1914 یونانی ملک بدری
یونین تے ترقی دی کمیٹی دے ذریعہ 1914 وچ یونانی جلاوطنی نوں مشرقی تھریس تے اناطولیہ دے ایجیئن ساحل توں 150،000 توں 300،000 عثمانی یونانیاں اُتے زبردستی ملک بدر کيتا گیا سی جس دا اختتام مئی تے جون 1914 وچ ہويا سی۔ جلاوطنیاں نے تقریبا Greece یونان تے سلطنت عثمانیہ دے وچکار جنگ دا سبب بنی تے ایہ آرمینیائی نسل کشی دا اک اہم پیش خیمہ سی۔
پس منظر
[سودھو]1909 وچ کریٹ دے یونانی الحاق دے بعد ، عثمانی بائیکاٹ دی تحریک شروع ہوئی جس نے ابتدا وچ یونان دے شہریاں نوں نشانہ بنایا لیکن عثمانی یونانیاں نوں وی یونانی شہریت دے نال نال بالآخر تمام عثمانی یونانیاں نوں وی متاثر کيتا۔ جلد ہی تشدد تے لُٹ مار دی اطلاع ملی۔ [۲] بائیکاٹ دا مقصد یونانیاں دے اناطولیہ وچ رہنا ناممکن بنانا سی ، [۲] ہور عیسائیاں نوں مسلم ترکاں دی زیر اقتدار قومی معیشت بنانے دے لئی معیشت توں بے گھر ہونا سی۔ ایہ نواں معاشی طبقہ ریاست دے نال زیادہ وفادار سمجھیا جاندا سی ، نہ کہ اس دی نسلی خصوصیات دی وجہ توں بلکہ اس لئی کہ اس نے ریاست دے ذریعہ مسابقت نوں ختم کرنے دے لئی اپنی جگہ دا پابند بنایا۔ بوہت سارے عثمانی یونانیاں دا معاشی طور اُتے بائیکاٹ نے تباہ کردتا سی لیکن اوہ اوتھے توں جانے توں گریزاں سن ۔ [۳] کچھ عارضی طور اُتے روانہ ہوئے تے جدوں بائیکاٹ دی موت ہوگئی۔ [۲] بلقان دیاں جنگاں دے بعد ، بائیکاٹ وچ شدت آندی رہی تے حکمران جماعت ، کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس (سی یو پی) نے براہ راست اس دا اہتمام کيتا۔ [۴] مورخ ماتھییاس بیجرنلڈ یونانی جلاوطنی نوں "معاشی تے ثقافتی بائیکاٹ دی پالیسی وچ توسیع" دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ [۳]
1912 دی پہلی بلقان جنگ دے نتیجے وچ سلطنت دے تقریبا all تمام یورپی علاقے دا خاتمہ ہويا [۵] تے بلقان توں مسلماناں نوں وڈے پیمانے اُتے بے دخل کيتا گیا۔ [۶] 1912 تے پہلی جنگ عظیم وچ عثمانی داخلے دے درمیان تقریبا ،000 350 توں ،400،000، مسلمان عثمانیہ سلطنت دی طرف فرار ہوگئے۔ [۷] عثمانی مسلم معاشرے نوں بلقان دے مسلماناں اُتے ہونے والے مظالم دی وجہ توں غصہ آیا ، جس نے عیسائی مخالف جذبات نوں تیز کيتا تے انتقام دی خواہش دا باعث بنیا۔ [۵] عصر حاضر دے مورخ آرنلڈ ٹوینبی نے ، یونان تے ترکی وچ مغربی سوال (1922) وچ ، عثمانی یونانیاں نوں بلقان دے مسلماناں توں ملک بدر کرنے دی مماثلت اُتے زور دیندے ہوئے کہیا اے کہ: "بلقان دی جنگ وچ متاثرین دی دو فصلیاں سن: پہلے ، اک طرف رومیلی ترک ، تے … دوسری طرف اناطولیائی یونانی۔ [۴] 1913 وچ بلقان دی دوسری جنگ دے دوران ، یونان نے اناطولیائی ساحل دے نیڑے یونان دی آبادی والے جزیراں چیوس ، لیسوس تے لیمونوس اُتے قبضہ کيتا۔ یوروپی طاقتاں نے عثمانیاں دے احتجاج دے باوجود یونان نوں جزیرے رکھنے دی اجازت دتی کہ انہاں نے سرزمین نوں خطرہ قرار دتا ، کیونجے اوہ انہاں علاقےآں توں ملحق سن جتھے بوہت سارے عثمانی یونانی رہندے سن ۔ [۵]
