں نوں نوکری توں کڈ دتا گیا۔ تب تک اوہ اس دے پاس اِنّا مال جمع ہوئے چکيا سی کہ اس نے اپنی ماں دی یاد وچ بارہ لکھ روپے خرچ کر دتے۔ جدوں پارلیمنٹ وچ ہیسٹنگز دے خلاف فرد جرم عائد کيتی گئی، تاں اس وقت ایڈمنڈ برک نے فرد جرم پیش کردے ہوئے جو تقریر دی اس وچ تھاں تھاں گنگا سنگھ دا وی تذکرہ کيتا۔