تھور
| تھور | |
| |
| پچھان | |
| دیس : | بوٹے |
| برادری: | پھلوالے بوٹے |
| ٹبر: | تھور |
| ٹوکرے: | 130 - 125 |
| ونڈاں : | 1,400–1,500 |
تھور پھلوالے بوٹیاں دا اک ٹبر اے جیدا اصل دیس امریکی براعظم نیں جتھے پیٹاگونیا توں لے کے اتے کینیڈا تک ایھدیاں ونڈاں ملدایاں نیں۔ اک ونڈ (Rhipsalis baccifera) افریقہ تے سری لنکا وچ وی ملدی اے۔ تھور دیاں چوکھیاں ونڈاں سکے تھانواں دیاں واسی نیں۔ کئی چوکھے سکے تھانواں وچ وی گزارہ کرلیندیاں نیں۔ دنیا دی سب توں سکی تھاں ایٹاکاما وچ وی ایہ ریندے لبے نیں۔ تھوراں نے پانی یا وتر نوں بچان دے نویکلے ڈھنگ چنے ہوۓ نیں۔ عام بوٹیاں ونگوں پتیاں دے بجاۓ ایہناں دے کنڈے ہوندے نیں جیہڑے کے پتیاں دی ای اک پلٹی ہوئی ونڈ نیں۔ ایہ کنڈے بوٹے نوں بوٹے کھانوالیاں کولوں بچاندے نیں نالے ایہ بوٹے دے نیڑے ہوا نوں چلن توں روکدے نیں تے نالے کج چھاں وی کردے نیں۔ ایہ کنڈے ای تھوراں دی پچھان نیں تے ایہناں توں ای ایہدے تے پھل کھڑدے نیں۔
تھور دے پتے نہیں ہوندے تے چانن پکائی دا کم ایہدے تنے وج ہوندا اے۔ تنے وچ ای بوٹے دا پانی کٹھا ہوندا اے تے ایہ اینج دا بنیا ہوندا اے جے ایہ پھیل وی سکدا اے۔ تھور کئی شکلاں وج ہوندے نیں۔ سب توں لماں تے اپنے آسرے تے کھڑا تھور ہاتھی تھور 19.2 میٹر (63 فٹ) تک اپر جاندا اے۔ سب توں نکا تھور بلاسفیلڈیا للپوٹانا اک سینٹی میٹر تک ریندا اے۔ کج تھوراں وچ تھوڑے چر وچ چوکھا ودن تے لما چر سون دی صفت ہوندی اے۔ ایہ اپنے ودے تھاں تے پھیلیاں جڑاں باجوں چوکھا سارا پانی کٹھا کرلیندے نیں۔ سگوارو وچ ایہ گل ویکھی گئی اے جے ایہ 200 امریکی گیلن تک پانی اک مینہ دے طوفان وج کٹھا کرلیندا اے۔
وکھالہ
[سودھو]تھور ٹبر دے بوٹے اسانی نال پچھانے جاندے نیں۔ ایہناں دا تنا گودے والا ہوندا اے تے ایہناں تے پتے یا تے ہوندے نہیں یا فر نکے تے تھوڑا چر رہنوالے نیں۔ ایہناں دی چانن پکائی دا کم ایہناں دے ہرے تنے وچ ای ہوندا اے۔ ایہناں دے پھلاں وچ بی بنن تھاں ہوندے نیں۔ اریول ایہناں اتے اچیچے نکے تھاں ہوندے نیں جتھوں کنڈا پتہ ٹاہنی یا پھل نکلدے نیں۔
پیرسکیا ٹوکرے دے تھور دوجیاں نالوں وکھ نیں۔
جیون
[سودھو]تھوراں دا جیوندے پتھراں وچ تے کوئی نشان نہیں ملدا پر ایہناں دی جغرافیائی ونڈ ایہناں بارے دسدی اے۔ ایہ دکھنی امریکہ تے اتلے امریکہ دے دکھنی پاسے دے بوٹے نیں۔ ایہ فیر اودوں بنے جدوں گونڈوانہ افریقہ تے دکھنی امریکہ وچ ونڈیا گیا۔ ایہ کم کریٹیشیس ویلے دے مڈھ وچ یعنی 145 توں 101 ملین ورے پہلے ہویا۔ نویں کھوج 35–30 ملین ورے پہلے ایہناں دا مڈھ دسدی اے۔ موٹے تنے والے 25 ملین ورے پہلے آۓ۔ ایہ اوہ ای ویلہ اے جدوں انڈیز دا پربت دھارا ٹریا تے اوہدے نال سوکا پیا جیدے نال ایہ بوٹے اگے آۓ۔ ایہناں دیاں چوکھیاں ونڈاں کروڑ توں 50 لکھ سال ای پرانیاں نیں۔
