افریقا
.svg) | |
| رقبہ | 30,370,000 کلومیٹر2 (11,730,000 مربع میل), دوسرا |
|---|---|
| آبادی | 1.1 بلین[۱] (2013, دوسرا) |
| کثافت آبادی | ۳۶.۴/km2 (۹۴/sq mi) |
| لقب آبادی | افریقی |
| ملک | 54 (اور 2 متنازع) (دیس لسٹ) |
| زیر نگین علاقے |
اندرونی (4)
|
| زباناں | افریقی زباناں |
| منطقۂ وقت | متناسق عالمی وقت−01:00 to متناسق عالمی وقت+04:00 |
| وڈے شہر | شہر لاگوس قاہرہ کنشاسا جوہانسبرگ خرطوم دارالسلام اسکندریہ آبدجان کانو دار البیضاء ابادان نیروبی ابوجا |
افریقا (africa) رقبے دے لحاظ توں کرہ ارض دا دوسرا وڈا بر اعظم، جس دے شمال وچ بحیرہ روم، مشرق وچ بحر ہند تے مغرب وچ بحر اوقیانوس واقع اے۔
دلکش نظارےآں، گھنے جنگلات، وسیع صحراواں تے گہری وادیاں دی سرزمین جتھے اج 53 ملکاں نيں جنہاں دے باسی کئی زباناں بولدے نيں۔
افریقا رقبے تے لوک گِݨتی دے حساب نال دنیا دا دوجا وڈا براعظم اے ۔ افریقا دا رقبا 30.2 ملین مربع کلومیٹر اے ۔ ایہنے زمین دا ٪6 تے زمین سیارے دی سُکی تھاں دا ٪ 20۔4 تھاں گھیریا ہویا اے ۔ ایتھے اک ارب دے نیڑے لوک وس رۓ نیں جیہڑے دنیا دی لوک گنتی دا 14.72% بندے نیں۔ ایدے اتر چ رومی سمندر اُبھے چڑھدے پاسے سویز نہر تے لال سمندر ، لمے چڑھدے پاسے اِنڈک ساگر تے لہندے پاسے اٹلانٹک ساگر نیں ۔ مڈغاسکر تے کُچھ جزیرا جُٹ ایہدے نال نیں ۔ ایہدے وچ 54 ازاد دیس ، 9 جُڑیاں تھاں واں تے 3 نیم ازادی دیس نیں ۔
چڑھدے افریقا وچ انسان تے بن مانس دا جمݨ تھاں اے ۔ سبھ توں پراݨا انسان 2 لَکھ ورھے پہلاں ایتھیوپیا وج دریافت ہویا۔ ایکوایٹر افریقا وِچوں لنگھدا اے ۔ افریقا وچ کئی موسمی محول ملدے نیں ۔
نیرکتا
ناں افریقا اُبھے افریقا دے افری لوکاں توں بݨیا اے ۔
جغرافیا
افریقا 62 سیاسی تھانواں نال رل کے بنن والا براعظم اے۔ نال رلدے جزیرے رلا کے ایدا تھاں 30,368,609 مربع کلومیٹر (11,725,385 مربع میل) بندا اے۔ اتر وچ رومی سمندر ایہنوں یورپ توں وکھ کردا اے تے لال سمندر ایشیاء توں۔ سینائی چزیرییورگا ایہنوں ایشیاء نال جوڑدا اے۔ نہر سویز توں چڑھدے ول سینائی چزیرییورگا کدے کدے براعظم افریقہ ورگا وج گنیا جاندا اے۔
راس بن سکا ٹیونس وچ ایس براعظم دا سب توں اتری تھاں اے۔ دکھنی افریقہ وچ کیپ اگلہاس سب تون دکھنی تھاں اے۔ ایہناں دونواں تھانواں دے وشکار دی واٹ 8,000 کلومیٹر (5,000 میل) اے۔ کیپ وردی سبھ توں لہندے پاسے ول تے راس ہافون صومالیا ایہدے سبھ توں جڑھدے ول اے ۔ ایہدے تھاں دی واٹ 7,400 کلومیٹر (4,600 میل) بندی اے۔ ایہدے سمندری کنڈے دی لمبائی 26,000 کلومیٹر (16,000 میل) اے۔
