ہری پور
| ہری پور | |
|---|---|
 ضلع ہری پور دا محل وقوع | |
| ملک |  پاکستان |
| خطہ | ہزارا |
| ضلع | ہری پور |
| بلندی | ۵۲۰ میٹر (۱,۷۱۰ فٹ) |
| منطقۂ وقت | PST (UTC+5) |
| کالنگ کوڈ | 0995 |
| یونیئن کونسلاں | 46 |
ہری پور (Haripur)، ہزارا، پاکستان دا اک شہر تے ضلع ہری پور دا راجگڑھ اے۔ ایہ نگر اک پنجابی جرنیل ہری سنگھ نلوا نے وسایا سی۔
تریخ
[سودھو]ہری پور شہر دی بنیاد 1821ء وچ سکھ جنرل ہری سنگھ نلوا نے فوجی نقطہ نظر تنال وں رکھی سی۔ ہری پور شہر وچ اک قلعا تعمیر کیتا گیا جیہدیاں کندھاں 4 میٹر چوڑی تے 16 میٹر اُچی سن۔ قلعے وچ داخل ہون لئی چار دروازے سن۔ ہری پور دا ناں رنجیت سنگھ دے اک جرنيل ہری سنگھ نلوا دے ناں اُتے رکھیا گيا۔ تحصیل ہری پور نوں 1 جولائی، 1992ء ميں ضلع دا درجہ دے کے ضلع ایبٹ آباد توں علحيدہ کر دِتا گيا۔
جغرافیا
[سودھو]ایہ شہر اسلام آباد توں 65 کلومیٹر تے ایبٹ آباد توں 35 کلومیٹر دور واقع اے۔ اس ضلعے نوں جغرافیائی محلِ وقوع دے لحاظ نال کليیدی حیثیت حاصل اے۔ ایہ ضلع، ہزارا دے مغربی پھاٹک دا درجہ رکھدا اے۔
حدور اربعہ
[سودھو]اپنے منفرد محل وقوع دی وجہ توں ہری پور دی حدور اٹھ مختلف ضلعے توں ملدیاں نيں ،جنہاں دی تفصیل کچھ ایويں اے۔ ہری پورکی مشرقی تے شمال مشرقی سرحد ضلع ایبٹ آباد توں ملدی اے۔ شمال وچ ایہ ضلع مانسہرا تے شمال مغرب وچ ہری پور دا ناڑا امازئی تے بیٹ گلی دا علاقہ کالا ڈھاکا تے ضلع بونیر نال ملدا اے۔ ہری دی مغربی سرحد وچ ضلع صوابی واقع اے۔ مغرب تے جنوب مغرب وچ پنجاب دے دو ضلعے ضلع اٹک تے ضلع راولپنڈی واقع اے۔
موسم
[سودھو]ہری پور موسم دے لحاظ توں گرم بارانی معتدلہ خطے وچ شمار کیتا جا سکدا اے۔ ایتھے سب توں زیادہ گرم مہینہ جون دا ہُندا اے، جس درجہ حرارت 40 ڈگری سینٹی گریڈ توں وی ودھ جاندا اے ،اس دے بعد جولائی اگست وچ مون سون دی وجہ توں بہت زیادہ بارشاں ہُندیاں نيں جس توں گرمی دا زور تاں ٹُٹ جاندا اے مگر حبس بہت ودھ جاندی اے۔ نومبر دے مہینے وچ سبھ توں کم بارش ہُندی اے تے پور ماہ عموماً خشک سردی وچ لنگھدا اے۔ سردی دے موسم وچ جنوری سب توں سرد ہُندا اے، جدوں بعض دناں وچ درجہ حرارت نقظہ انجماد توں وی گر جاندا اے۔ مارچ، اپریل تے ستمبر، اکتوبر دے مہینےآں وچ موسم معتدل رہندا اے۔
| ہری پور دا موسم | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مہینا | جنوری | فروری | مارچ | اپریل | مئی | جون | جولائی | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | سال |
| اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 17 (63) |
18 (64) |
23 (73) |
28 (82) |
34 (93) |
40 (104) |
37 (99) |
34 (93) |
33 (91) |
30 (86) |
24 (75) |
19 (66) |
۴۰.۰ (۱۰۴) |
| اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | 0 (32) |
06 (43) |
10 (50) |
14 (57) |
19 (66) |
24 (75) |
26 (79) |
24 (75) |
17 (63) |
10 (50) |
5 (41) |
0 (32) |
۰ (۳۲) |
| مینہہ م م (انچ) | 63.1 (2.484) |
68.8 (2.709) |
78.3 (3.083) |
58.7 (2.311) |
32.9 (1.295) |
41.1 (1.618) |
162.9 (6.413) |
175.0 (6.89) |
78.3 (3.083) |