تنا
[سودھو]کنڈیاں والی تے بنا پتیاں توں تنے والیاں لامت تھوراں دے۔ تنے وچ پانی کٹھا کیتا جاندا اے تنے دی اتلی پدھر پدھری ہوندی اے (جیویں چھتر تھور) یا اوہدے دانے ورگے بنے ہوندے نیں (جیویں ممیاں) یا ایہ باہر پتیاں وانکوں نکل اندے نیں جیویں اریوکارپس۔ تنا باجے یا پسلیاں ورگا وی ہوسکدا اے۔ پسلیاں دا دسنا تنے وچ پانی تے اے۔ اگر پانی چوکھا ہویگا تے تنا پھلیا ہویگا تے پسلیاں اینیاں نہیں دسن گیاں جد کے پانی (تنے دا 90٪ پانی ہوسکدا اے)تھوڑا ہوے تے ایہ دسن گیاں۔
تنے باہروں مومی لگدے نیں۔ ایہ ہرے رنگ دا اپنے اندر کلوروفل باہجون ہوندا اے جیدے نال چانن پکائی دا کم ہوندا اے۔ ایدھے اندر مورے وی ہوندے نیں جنہاں راہیں ہوا اندر باہر جاسکدی اے۔
پتے
[سودھو]چوکھے تھور بوٹیاں وچ پتے نہیں دسدے تے چانن پکئی د کم تنے توں ای ہوندا اے۔ تن جنساں تھور دیاں ایسیاں نیں جیہڑیاں رکھاں تے چاڑیاں ورگیاں نیں۔
کنڈے
[سودھو]تھوراں دے اتے لگے کنڈے ایہناں بوٹیاں دی اچیچی گل اے۔ ایہ کنڈے گنتی، ناپ، مورت تے پینڈے ہون وچ وکھریاں ونڈاں وج وکھرے ہوندے نیں۔ ایہ سدھے ہوندے نیں یا کج مڑے وندے نیں۔ ایہ تھور نوں بچاندے نیں تے ہوا دے چلن نوں وی موڑدے نیں۔
| کنڈے | ||||
|---|---|---|---|---|
|
|
|
| |
جڑ
[سودھو]تھوراں دیاں پتلیاں جڑاں ہوندیاں نیں جیہڑیاں بوٹے دے مڈھ نال ریندیاں نیں۔
پھل
[سودھو]کنڈیاں وانگون تھوراں دے پھل وی وکھرے ہوندے نیں. ایہدے پھلاں وچ کئی پراگ ڈنڈی تے اک سٹائل ہوندا اے۔
پانی بچت
[سودھو]تھور دے بوٹے کرم سکے تھانواں وج رہن دے کرو نین تے اوہناں اپنے آپ نوں ایسی تھاں تے رہن لئی اپنے آپ نوں ڈھالیا اے۔ پتیاں دا ناں ہونا ایس گل دی وڈھی نشانی اے۔ مومی جھال، بچاؤ کرنوالے کنڈے ایسے لئی نیں۔ کنڈے ہوا نوں پھڑن تے وتر لین دا کم وی کردے نیں۔ تھوراں دا تنا پانی کٹھا کرن دی تھاں ہوندی اے۔ لمبوترا تے گول ہونا اتلی پدھر نون گھٹاندا اے تے اینج پانی دا گھاٹا گھٹدا اے۔ ایہدے نال سورج دی دھپ دا اثر وی گھٹدا اے۔ سوکے وچ تنا ماڑا ہوندا اے۔ مینہ وج ای جوکھا سار پانی کٹھا کرلیندا اے تے واووا پھل جاندا اے۔ سگوارو دا رکھ اک مینہ ہنیری وچ 200 امریکی گیلن تک پانی کٹھا کرسکدا اے۔ ایہدی جڑ نکی ہوندی اے پر کئی تھوراں وچ ایھ پانی کٹھا کرن دے کم وی آندی اے۔
پسار
[سودھو]
تھور سمندری کنڈیاں توں لے کے اچے تھانواں تک دے واسی نیں۔ اک ونڈ نوں چھڈ کے ہور سارے اتلے دکھنی امریکہ دے واسی نیں جتھے ایناں دی پسار پیٹاگونیا توں لے کے لیندے کینیڈا دے صوبیاں برطانوی کولمبیا تے ایلبرٹا تک اے۔ تھوراں دی اک ونڈ رہپسالس بیکیفرا افریقہ تے سری لنکا وچ وی ملدی اے۔
ٹوکرے
[سودھو]- اکینوپسس
- کنڈیالے تھور
- چھتر تھور
- ریبیوٹیا
- مٹکا تھور
- وڈا تھور
- متیرہ تھور
- شلومبرگرا
- ہٹیورا
- تارہ تھور
- پیروڈیا