رقبے دے حساب نال الجزائر سبھ توں وڈا دیس اے تے سشلز چڑھدے کنڈھے ول اک جزیرا اے ۔ جیہڑا افریقا دا سبھ توں نکا دیس اے ۔ گیمبیا براعظم تے سبھ توں نکا دیس اے ۔
محل وقوع
افریقا دے شمالی تے جنوبی حصے نہایت خشک تے گرم نيں جنہاں دا بیشتر حصہ صحراواں اُتے پھیلا ہويا اے۔ خط استوا دے ارد گرد گھنے جنگلات نيں۔ مشرقی افریقہ وچ عظیم وادی الشق دے نتیجے وچ گہری وادیاں تشکیل پاواں جنہاں وچ کئی وڈی جھلیاں وی واقع نيں۔
براعظم دے مغرب وچ دریائے نائجر وگدا اے جو وسیع دلدلی ڈیلٹا بناندا ہويا بحر اوقیانوس وچ جا گردا اے۔ اس دے مشرق وچ دریائے کانگو افریقا دے گھنے استوائی جنگلات توں گزردا اے۔ براعظم دے مشرقی حصے وچ عظیم وادی الشق تے ایتھوپیا دے بالائی میدان نيں۔ قرن افریقا براعظم دا مشرق دی جانب آخری مقام اے۔
صحرائے اعظم شمالی افریقا دے بیشتر حصے اُتے پھیلا ہويا دنیا دا سب توں وڈا صحرا اے۔ اس عظیم صحرا دا اک چوتھائی حصہ ریتیلے ٹیلےآں اُتے مشتمل اے جدوں کہ بقیہ پتھریلے خشک میدان نيں۔ براعظم دے ہور وڈے صحراواں وچ نمیب تے کالاہاری شامل نيں۔
صحرائے اعظم دے جنوب وچ صحرائی تے جنگلی علاقےآں نوں چھڈ کے پورے براعظم وچ گھاہ دے وسیع میدان نيں جو سوانا کہلاندے نيں۔ ایہی میدان ہاتھی سمیت افریقا دے ہور مشہور جانوراں دے مسکن نيں۔
مشرق وچ عظیم وادی الشق اے، جو دراصل زمین وچ اک عظیم دراڑ دے نتیجے وچ وجود وچ آئی۔ ایہ عظیم دراڑ جھیل نیاسا توں بحیرہ احمر تک پھیلی ہوئی اے۔ جے ایہ دراڑ ہور پھیلدتی گئی تاں اک دن قرن افریقا براعظم توں وکھ ہوئے جائے گا۔
موسم
خط استوا دے نال نال بارشاں دے باعث گھنے جنگلات واقع نيں ایتھے دا موسم گرم تے نمی توں بھرپور اے۔
آزادی
1960ء دی دہائی تک افریقا دا بیشتر حصہ یورپی ملکاں دے قبضے وچ سی تے طویل غلامی دے بعد 1980ء دی دہائی تک تقریباً تمام ملکاں نوں آزادی مل گئی لیکن انہاں دے وسائل نو آبادیاتی دور وچ غصب کر لئی گئے سن اس لئی اقتصادی تے معاشی طور اُتے اوہ اج تک نہ سنبھل سکے تے غربت دی دلدل وچ پھسے ہوئے نيں۔ وڈے پیمانے اُتے جہالت دے باعث نسلی تے قومی تعصب نے وی افریقی عوام دے دلاں وچ جڑاں پکڑاں جس دے نتیجے وچ خوفناک جنگاں تے خانہ جنگیاں ہوئیاں جنہاں وچ لکھاں انسان اجل دا نشانہ بن گئے۔
افریقا دے 15 ملکاں ایداں دے نيں جنہاں دی سرحداں سمندر توں نئيں ملدیاں جس دے باعث تجارت تے مواصلات دے رابطے محدود نيں۔
{
| خطے تے ملک دا ناں مع پرچم |
