Jump to content

اینگلو میسور لڑائیاں

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
اینگلو میسور لڑائیاں
 
آغاز ۱۷۶۷  ویکی ڈیٹا اُتے (P580) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اختتام ۱۷۹۹  ویکی ڈیٹا اُتے (P582) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مقام جنوبی بھارت   ویکی ڈیٹا اُتے (P276) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
13°N 77°E / 13°N 77°E / 13; 77   ویکی ڈیٹا اُتے (P625) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
الخسائر
اینگلو-میسور لڑائیاں 18ویں صدی دے انت وچّ ہوئیاں لڑائیاں دی لڑی ہے جہڑیاں کہ مکھ طور اُتے میسور دے راج اتے ایسٹ انڈیا کمپنی وچکار لڑیاں گئیاں۔ اس توں علاوہ ایسٹ انڈیا کمپنی دے نال مرہٹہ سلطنت اتے حیدرآباد دے نظام وی میسور دی مخالفت وچ سن۔ حیدر علی تے اسدے جانشین ٹیپو سلطان نے چار مورچیاں توں جنگاں لڑیاں جس وچّ لہندا،دکھن اتے چڑھدے توں انگریزاں اتے شمال والے پاسیوں مراٹھیاں اتے نظام دی فوج نے حملہ کیتا۔ اسے لڑی دی چوتھی اتے آخری جنگ توں بعد جس وچّ ٹیپو سلطان ماریا گیا سی اتے انگریزاں دی اک اتہاسی جت ہوئی سی، میسور دا راج انگریزاں دے ہتھاں وچّ پوری طرحاں آ گیا سی۔

حیدر علی

پہلی اینگلو میسور لڑائی (1767-1769) دوران حیدر علی نوں انگریزاں دے خلاف کافی سفلتا ملی سی جس وچّ اسنے مدراس اُتے قبضہ کر لیا سی۔ اس جنگ وچّ انگریزاں نے حیدرآباد دے نظام نوں حیدر علی اپر حملہ کرن لئی راضی کر لیا سی، پر عین سمیں اُتے نظام نے پاسہ بدل لیا اتے حیدر علی ولّ ہو گیا۔ نظام دی حیدر علی دی ایہہ مدد عارضی طور اتے ہی سی اتے اسنے فروری 1768 وچّ انگریزاں نال اک نواں معاہدہ کر لئیا سی۔ پھر وی حیدر نے اپنی جدوجہد جاری رکھی اتے جس وچّ اسنے انگریزاں دی بمبئی دی فوج اتے مدراس دی فوج اپر دوواں اپر حملہ کیتا ۔ مدراس دے حملے توں ہار کے انگریزاں نے امن دی منگ کیتی، جسدے نتیجے وجوں انگریزاں اتے حیدر علی دے وچکار مدراس دا معاہدہ ہوئیا۔

دوجی اینگلو میسور لڑائی (1780-84) ایہناں لڑائیاں وچّ سبھ توں خونی لڑائی سی، جس وچّ کسے وی دھر دی واضع جت نہیں ہوئی۔ ٹیپو نے انگریزاں دے فوجی جرنیل بیلی نوں ستمبر 1780 وچّ پولیلر دی لڑائی وچّ اتے فروری 1782 وچّ بریتھویٹ نوں کمباکونم وچّ ہرایا اتے ایہناں دوواں انگریز افسراں نوں سرنگاپٹنم وکھے بندی بنا لیا۔ اش جنگ وچّ انگریزاں دے لیفٹینینٹ-جنرلینینٹ آئر کوٹ نوں کافی سفلتا ملی جس وچّ اسنے حیدر علی نوں پورٹو نووو اتے ارنی وکھے ہرایا۔ اس جنگ دوران حیدر علی دی موت ہو گئی سی جس توں بعد ٹیپو سلطان نے اس جنگ نوں جاری رکھیا۔ انت وچّ ایہہ جنگ برابری تے ختم ہوئی۔ ایہہ آخری جنگ سی جس وچّ کسے بھارتی راجے نے انگریزاں نال برابری تے جنگ ختم کیتی سی۔ اس جنگ دا نتیجہ منگلور دا معاہدہ سی۔

تیجی اینگلو میسور لڑائی (1790–92) دوران میسور دے راجا ٹیپو سلطان اتے اسدے فرانسیسی معاوناں نے تراونکور (1789),جہڑا کہ انگریزاں دا مددگار سی،اپر حملہ کیتا ۔


چوتھی اینگلو میسور لڑائی (Fourth Anglo-Mysore War) (1798–1799) سلطنت خداداد میسور تے ایسٹ انڈیا کمپنی دے وچکار ہندوستان لڑیاں جان والیاں اینگلو میسور جنگاں دے سلسے دی چوتھی جنگ سی۔ اس جنگ وچ انگریزاں نوں سلطان دے امراء تے جرنیلاں دا مکمل تعاون حاصل سی اس دے علاوہ ہندوستان دیاں وڈیاں طاقتاں مرہٹے تے نظام حیدرآباد وی انہاں دے نال سن جبکہ سلطان نے ایہ جنگ تنہا ہی لڑی اس نے سلطان ترکی نوں ساتھ ملان دی کوشش کیتی مگر سلطان نے اسنوں انگریزاں نال دوستی دی نصیحت کیتی ۔ سلطان نے فرانس دے نپولین توں تعاون دی درخواست کیتی ۔شاہ زماں والئ کابل نے امداد دا وعدہ کیتا مگر بروقت کسے نے وی مدد نہ دتی ۔غداراں دی وجہ توں [چوتھی اینگلو میسور جنگ]] وچ ٹیپو سلطان دی شہادت ہوئی تے سلطنت خداداد میسور ختم ہو کے ایسٹ انڈیا کمپنی دے تحت اک نوابی ریاست بن گئی۔ قدیم ہندو راجہ دے خاندان نوں اس ریاست دی سربراہی دتی گئی مگر ایہ ریاست تے سربراہی مختصر سی کیونکہ ایہ ریاست برطانوی حکمراناں دی مرضی نال تقسیم کیتی گئی۔

نقشے

[سودھو]