جنوری 1913 وچ ، سی یو پی نے اک ہور بغاوت شروع دی ، یک جماعتی ریاست دا قیام کیا ، تے تمام اصلی یا سمجھے اندرونی دشمناں اُتے سختی توں دبائو ڈالیا۔ [۵] [۶] 1913 دی بغاوت دے بعد ، CUP نے یونانی مخالف تے آرمینیائی مخالف تشدد نوں بڑھاوا دتا تے مسلم تارکین وطن نوں دوبارہ آباد کردے ہوئے سرحدی علاقےآں دے آبادیاتی توازن نوں تبدیل کرنے دی پالیسی اپنائی جدوں کہ عیسائیاں نوں چھڈنے اُتے مجبور کيتا۔ [۸] تارکین وطن نوں ایسی جائیداد دا وعدہ کيتا گیا سی جو عیسائیاں دی سی۔ [۸] جنگ دے نتیجے وچ ، سلطنت عثمانیہ وچ مسلم / ترک قوم پرستی سب توں مضبوط نظریاتی موجودہ بن گئی۔ [۷] یونانیاں دی جلاوطنیاں نوں "[اس] دے ذریعہ یکسر علیحدگی پسند سیاسی نظریہ توں آگاہ کيتا گیا"۔ [۳] اک ہور تشویش اک ایسی آبادی دا ارتکاب سی جس دی وفاداری نوں سی یو پی نے حکمت عملی دے لحاظ توں اک اہم مقام اُتے شک کيتا سی۔ [۹]
مشرقی تھریس
[سودھو]مشرقی تھریس دے حصےآں دے دوران سلطنت عثمانیہ دی طرف سن تاں دوسری بلقان جنگ دے وسط 1913 وچ ، مقامی یونانیاں دے نال نال آرمینیاں جِنّی لُٹ مار تے خاص طور اُتے وچ دھمکیوں دا نشانہ بنایا گیا Malkara تے Rodosto . مارچ 1914 دے آغاز توں ، خصوصی تنظیمی یونٹاں نے منظم طریقے توں یونانی دیہات اُتے حملہ کرنا شروع کيتا ، انہاں افراد نوں مزدور بٹالین وچ شامل کيتا تے دوسرے باشندےآں نوں اوتھے توں جانے اُتے مجبور کيتا۔ یونانی ملکیت والے کاروبار ضبط کرکے مسلماناں نوں دتے گئے۔ [۸] [۴] اس دا مقصد ایہ سی کہ یونانیاں نوں انہاں دے کھیتاں تک رسائی حاصل کرنے توں روک کر ، غیر متناسب طور اُتے زیادہ ٹیکس عائد کرنا ، ضبطی ، زبردستی قبضہ تے قتل وغارت گری نوں قائل کرنا یا اس وچ ناکام رہیا۔ [۴] عثمانی حکومت نے خصوصی طور اُتے کنٹرول کيتا کہ کیہڑا کاروباری ادارےآں نوں عیسائی کارکناں نوں برطرف کرنا چاہیدا تے تمام ہجرت کرنے والےآں نوں یونان منتقل کرنے دی ادائیگی کيتی۔ [۴]
مغربی اناطولیہ