رقبہ (مربع کلو میٹر) |
آبادی (بمطابق یکم جولائی 2002ء) |
کثافتِ آبادی (فی مربع کلو میٹر) |
راجگڑھ |
|---|---|---|---|---|
| مشرقی افریقا: | ||||
| سانچہ:برونڈی | 27,830 | 6,373,002 | 229.0 | بجمبورا |
| سانچہ:جزائر قمر | 2,170 | 614,382 | 283.1 | مورونی |
| سانچہ:جبوتی | 23,000 | 472,810 | 20.6 | جبوندی |
 اریٹریا
|
121,320 | 4,465,651 | 36.8 | اسماریا |
| سانچہ:ایتھوپیا | 1,127,127 | 67,673,031 | 60.0 | عدیس ابابا |
| سانچہ:کینیا | 582,650 | 31,138,735 | 53.4 | نیروبی |
| سانچہ:مڈغاسکر | 587,040 | 16,473,477 | 28.1 | انتاناناریوو |
| سانچہ:ملاوی | 118,480 | 10,701,824 | 90.3 | لیلونگوے |
 موریشیس
|
2,040 | 1,200,206 | 588.3 | پورٹ لوئس |
 مایوٹ (فرانس)
|
374 | 170,879 | 456.9 | ماموزو |
| سانچہ:موزمبیق | 801,590 | 19,607,519 | 24.5 | ماپوٹو |
| ری یونین (فرانس)
|
2,512 | 743,981 | 296.2 | سینٹ ڈینس |
| سانچہ:روانڈا | 26,338 | 7,398,074 | 280.9 | کیگالی |
| 455 | 80,098 | 176.0 | وکٹوریا | |
| سانچہ:صومالیہ | 637,657 | 7,753,310 | 12.2 | موغادیشو |
| سانچہ:تنزانیہ | 945,087 | 37,187,939 | 39.3 | ڈوڈوما |
| سانچہ:یوگینڈا | 236,040 | 24,699,073 | 104.6 | کمپالیا |
| سانچہ:زیمبیا | 752,614 | 9,959,037 | 13.2 | لوساکا |
| سانچہ:زمبابوے | 390,580 | 11,376,676 | 29.1 | ہرارے |
| وسطی افریقا: | ||||
| سانچہ:انگولا | 1,246,700 | 10,593,171 | 8.5 | لوانڈا |
| سانچہ:کیمرون | 475,440 | 16,184,748 | 34.0 | یاؤنڈے |
| سانچہ:وسطی افریقی جمہوریہ | 622,984 | 3,642,739 | 5.8 | بانگوئی |
| سانچہ:چاڈ | 1,284,000 | 8,997,237 | 7.0 | این جامینا |
| سانچہ:جمہوریہ کانگو | 342,000 | 2,958,448 | 8.7 | برازاویل |
| ڈیموکریٹک جمہوریہ کانگو
|
2,345,410 | 55,225,478 | 23.5 | کنشاسا |
| سانچہ:استوائی گنی | 28,051 | 498,144 | 17.8 | مالابو |
| سانچہ:گیبون | 267,667 | 1,233,353 | 4.6 | لبریول |
 ساؤ ٹوم تے پرنسپ
|
1,001 | 170,372 | 170.2 | ساؤ ٹوم |
| شمالی افریقا: | ||||
| سانچہ:الجزائر | 2,381,740 | 32,277,942 | 13.6 | الجزیرہ |
| سانچہ:مصر | 1,001,450 | 70,712,345 | 70.6 | قاہرہ |
| سانچہ:لیبیا | 1,759,540 | 5,368,585 | 3.1 | طرابلس |
| سانچہ:مراکش | 446,550 | 31,167,783 | 69.8 | رباط |
| سانچہ:سوڈان | 2,505,810 | 37,090,298 | 14.8 | خرطوم |
| سانچہ:تیونس | 163,610 | 9,815,644 | 60.0 | تیونس |
