ہرچرن سنگھ
 | |
|---|---|
 | |
| جم | 10 دسمبر 1914 چکّ نمبر 570 ضلع شیخوپورا پاکستان |
| موت | ۴ دسمبر ۲,۰۰۶ (عمر 91 سال) |
| کم کِتہ | نقاد، ناٹک کار، اڈیٹر، ناٹک ڈریکٹر |
| قومیت | بھارتی |
ڈاکٹر۔ ہرچرن سنگھ پنجابی ناٹک کار سن اتے ناٹک جگت دے بابا بوہڑ منے جاندے ہن۔ [۱]
مڈھلا جیون
[سودھو]ہرچرن سنگھ دا جم 1915، چکّ نن: 576 نیڑے ننکانہ صاحب وچ سر: کرپا سنگھ اتے شریمتی رکھی کور دے گھر ہویا۔ اتھے پڑھائی دا ودھیا پربندھ نہ ہون کر کے ضلع جالندھر وچ اوہناں دے جدی پنڈ اؤڑاپڑ پڑھن لئی بھیج دتا گیا سی۔ پنڈ وچ اوہ اپنی بیواہ بھوآ کول رہے۔ اوہناں دے پیؤ جی پہلاں ملایا وچ رہندے سی، پھیر 1921 وچ ننکانہ صاحب آ گئے اتے بار وچ دو مربعے زمین لے لئی۔ اوہناں دے نانکے راسدھاریئے سن اتے اوہناں دے بزرگ وی سارے پہلاں راسدھاریئے سن۔ اوہناں دی دادی رجی کور نے پہلاں اوہناں دے بابے نوں سنگھ سجایا اتے پھیر پیؤ نوں۔ [۱] اس طرحاں اوہناں دا پورا پروار سکھی سروپ اتے سکھی نظریات نوں منن والا ہو گیا سی۔
کیریئر
[سودھو]ڈاکٹر۔ ہرچرن سنگھ نے 1947 تک خالصہ کالج فار وومین، لاہور پڑھایا۔ 1947 وچ دلی آ کے وی پہلاں اوہی اپنا ہی کالج کھولھیا۔ پھیر کجھ سالاں بعد اوہ کیمپ کالج وچ چلے گئے۔ جدوں دلی یونیورسٹی نے ایم اے پنجابی کیمپ کالج توں لے لئی تاں اوہ وی دلی یونیورسٹی چلے گئے۔ دلی یونیورسٹی توں سریندر سنگھ کوہلی پروفیسر بن کے پنجاب یونیورسٹی،چنڈی گڑھ چلے گئے، تاں اس دی جگہ اوہ ریڈر ہیڈّ لگ گئے۔ پھیر پنجابی یونیورسٹی پٹیالہ وچ ایم اے پنجابی شروع ہو گئی تاں اوہناں نوں پنجابی یونیورسٹی نے پنجابی ڈیپارٹمنٹ دا مکھی لا دتا۔ اتھے اوہ 1966 توں 1976 تک رہے تے اتھوں ہی ریٹائر ہوئے۔
پھیر اوہ چنڈی گڑھ آ گئے اتے تھیٹر دا کم جاری رکھیا۔ مہیندر سنگھ رندھاوا نے اوہناں نوں پنجاب آرٹ کونسل دا کم سنبھال دتا۔ پھر تن سال پنجاب آرٹس کونسل دے چیئرمین رہے۔
اہم عہدے
[سودھو]- پنجابی لکھاری سبھا چنڈی گڑھ دے پردھان
- مرکزی پنجابی لکھاری سبھا دے پردھان
- پنجاب سنگیت ناٹک اکادمی چنڈی گڑھ دے پردھان
- پنجاب کلا مرکز چنڈی گڑھ دے سرپرست
- پنجاب کلا کونسل چنڈی گڑھ دے چیئرمین
ناٹک
[سودھو]- کملا کماری (1937)
- راجا پورس (1939)
- کھیڈن دے دن چار
- دور دراڈے شہروں
- انجوڑ
- پنیا دا چن
- رتا سالو
- شوبھا طاقت
- کنچن ماٹی
- اتہاس جواب منگدا اے
- کل اج تے بھلک
- ہند دی چادر
- مٹی دھند جگّ چانن ہویا
- امبر تارہ (حقیقت رائے)
- مسیحا سولی تے مسکرایا
- رانی جنداں
- کاماگاٹا مارو
- امبر کالا
- اگّ بجھاؤ
- شبھ کرمن تے کبہو نہ ٹروں
- مٹی پچھے گھمیار توں
اکانگی
[سودھو]- جیون لیلہ
- سپت رشی
- پنج گیٹڑا
- پنچ پردھان
- مڑھکے دی خوشبو
- چمکور دی گڑھی
- میرے چونویں اکانگی مجموعہ (حصہ پہلا اتے حصہ دوجا)
- ظفرنامہ اتے ہور اکانگی
کہانی-مجموعہ
[سودھو]- سپیاں `چوں
- نویں سویر
اڈیٹنگ، تنقید اتے ہور
[سودھو]- جیبی پنجابی ساہت دا اتہاس
- نندہ دے سارے دے سارے ناٹک
- آئی۔سی۔ نندہ: جیون تے رچنا
- چونویں پنجابی اکانگی
- پنجابی ساہت دھارا
- پنجابی بات چیت عقیدت رام پھلوری
- رنگ-منچ لئی چونویں اکانگی
- پنجابی وارتک دا جم تے ترقی
- ناٹک کلا تے ہور لیکھ
- پنجاب دی ناٹ-پرمپرا
- ناٹ-کلا اتے میرا تجربہ
اعزاز
[سودھو]- پنجاب تجزیہ بورڈ، نویں دلی ولوں اعزاز (1962)
- پنجابی ساہت سدن، چنڈی گڑھ ولوں رول آف آنر
- کل اج تے بھلک لئی بھارتی ساہت اکادمی اوارڈ (1973)
- بولی ڈیپارٹمنٹ پنجاب ولوں ساہت شرومنی اعزاز
- پنجابی ساہت اکادمی لدھیانہ ولوں ‘پھیلوشپ’
- پنجابی ساہت اکادمی لدھیانہ ولوں کرتار سنگھ دھالیوال انعام
- ااپا، کینیڈا، انڈو کینیڈیئن ایسوسی ایشن وینکوور ولوں اعزاز
- پنجابی تہذیبی معاملے ڈیپارٹمنٹ ولوں اعزاز
- پنجابی ساہت اکادمی لدھیانہ ولوں سرب بہترین ساہتکار انعام