[سودھو]ڈنمارک دے قونصل الفریڈ وین ڈیر زی دا خیال اے کہ علاقے وچ آبادی دی نسبتا. کثافت دی وجہ توں ، یونانی آبادی نوں ملک بدر کیتے بغیر مسلمان مہاجرین دی آباد کاری ممکن ہوئے گی۔ [۳] خصوصی تنظیم دے رہنما Eşref Sencer Kuşçubaşı نے کہیا کہ آبادی دی تحریک ریاست نے منظم کيتی سی ، تے فروری 1914 وچ اینور پاشا نے اپنے سمجھے ہوئے بے وفائی دی وجہ توں غیر مسلم آبادی نوں ختم کرنے اُتے اصرار کيتا سی۔ روسی قونصل اینڈریو ڈی کلمیکو نے لکھیا اے کہ طلعت بی (بعد وچ طلعت پاشا) نے انہاں نوں دسیا کہ "یونانی نئيں رہ سکدے۔ اوہ جانے اُتے مجبور نيں۔ انہاں نوں جانا چاہیدا۔ " [۳] ہلیل مینٹی نے کہیا اے کہ" طلعت بی نے تجویز پیش کيتی کہ ملک نوں انہاں عناصر توں پاک کيتا جائے جنہاں نوں ریاست دے نال خیانت کرنے دے قابل سمجھیا جاندا اے "۔ [۸]
کی طرف توں بھیجیا کئی شکایات طرف توں تصدیق شدہ دے طور اُتے یونانیاں اُتے حملے، مارچ تے اپریل 1913 وچ شروع ہويا القوامی Patriarchate دے لُٹ مار، جائیداد، دے قبضہ دے عثمانی حکام نوں صوابدیدی گرفتاری ، تے اخراج. [۴] حکومت نے اس عمل نوں نیڑے توں دیکھیا ، گائاں دے بارے وچ معلومات اکٹھا کيتياں تے اوتھے دے مسلماناں دی آباد کاری دی منصوبہ بندی کيتی۔ اُتے ، اس نے اک دوہری ٹریک سسٹم نوں ملازمت دے کے قابل قبول تردید نوں برقرار رکھیا un غیر سرکاری چینلز دے ذریعہ مجرمانہ احکامات بھیجنے تے آنے والے حملےآں دی ذمہ داری توں انکار کردے ہوئے۔ [۴] حکومت نے حکم دتا کہ خالی دیہاتاں نوں لُٹ مار توں روکنے دے لئی پہرہ دتا جائے تاکہ یونانیاں دی جائیداد مطلوبہ وصول کنندگان ، مسلم تارکین وطن نوں دوبارہ آباد کرنے دے لئی مختص دی جاسکے۔ [۴]
مغربی اناطولیہ وچ سب توں زیادہ شدید حملےآں وچوں اک ، 12 جون نوں شروع ہونے والے فوکیہ دا قتل عام سی۔ باشی بازوق بے ضابطگیاں دے ذریعہ کئی ہزار یونانیاں نوں منظم طور اُتے تباہی تے انہاں دے شہر نوں پرتن دے بعد نقل مکانی اُتے مجبور ہونا پيا۔ [۳] اس حملے توں پہلے عکاملہ دے آس پاس دے بوہت سارے یونانی ، الیاسہ فاکیا چلے گئے سن جدوں کہ ہور پارٹینی وچ ہجرت کر گئے سن ۔ [۱۰] کوزبییلی ، جیرنکی تے ستکیک جداں اندرون علاقےآں توں آنے والے افراد نوں خطرہ لاحق ہو گیا تے اوہ وی فوکیہ فرار ہوگئے۔ [۱۰] پناہ گزیناں دی اس حراستی ، بندرگاہ دی استعداد توں زیادہ ، اس وجہ توں کہ اس پنڈ نوں گھیرے وچ لیا گیا تے مغربی اناطولیہ وچ کدرے وی کدرے زیادہ شدت دے واقعات پیش آئے۔ [۱۰] سیلونیدا ميں امریکی قونصل خانے دا تخمینہ اے کہ سمیرنا دے آس پاس دے وسیع علاقے وچ پنج سو توں چھ سو افراد ہلاک ہوچکے نيں۔ [۴]
کچھ معاملات وچ ، پرتشدد یونانی مخالف مہماں نوں براہ راست مسلمان مہاجرین دی لینڈنگ دے نال مربوط کيتا گیا سی ، جنہاں نوں یونانی آبادی نوں ختم کرنے تے انہاں دی جائیداداں سنبھالنے دا کم سونپیا گیا سی۔ [۳] ہزاراں یونانی نژاد ایجیئن جزیراں پر فرار ہوگئے ، اکثر انہاں کشتیاں وچ جو مسلمان مہاجرین لیائے سن ۔ [۹] زیادہ تر حصے دے لئی یونانیاں نے مسلح مزاحمت وچ ملوث نئيں رہیا ، لیکن سرادی ميں کچھ یونانیاں نے اس وقت تک اپنا دفاع کيتا جدوں تک کہ اوہ گولہ بارود توں فرار نہ ہو گئے تے مارے گئے۔ صرف چند ہی لوک قریبی مینی مین فرار ہونے وچ کامیاب ہوسکے ، جو بے قاناں لوکاں اُتے حملہ کرنے دے ل. اک بہت وڈا قصبہ اے۔ [۳] [۵] بعد دے ترک صدر سیلال بائر نے اس ملک بدر نوں مربوط کيتا۔ [۹] مقامی معیشت تے معیار زندگی وچ نمایاں کمی واقع ہوئی ، کیونجے بیشتر تارکین وطن کسان سن جنہاں دے پاس مقامی فصلاں دی کاشت کرنے دی صلاحیتاں دی کمی سی تے انہاں دے ذریعہ بوہت سارے املاک نوں لُٹیا یا تباہ کردتا گیا سی۔ [۹]
بین الاقوامی سیاست
[سودھو]29 ستمبر 1913 ، 14 اکتوبر 1913 ، تے 14 نومبر 1913 نوں ، سلطنت عثمانیہ نے بالترتیب بلغاریہ ، سربیا تے یونان دے نال رضاکارانہ آبادی دے تبادلے دے معاہدے اُتے اتفاق کيتا۔ [۴] دے درمیان مئی وچ مذاکرات دی بنیاد Eleftherios Venizelos دے تے Galip Kemali Bey ، اک معاہدہ 1 جولائی 1914 نوں "مشرقی تھریس تے مقدونیہ دے صوبےآں وچ یونانیاں دے لئی مقدونیہ وچ ترک باشندےآں دے رضاکارانہ تبادلے پر" دستخط کيتا گیا۔ اس معاہدے دی کدی توثیق نئيں کيتی گئی۔ [۴] [۷] عثمانی حکومت بین الاقوامی معاہدےآں یا مذاکرات دے اگے ودھے بغیر عیسائی شہریاں نوں ملک بدر کرنے دے نال اگے بڑھی۔ [۴]
عثمانی حکام نے بین الاقوامی غم و غصے نوں روکنے دے لئی ، آپریشن دے بارے وچ رازداری نوں برقرار رکھنے دی کوشش کيتی ، تے مہم دے انعقاد دے لئی سی یو پی دی ذمہ داری وی ادا کيتی۔ [۳] اکçم دا کہنا اے کہ "یہ تاثر پیدا کرنے دے لئی زیادہ توں زیادہ کوشش کيتی گئی کہ سی یو پی دے ایجنٹاں دے ذریعہ انہاں وچوں کوئی وی کارروائی ریاست توں متصل نئيں اے۔" [۴] تارکین وطن نوں ایہ دعوی کردے ہوئے کاغذات اُتے دستخط کرنے پئے کہ اوہ رضاکارانہ طور اُتے چلے گئے تے اپنی جائداد نوں عثمانی ادارےآں دے حوالے کردتا۔ [۴] عثمانی انکار دے برخلاف غیر ملکی قونصل خاناں نے اطلاع دتی کہ دہشت گردی تے ملک بدر کرنے دی مسانوں عثمانی حکومت نے منظم تے ہم آہنگی توں نشانہ بنایا سی ، تے ایہ وی نوٹس لیا سی کہ بعض معاملات وچ سرکاری صنفاں نے ایہ حملے کیتے سن ۔ [۴] پیرس وچ عثمانی سفارت خانے نے اطلاع دتی اے کہ یونانی مخالف مہم دے بارے وچ معلومات توں یورپی رائے عامہ وچ سلطنت نوں نقصان پہنچیا رہی اے ، تے ایہ تجویز پیش کيتی اے کہ جے ایہ اطلاعات درست نيں تاں حملےآں نوں اک ہی وقت وچ روکیا جائے۔ [۴]