| جنوبی افریقا: | ||||
 بوٹسوانا
|
600,370 | 1,591,232 | 2.7 | گیبرون |
| سانچہ:لیسوتھو | 30,355 | 2,207,954 | 72.7 | ماسیرو |
| سانچہ:نمیبیا | 825,418 | 1,820,916 | 2.2 | ونڈہوئیک |
| سانچہ:جنوبی افریقا | 1,219,912 | 43,647,658 | 35.8 | بلوم فاؤنٹین, کیپ ٹاؤن, پریٹوریا[۲] |
| سانچہ:سوازی لینڈ | 17,363 | 1,123,605 | 64.7 | ایم بابانے |
| مغربی افریقا: | ||||
| سانچہ:بینن | 112,620 | 6,787,625 | 60.3 | پورٹو نووو |
| سانچہ:برکینا فاسو | 274,200 | 12,603,185 | 46.0 | اوگادوگو |
| سانچہ:کیپ ورڈی | 4,033 | 408,760 | 101.4 | پرائیا |
| سانچہ:آئیوری کوسٹ | 322,460 | 16,804,784 | 52.1 | یاماسوکرو |
| سانچہ:گیمبیا | 11,300 | 1,455,842 | 128.8 | بانجل |
| سانچہ:گھانا | 239,460 | 20,244,154 | 84.5 | عکرہ |
| سانچہ:گنی | 245,857 | 7,775,065 | 31.6 | کوناکری |
| سانچہ:گنی بساؤ | 36,120 | 1,345,479 | 37.3 | بساؤ |
| سانچہ:لائبیریا | 111,370 | 3,288,198 | 29.5 | مونروویا |
| سانچہ:مالی | 1,240,000 | 11,340,480 | 9.1 | بماکو |
| سانچہ:ماریطانیا | 1,030,700 | 2,828,858 | 2.7 | نواکشوت |
| سانچہ:نائجر | 1,267,000 | 10,639,744 | 8.4 | نیامی |
| سانچہ:نائجیریا | 923,768 | 129,934,911 | 140.7 | ابوجا |
 سینٹ ہلینا (برطانیہ)
|
410 | 7,317 | 17.8 | جیمز ٹاؤن |
| سانچہ:سینی گال | 196,190 | 10,589,571 | 54.0 | ڈاکر |
| سانچہ:سیرالیون | 71,740 | 5,614,743 | 78.3 | فری ٹاؤن |
| سانچہ:ٹوگو | 56,785 | 5,285,501 | 93.1 | لوم |
| کل | 30,368,609 | 843,705,143 | 27.8 | |
افریقا دے دیس[سودھو]
| علاقے یا دیس دا ناں تے چنڈا |
تھاں |
لوک گنتی |
سنگھݨا |
راجگڑھ |
|---|---|---|---|---|
| چڑھدا افریقا: | 6,384,904 | 316,053,651 | 49.5 | |
 · برونڈی
|
27,830 | 8,988,091 | 322.9 | بجمبورا |
 · کومورو
|
2,170 | 752,438 | 346.7 | مورونی |
 · جبوتی
|
23,000 | 516,055 | 22.4 | جبوتی نگر |
| · اریٹریا
|
121,320 | 5,647,168 | 46.5 | اسمارا |
 · ایتھوپیا
|
1,127,127 | 85,237,338 | 75.6 | ادیس ابابا |
| · کینیا
|
582,650 | 39,002,772 | 66.0 | نیروبی |
 · مڈغاسکر
|
587,040 | 20,653,556 | 35.1 | انٹنناریوو |
 · ملاوی
|
118,480 | 14,268,711 | 120.4 | للونگ |
| · ماریشس
|
2,040 | 1,284,264 | 629.5 | پورٹ لوئی |
| · مایوٹے (فرانس)
|
374 | 223,765 | 489.7 | مامودزو |
 · موزمبیق
|
801,590 | 21,669,278 | 27.0 | ماپوتو |
| · رییونین (فرانس)
