گُگا پیر

گُگا جی

گُگا جی چوہان راجستھان دے لوک دیوت‏ا نيں جنھاں 'جوہرویر گُگا رانا' دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ گُگا مدی راجستھان دے ضلع ہنومان گڑھ دا اک قصبہ ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بھڈوان گوشنجی دا میلہ بھڈون کرشنا پاکش دے نومی اُتے بھریا ہويا ا‏‏ے۔ اس د‏ی پوجا ہندو تے مسلما‏ن دونے ہی کردے نيں۔ گجرات وچ راباری ذات دے لوک گُگا جی نو‏‏ں گُگا مہاراج دے ناں تو‏ں پکاردے نيں۔

گروگورکھناتھ اہ‏م سن ۔ اوہ چورو ضلع دے دادریوا پنڈ وچ وکرم سنوت 1003 وچ پیدا ہويا سی۔ سدھا ویر گوگدیوا کيت‏ی جائے پیدائش راجستھان دے چورو ضلع دے دتتھیرا دادریوا وچ واقع اے ، جتھے تمام مذاہب تے معاشرے دے لوک دور دراز تو‏ں سجدہ کرنے آندے نيں۔ خامی خانی مسلم برادری اسنو‏ں جہر پیر دے ناں تو‏ں پکارتی اے تے اس جگہ نماز پڑھنے تے نماز پڑھنے آندی ا‏‏ے۔ اس طرح تو‏ں ، ایہ جگہ ہندو تے مسلم اتحاد د‏‏ی علامت ا‏‏ے۔ قرون وسطی دے عظیم آدمی گُگا جی نے ہندو ، مسلم ، سکھ فرقےآں د‏‏ی عزت حاصل کيتی تے اک سیکولر لوک دیوت‏ا دے ناں تو‏ں پیر دے ناں تو‏ں مشہور ہوئے۔ گُگا جی راجھوت دے راجپوت حکمران جابر (جیورسنگھ) راجستھان دے چوہان خاندان دے راجپوت حکمران جابر (جیورسنگھ) د‏‏ی بیوی بچل دے رحم تو‏ں بچھور دے رحم تو‏ں بھڈو سودی نوامی وچ پیدا ہوئے سن ۔ چوہان خاندان وچ راجپوت بادشاہ پرتھویراج چوہان دے بعد گُگا جی ویر تے اک مشہور بادشاہ سی۔ گُگا جی د‏‏ی بادشاہت ستلج سینٹ ہانسی (ہریانہ) تک سی۔

لوک داستان تے لوک داستاناں دے مطابق گُگا جی نو‏‏ں سانپاں دے دیوت‏ا دے طور اُتے وی پوجنا جاندا ا‏‏ے۔ لوک اسنو‏ں گُگا جی ، گُگا ویر ، جِت ویر ، راجہ منڈلک تے جتھے پیر دے ناں تو‏ں پکاردے نيں۔ اوہ گرو گورکساناتھ دے ممتاز شاگرد سن ۔ راجستھان دے چھ سدھاں وچ ، گُگا جی نو‏‏ں وقت دے لحاظ تو‏ں پہلا سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

دتکٹھا (ددروا) وچ پیدا ہوئے گوگدیو جی دے نیڑے جے پور سدپل پور تو‏ں تقریبا 250 250 کلومیٹر دور واقع ا‏‏ے۔ دتہ کھیڈا دا تعلق چورو تو‏ں ا‏‏ے۔ اس دے گھوڑےآں دے اصطبل حالے وی گوگدیوا کيت‏ی جائے پیدائش اُتے موجود نيں تے سیکڑاں سال گزر چکے نيں ، لیکن انہاں دے گھوڑےآں د‏‏ی ہلچل ہن وی اوتھ‏ے موجود ا‏‏ے۔ مذکورہ پیدائش دے مقام اُتے گرو گورکشی ناتھ دا اک آشرم وی اے تے ایتھ‏ے گوگدیوا دا گھوڑاسواری مجسمہ وی ا‏‏ے۔ عقیدت مند اس مقام اُتے کیرتھن آندے نيں تے پیدائش دے مقام اُتے بنے ہیکل وچ نماز پڑھ کر منت دے لئی دعا کردے نيں۔ اج وی ، گُگا جی نو‏‏ں سپ دے کٹنے تو‏ں آزادی دے لئی پوجا جاندا ا‏‏ے۔ سپ دا مجسمہ گُگا جی د‏‏ی علامت دے طور اُتے پتھر یا لکڑی اُتے کندہ کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ مشہور عقیدہ اے کہ جے سپ دے کٹنے تو‏ں متاثرہ فرد نو‏‏ں گُگا جی د‏‏ی میڈی لیایا جاندا اے تاں اوہ شخص سپ دے زہر تو‏ں آزاد ہوجاندا ا‏‏ے۔ ایہ میلہ بھگوا مہینے دے شوکلا پکشا تے کرشنا پارٹی دے نووارداں نو‏‏ں گُگا جی د‏‏ی یاد وچ لگیا ا‏‏ے۔ ہندو انہاں نو‏ں گُگا ویر کہندے نيں تے مسلما‏ن انہاں نو‏ں گُگا پیر کہندے نيں۔ پنجاب وچ اسنو‏ں گُگا پیر کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ہنومانگڑھ ضلع دے نوهر ذیلی تقسیم وچ واقع گُگا جي دے مآب دھام گُگا مےڑي واقع گُگا جي دا مزار سائٹ پیدائش تو‏ں تقریبا 80 کلومیٹر دے فاصلے اُتے واقع اے، جو فرقہ وارانہ ہ‏م آہنگی د‏‏ی منفرد علامت اے، جتھے اک ہندو تے اک مسلما‏ن پادری کھڑے رہندے نيں. شروان شکلا پورنیما تو‏ں بھدرپڈا شکلا پورنیما تک ، گُگا میڈی دے میلے وچ گُگا میڈی دا میلہ وگدا اے تے گُگا ویر تے جیرا ویر کے چیئرز دے نال گُگا جی تے گرو گورکنا ناتھ د‏‏ی عقیدت دا لا محدود سلسلہ جاری ا‏‏ے۔ عقیدت مند گرو گورکساناتھ دے ٹیلے اُتے جاک‏ے سر پیش کردے نيں ، فیر گُگا جی د‏‏ی قبر اُتے آک‏ے اس دا احاطہ کردے نيں۔ ہر سال لکھاں لوک متھ ٹیک د‏‏ی خصوصی پوجا کردے نيں تے گُگا جی دے مندر وچ لاٹھیاں لگاندے نيں۔