عثمانی حکام نے نسلی صفائی دے خطرے توں فائدہ اٹھانے دی کوشش کيتی تاکہ یونان اُتے انہاں جزیراں اُتے اپنے دعوواں نوں ترک کيتا جائے جو اس نے دوسری بلقان جنگ دے دوران پکڑے سن ۔ [۸] اس وقت بہت سارے مبصرین دا خیال سی کہ ظلم و ستم توں یونان تے سلطنت عثمانیہ دے وچکار جنگ ہوئے گی۔ [۳] وینزیلوس نے کہیا کہ جے عثمانی یونانیاں نوں جلاوطن نہ کيتا گیا تے عثمانی سلطنت نے ایجیئن وچ یونانی جزیراں اُتے حملہ نہ کيتا تاں یونان آئندہ پہلی جنگ عظیم وچ غیر جانبدار رہے گا۔ سی یو پی نے اس اُتے اتفاق کيتا تے انہاں دی نسلی صفائی مہم ختم کردتی۔ [۵] 2] 2 نومبر 1914 نوں طلعت نے اس پالیسی دے باضابطہ خاتمے دا اعلان کيتا ، کیوں کہ اسنوں جرمنی توں سمجھوتہ ہو گیا سی ، جو یونان نوں اینٹینٹی وچ شامل نئيں کرنا چاہندا سی۔ اس کیبل وچ کہیا گیا اے کہ یونانیاں اُتے ہور کسی وی حملے نوں برداشت نئيں کيتا جائے گا۔ [۴]
جلاوطن افراد دی کل تعداد
[سودھو]عثمانی سلطنت توں کڈے گئے یونانیاں دی مجموعی تعداد یقین دے نال معلوم نئيں اے۔ مورخ تنویر اکçم نے اس دا تخمینہ لگ بھگ تن سو ہزار وچ لگایا اے ، [۴] جدوں کہ بیجرنلڈ لکھدے نيں کہ "تقریبا– ––––،1 لکھ عثمانی یونانی" یا تاں زبردستی چھڈ گئے یا تشدد دے دھمکیوں دے بعد۔ [۳] واسیلیوس میچنیٹیسڈس دا اندازہ اے کہ گھٹ توں گھٹ 115،000 افراد نوں مشرقی تھریس توں یونان ، 85،000 مشرقی تھریس توں وسطی اناطولیہ ، تے ہور 150،000 نوں مغربی اناطولیہ توں یونان منتقل کيتا گیا سی۔ [۱۱]
آرمینیائی نسل کشی نال تعلق
[سودھو]اپنی یادداشتاں وچ ، ریاستہائے متحدہ امریکا دے سفیر ہنری مورجنتھا ، سینئر نے کہیا اے کہ "ترکاں نے یونانیاں نوں اِنّی کامیابی توں ملک توں کڈ دتا سی کہ انہاں نے سلطنت دی باقی تمام نسلاں اُتے وی ايسے طریقہ کار نوں لاگو کرنے دا فیصلہ کيتا اے "۔ [۴] 6 جولائی 1914 نوں ، عثمانی یونانی دے نائب ایمانوئیل ایمانوئلیڈیس نے عثمانی پارلیمنٹ وچ ملک بدری دا معاملہ اٹھایا۔ طلعت نے وضاحت کيتی کہ آبادی والے دیہات وچ مسلمان تارکین وطن نوں دوبارہ آباد کيتا گیا سی کیونجے جے اوہ شام تے عراق دے صحراواں وچ بھیجے جاندے تاں اوہ فوت ہوجاندے ، جتھے انہاں نے اک سال بعد آرمینیائی جلاوطناں نوں بھیجیا سی۔ [۶] [۵] مؤرخ ہنس-لوکاس کیسر لکھدے نيں کہ "سی یو پی دے جواناں نے حاصل کيتی کامیابی … تمام توقعات توں تجاوز کر گئی" تے اوہ "گھریلو نسلی خطوط دے نال اک خفیہ جنگ وچ حاصل کرشنگ فتح حاصل کرسکدے نيں"۔ [۶] بیجرنلڈ دا کہنا اے کہ یونانی جلاوطنی دی "کامیابی" دے معنی ایہ نيں کہ اس توں وی زیادہ بنیاد پرست اقدامات نوں نہ صرف ممکن سمجھیا جاسکدا اے ، بلکہ حالے تک ترکیب دے ذریعہ سوشل انجینئرنگ دی پالیسی وچ اک ہور توسیع وی اے۔ [۳] مورخین ٹیسا ہوفمین دا مؤقف اے کہ "مشرقی تھریس وچ جلاوطنی عیسائیاں دے نتیجے وچ آنے والی تمام جلاوطنیاں دی شکل وچ دکھائی دیندی اے "۔ [۱۱]