|
2,512 | 743,981(2002) | 296.2 | سینٹ ڈینس |
 · روانڈا
|
26,338 | 10,473,282 | 397.6 | کیگالی |
 · سشلز
|
455 | 87,476 | 192.2 | وکٹوریا |
 · صومالیا
|
637,657 | 9,832,017 | 15.4 | موگادیشو |
| · تنزانیا
|
945,087 | 41,048,532 | 43.3 | دودامہ |
 · یوگنڈا
|
236,040 | 32,369,558 | 137.1 | کمپالہ |
 · زیمبیا
|
752,614 | 11,862,740 | 15.7 | لوساکا |
 · زمبابوے
|
390,580 | 11,392,629 | 29.1 | ہرارے |
| وچکارلاافریقا: | 6,613,253 | 121,585,754 | 18.4 | |
 · انگولا
|
1,246,700 | 12,799,293 | 10.3 | لوانڈا |
 · کیمرون
|
475,440 | 18,879,301 | 39.7 | یاونڈے |
 · وچکارلا افریقی لوک راج
|
622,984 | 4,511,488 | 7.2 | بینگوئی |
 · چاڈ
|
1,284,000 | 10,329,208 | 8.0 | نجمینا |
 · کانگو
|
342,000 | 4,012,809 | 11.7 | برازاولے |
| · لوکراج کانگو
|
2,345,410 | 68,692,542 | 29.2 | کنشاسا |
 · استوائی گنی
|
28,051 | 633,441 | 22.6 | ملابو |
 · گیبون
|
267,667 | 1,514,993 | 5.6 | لبریولے |
| · ساؤ ٹومے تے پرنسیپی
|
1,001 | 212,679 | 212.4 | ساو ٹومے |
| اُبھا افریقا: | 8,533,021 | 211,087,622 | 24.7 | |
 · الجزائر
|
2,381,740 | 34,178,188 | 14.3 | الجزائر |
| · مصر
|
1,001,450 | 83,082,869 | 82.9 | کاہرہ |
 · لیبیا
|
1,759,540 | 6,310,434 | 3.6 | تریپولی |
| · مراکش
|
446,550 | 34,859,364 | 78.0 | رباط |
| · سوڈان
|
2,505,810 | 41,087,825 | 16.4 | خرطوم |
 · تیونس
|
163,610 | 10,486,339 | 64.1 | تونس |
 · لیندا صحرا
|
266,000 | 405,210 | 1.5 | ال ایون |
| ہسپانوی تے پرتگالی افریقی تھاواں: | ||||
 · کیناری جزیرے
|
7,492 | 1,694,477(2001) | 226.2 | سانٹا کروز دی ٹیرفے |
| · کیوٹا
|
20 | 71,505(2001) | 3,575.2 | — |
 · مادیرا
|
797 | 245,000(2001) | 307.4 | فنچال |
| · میلیلا
|
12 | 66,411(2001) | 5,534.2 | — |
| لما افریقا: | 2,693,418 | 56,406,762 | 20.9 | |
 · بوٹسوانا
|
600,370 | 1,990,876 | 3.3 | گیبورون |
 · لیسوتھو
|
30,355 | 2,130,819 | 70.2 | ماسیرو |
 · نیمیبیا
|
825,418 | 2,108,665 | 2.6 | ونڈہوک |
| · لموچی افریقا
|
1,219,912 | 49,052,489 | 40.2 | کیپ ٹاؤن |
 · اسواٹینی
|
17,363 | 1,123,913 | 64.7 | مبابین |
| لہندا افریقا: | 6,144,013 | 296,186,492 | 48.2 | |
 · بنین
|
112,620 | 8,791,832 | 78.0 | پورتو نوو |
 · برکینا فاسو
|
274,200 | 15,746,232 | 57.4 | اواگاداگو |
 · کیپ وردی
|