22.6 (0.89) |
15.4 (0.606) |
38.5 (1.516) |
۸۳۵.۶ (۳۲.۸۹۸) |
| [حوالہ درکار] | |||||||||||||
انتظامی تقسیم
[سودھو]ضلع ہری پور نوں غازی تے ہری پور دو تحصیلاں وچ تقسیم کیتا گیا سی۔ صوبائی اسمبلی لئی ضلع، تن صوبائی حلقےآں وچ تقسیم اے۔ قومی اسمبلی دا پورے ضلع وچ اک حلقہ اے۔ بلدیاتی انتخابات وچ ضلع ہری پور نوں 45 یونین کونسلاں وچ تقسیم کیتا گیا سی۔ جیہناں وچوں 37 ہری پور جد کہ صرف 8 تحصیل غازی وچ شامل نيں۔
ہری پور دیاں صنعتاں
[سودھو]صنعتی لحاظ نال ہری پور اہم ضلع اے۔ ایتھے وڈے وڈے صنعتی یونٹ موجود نیں، جیہناں وچ ٹیلی فون فیکٹری، ہزارا فرٹیلائزر، پاک چائنا فرٹیلائزر، تربیلا کاٹن ملز تے کئی اُونی کارخانے شامل نیں۔ حطار انڈسٹریل اسٹیٹ وچ کئی چھوٹے وڈے کارخانے لائے گئے نيں۔ ایہناں صنعتاں دی وجہ توں ایہ ضلع ملکی سطح اُتے معاشی ترقی وچ اہم کردار ادا کر رہیا اے۔
نباتات تے حیوانات
[سودھو]ہریپورجغرافیائی لحاظ توں انتہائی متنوع ضلع اے۔ ایتھے اُتے زرخیز میدانی علاقےآں توں نال،بلندوبالا پہاڑ وی موجود نيں۔ اک طرف میدانی علاقے کھیتاں دا باغات توں لیس نيں تاں دوسری طرف ایتھے دے پہاڑ جنگلاں ،ندی نالاں تے آبشاراں توں آباد نيں۔ اس لئی ایتھے حیونات تے نباتات دی بہت ساریاں نسلاں موجود نيں۔
زرعی پیداوار
[سودھو]ہری پور دا زیادہ تر زرعی رقبہ بارانی اے ،جتھے سال وچ دو بار ربیع تے خریف دی فصلاں بوئیاں تے کٹیاں جاندیاں نيں۔ ایہناں فصلاں وچ کݨک، مکی، باجرا تے سرھوں شامل نیں۔ ایہناں توں علاوہ سرائے صالح دے مقام اُتے دوڑ ندی توں تے خانپور ڈیم توں کڈی گئی نہراں اُتے مشتمل علاقےآں وچ سبزیاں وی کاشت دی جاندیاں نيں۔ ایتھے اُتے عام کاشت دی جانے والی سبزیاں وچ مٹر، ٹماٹر، آلو، پیاز، کھیرے، بینگن، کدو، لہسن، ادرک، کریلا، ٹیندا، پیٹھا تے پالک شامل نيں۔
ہری پور وچ پھلاں دے باغات کثرت نال موجود نيں۔ جیہناں وچ لوکاٹ، امرود، مالٹا تے لیچی ورگے پھل پیدا ہُندے نيں۔ خاص کر لوکاٹ دی پیداوار دے حوالے نال ہری پور بہت مشہور اے۔
شماریات
[سودھو]تحصیلاں دیاں تعداد 2 اے: ہری پور تے غازی
ہري پور ضلع دا کُل رقبا 1725 مربع کلومیٹر اے۔
ایتھے فی مربع کلومیڑ 466 افراد آباد نیں۔
دیہی آبادی دا وڈا ذریعہ معاش زراعت اے۔
کُل قابِل کاشت رقبہ 77370 ہیکٹرز اے۔
ہری پور وچ تصوف
[سودھو]ہری پور وچ وی بہت سارے صوفی نيں۔ ایتھے کچھ پرانے ناں نيں۔
- حضرت بابا عبد المالک شاہ حقانی قادری مشہدی کاظمی دا گ شریف
- حضرت بابا شیر شاہ غازی قادری مشہدی کاظمی داڑی شریف
- بابا سجاول بادشاہ
- خواجا عبد الرحمان
ہسپتال
[سودھو]سرکاری ہسپتال
- ضلعی ہسپتال ہری پور جی ٹی روڈ
- ضلعی ہسپتال ڈھینڈا روڈ
- فوجی فاونڈیشن ہسپتال ڈھینڈہ روڈ
غیر سرکاری ہسپتال
- الغازی ہسپتال
- یحیا ہسپتال
- شاہ فیصل ہسپتال
- نور سرجیکل
- علامہ محمد اقبال ہسپتال
ڈیم
[سودھو]دنيا بھر وچ مٹی دا بنیا ہویا سبھ توں وڈا بند، تربیلا بند اس ضلعے وچ دریائے انڈس اُتے تعمير کیتا گیا اے۔ ایہ ڈیم 2200 میگاواٹ بجلی پیدا کردا اے۔ اس توں علاوہ وی ضلع ہری پور وچ چھوٹے وڈے ڈیم نیں جو مندرجہ ذیل نیں۔
- تربیلا ڈیم
- خیرباڑا ڈیم
- بھُٹڑی ڈیم
- منگ ڈیم