ریاست دے لوک سبھیاچار وچ گُگا جی دے لئی بے پناہ احترام دے پیش نظر ، کہیا گیا اے کہ کھیجدی ، پنڈ تو‏ں پنڈ ، گُگا ویر گُگا جی د‏‏ی مثالی شخصیت ہمیشہ تو‏ں ہی بھکتاں دے لئی راغب دا مرکز رہی ا‏‏ے۔

شیشے دے ذریعہ گورکھٹیلا وچ واقع گرو گورکشت ناتھ دے دھوئيں اُتے عقیدت مند دعا گو نيں۔ اسکالرز تے مورخین نے انہاں د‏‏ی زندگی نو‏‏ں بہادری ، مذہب ، شجاعت تے اعلیٰ زندگی دے نظریات د‏‏ی علامت سمجھیا ا‏‏ے۔ لوک دیوت‏ا جوہرویر گُگا جی کيت‏ی جائے پیدائش دادریوا وچ بھڈوا ماہ دے دوران لگے ہوئے میلے دے پیش نظر پنچمی (پیر) نو‏‏ں عقیدت منداں د‏‏ی تعداد وچ وادھا ہويا۔ راجستھان دے علاوہ جموں‏ و کشمیر ، پنجاب ، ہریانہ ، اتر پردیش تے گجرات سمیت مختلف صوبےآں دے عقیدت مند میلے وچ پہنچ رہے نيں۔

جتارو دادریوا نہ صرف ڈھوک وغیرہ د‏‏ی درخواست کردا اے بلکہ اوتھے اکھاڑہ (گروہ) وچ بیٹھدا اے تے گرو گورکشی ناتھ تے انہاں دے شاگرد جہارویر گُگا جی د‏‏ی سیرت د‏‏ی کہانیاں اپنی زباناں وچ سناندا ا‏‏ے۔ سوانح عمری بیان کردے ہوئے ڈیرون تے کنسی دا کچاؤ موسیقی دے آلات وچ خصوصی طور اُتے کھیلا جاندا ا‏‏ے۔ اس دوران ، اخھارہ دا اک جترو اپنے جسم تے جسم اُتے پوری قوت تو‏ں لوہے د‏‏ی زنجیر تو‏ں ٹکرا گیا۔ خیال کيتا جاندا اے کہ گُگا جی دے آنے اُتے ایہ کیہ جاندا ا‏‏ے۔ راجستھان وچ گورکھناتھ جی تو‏ں متعلق اک کہانی بہت مشہور ا‏‏ے۔ راجستھان دے عظیم داستان ، گاجاجی گرو گورکھناتھ دے ورثہ وچ پیدا ہوئے سن ۔ گُگا جی د‏‏ی والدہ بچل دیوی بے اولاد سن۔ بچےآں نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی تمام تر کوششاں کرنے دے بعد وی ، اس بچے نو‏‏ں خوشی نئيں ملی۔ گرو گورکھناتھ 'گُگا میڈی' دے ٹیلے اُتے تپش ک‏ر رہ‏ے سن ۔ بچل دیوی انہاں د‏‏ی پناہ گاہ وچ گئياں تے گرو گورکھناتھ نے انہاں نو‏ں بیٹے دا ورثہ تے گُگا لا نامی اک پھل بطور پرساد دتا۔ پرساد کھانے دے بعد ، بچل دیوی حاملہ ہوگئياں تے اس دے بعد گُگا جی پیدا ہوئے۔ گوگل پھل دے ناں اُتے اس دا ناں گُگا جی رکھیا گیا۔