4,033 | 429,474 | 107.3 | پرایا |
| · آئیوری کوسٹ
|
322,460 | 20,617,068 | 63.9 | ابدجان |
 · گیمبیا
|
11,300 | 1,782,893 | 157.7 | بنجول |
 · گھانا
|
239,460 | 23,832,495 | 99.5 | اقرہ |
 · گنی
|
245,857 | 10,057,975 | 40.9 | کوناکری |
 · گنی بساو
|
36,120 | 1,533,964 | 42.5 | بساؤ |
 · لائیبیریا
|
111,370 | 3,441,790 | 30.9 | مونروویا |
 · مالی
|
1,240,000 | 12,666,987 | 10.2 | بماکو |
.svg){kind=small} · موریطانیا
|
1,030,700 | 3,129,486 | 3.0 | نواکچوٹ |
 · نائجر
|
1,267,000 | 15,306,252 | 12.1 | نائیمے |
| · نائیجیریا
|
923,768 | 149,229,090 | 161.5 | ابوجا |
.svg){kind=small} · سینٹ ہیلینا
|
410 | 7,637 | 14.4 | جیمزٹاؤن |
 · سینیگال
|
196,190 | 13,711,597 | 69.9 | ڈکار |
 · سیرالیون
|
71,740 | 6,440,053 | 89.9 | فریٹاؤن |
 · ٹوگو
|
56,785 | 6,019,877 | 106.0 | لومے |
| پورا افریقا | 30,368,609 | 1,001,320,281 | 33.0 | |
ہور دیکھے[سودھو]
دوسرے براعظم
- ایشیا ،
- یورپ،
- افریقا ،
- انٹارکٹیکا ،
- آسٹریلیا،
- شمالی امریکا اور
- جنوبی امریکا
حوالے[سودھو]
- ↑ Gudmastad, Ericha (2013). "2013 World Population Data Sheet". Population Reference Bureau. http://www.prb.org/pdf13/2013-WPDS-infographic_MED.pdf.
- ↑ بلوم فاؤنٹین جنوبی افریقا دا عدالدی راجگڑھ اے جدوں کہ کیپ ٹاؤن قانونی تے پریٹوریا انتظامی صدر مقام نيں
· شمالی امریکہ · اوشیانا · ایشیاء · یورپ · افریقہ · دکھنی امریکہ · انٹارکٹکا
| |||||||||||||||||||||||||||||
 |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: افریقا |
| ||||||||||||||||||||
|
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: افریقہ |
اُبھا امریکا · اوشیانا · ایشیا · افریقا · انٹارکٹکا · لما امریکا · یورپ
· الجزائر · انگولا · بنین · بوٹسوانا · برکینا فاسو · برونڈی · کیمرون · کیپ وردی · وچکارلا افریقی لوک راج · چاڈ · لوکراج کانگو · کانگو · آئیوری کوسٹ · جبوتی · مصر · اریٹریا · ایتھوپیا · استوائی گنی · گیبون · گیمبیا · گھانا · گنی · گنی بساو · کینیا · لیسوتھو · لائیبیریا · لیبیا · مڈغاسکر · مالی · ملاوی · موریطانیا · ماریشس · موزمبیق · نمیبیا · نائجر · نائیجیریا · روانڈا · لیندا صحرا · ساو ٹومی تے برنسپی · سینیگال · سشلز · سیرالیون · صومالیا · لموچی افریقا · سوڈان · اسواٹینی · تنزانیا · ٹوگو · تونس · یوگنڈا · زیمبیا · زمبابوے · کومورو · مراکش