دونے ہی ظلم و ستم وچ سکری کایا ، نوزیم بی ، تے محمود رشید سمیت اک ہی طرح دے سی یو پی کارکنان شامل سن ۔ [۳] [۴] اکçم نے یونانی جلاوطنی نوں "ارمینی نسل کشی دے مقدمے دی سماعت" دے طور اُتے بیان کيتا۔ [۸] [۴] اوہ نوٹ کردے نيں کہ دونے کاروائیاں "عثمانی آبادی دی پالیسی دے قانونی چھتری دے تحت" سن ، فیر وی "اک غیر سرکاری منصوبے نوں اک پرہیزی تنظیم نے نافذ کيتا سی جس نے عثمانی عیسائیاں اُتے حملہ تے دہشت گردی دا نشانہ بنایا تھا"۔ [۴] بیجرنلڈ دا کہنا اے کہ "1914 دے واقعات دے بارے وچ سرکاری رد عمل" CUP دے ذریعہ تیار کردہ ارمینی نسل کشی دے انکار دے پہلوآں دی طرف اشارہ کردا اے تے اج تک جاری رہندا اے: "یہ دعویٰ کہ حکومت جدوں قتل و غارت گری دا سامنا کردی سی تاں مقامی عہدیداراں یا نامزد قاتل گروہاں دا کوئی کنٹرول نئيں ، تے کور اپس ، الزام تراشی تے پروپیگنڈا دے ذریعے نقصان اُتے قابو پانے دیاں کوششاں "۔ [۳] طلعت نے رحمی بی دی مقامی حکومت اُتے تمام زیادتیاں دا الزام عائد کيتا ، جدوں کہ عثمانی حکومت نے دعوی کيتا اے کہ حکام دی مرضی دے خلاف صرف اک ہزار یونانی رہ گئے نيں ، تے "واقعات" یونانیاں دے ذریعہ یکساں طور اُتے ہوئے تے عثمانی عناصر نے بدتمیزی کيتی۔ [۳] اناطولیائی یونانیاں دی ساحل توں داخلہ تک وڈی جلاوطنی 1915 توں پہلی جنگ عظیم دے دوران اس یقین دی وجہ نال ہوئی اے کہ اوہ پنجواں کالم سن ، حالانکہ انہاں نوں منظم قتل دا نشانہ نئيں بنایا گیا سی جداں کہ ارمینی باشندے سن ۔ [۲] [۵]
ہور پڑھو
[سودھو]- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Dalègre, Joëlle (2012). "Félix Sartiaux et Phocée, Eski Foça, Παλαιά Φώκια" (in fr). Cahiers balkaniques (40): 1–11. doi: . ISSN 0290-7402. https://journals.openedition.org/ceb/874.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ Ozil 2020.
- ↑ ۳.۰۰ ۳.۰۱ ۳.۰۲ ۳.۰۳ ۳.۰۴ ۳.۰۵ ۳.۰۶ ۳.۰۷ ۳.۰۸ ۳.۰۹ ۳.۱۰ ۳.۱۱ ۳.۱۲ ۳.۱۳ ۳.۱۴ Bjørnlund 2008.
- ↑ ۴.۰۰ ۴.۰۱ ۴.۰۲ ۴.۰۳ ۴.۰۴ ۴.۰۵ ۴.۰۶ ۴.۰۷ ۴.۰۸ ۴.۰۹ ۴.۱۰ ۴.۱۱ ۴.۱۲ ۴.۱۳ ۴.۱۴ ۴.۱۵ ۴.۱۶ ۴.۱۷ ۴.۱۸ ۴.۱۹ ۴.۲۰ ۴.۲۱ Akçam 2012.
- ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ ۵.۵ ۵.۶ ۵.۷ Suny 2015.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ ۶.۳ Kieser 2018.
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ Pezo 2017.
- ↑ ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ ۸.۳ ۸.۴ ۸.۵ Kaligian 2017.
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ ۹.۳ Göçek 2015.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ Erol 2016.
- ↑ ۱۱.۰ ۱۱.۱ Meichanetsidis 2015.