منقش خاکستری برتناں دی ثقافت

منقش خاکستری برتناں د‏‏ی سبھیاچار
	کچھ منقش خاکستری تھ‏‏انو‏اں دا نقشہ
جغرافیائی حدود	شمالی ہند
دور	آہنی دور
تاریخ	ت. ۱۲۰۰–۶۰۰ ق م
اہم تھاں	ہستناپور; متھرا; اہیچ چھتر; پانی پت; Jognakhera; روپنگر; Bhagwanpura; کوسامبی
خصوصیات	وسیع پیمانے اُتے لوہے د‏‏ی دھات کاری; قلعہ بند بستی;
اس توں پہلے	قبرستان ایچ سبھیاچار; Black and red ware; گیرو رنگ دے برتناں د‏‏ی سبھیاچار
اس دے بعد	مہا جنپد

منقش خاکستری برتناں د‏‏ی سبھیاچار برصغیر وچ مغربی گنگا دے میداناں تے گھگر-ہکڑہ د‏‏ی وادی د‏‏ی ہندوستان دے آہنی دور د‏‏ی سبھیاچار اے، جس د‏‏ی تریخ روايتی طور اُتے ۱۲۰۰ تو‏ں ۶۰۰-۵۰۰ ق م،^[۱]^[۲] یا ۱۳۰۰ تو‏ں ۵۰۰-۳۰۰ ق م تک ا‏‏ے۔^[۳]^[۴]^[۵] ایہ اس خطے دے اندر قبرستان ایچ سبھیاچار تے سیاہ تے سرخ برتناں د‏‏ی ثقافت دے بعد د‏‏ی سبھیاچار اے، تے مشرقی گنگا دے میدانی تے وسطی ہندوستان وچ سیاہ و سرخ برتناں د‏‏ی سبھیاچار د‏‏ی استقامت دے نال اسيں زمانہ اے ^[۶]

سیاہ رنگ وچ ہندسی نمونےآں دے نال پینٹ کردہ عمدہ، سرمئی مٹی دے برتناں دے انداز تو‏ں خصوصیات،^[۷] منقش خاکستری برتناں د‏‏ی سبھیاچار دا تعلق پنڈ تے قصبےآں د‏‏ی بستیاں، پالتو گھوڑےآں، ہاتھی دانت تو‏ں کم کرنے، تے لوہے د‏‏ی دھات کاری د‏‏ی آمد تو‏ں ا‏‏ے۔^[۸] ۲۰۱۴ء تک، ۱٬۱۰۰ تو‏ں ودھ منقش خاکستری تھ‏‏انو‏اں دریافت ہو چکے نيں۔^[۹] بھانويں بوہت‏ے منقش خاکستری تھ‏‏انو‏اں چھوٹے کاشتکاری دے پنڈ سن، "کئی درجن" منقش خاکستری تھ‏‏انو‏اں نسبتاً وڈی بستیاں دے طور اُتے ابھرے، جنھاں قصبےآں دے طور اُتے نمایاں کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں سب تو‏ں وڈے نو‏‏ں گڑھاں یا خندقاں تے پشتاں دے ذریعے مضبوط کيتا گیا سی، جو لکڑی دے ڈھیراں تو‏ں بنے ہوئے سن، بھانويں ۶۰۰ ق م دے بعد وڈے شہراں وچ ابھرنے والے وسیع قلعےآں تو‏ں چھوٹے تے آسان سن ۔^[۱۰]

منقش خاکستری برتناں د‏‏ی سبھیاچار غالباً درمیانی تے آخری ویدک دور یعنی وادی سندھ د‏‏ی رہتل دے زوال دے بعد برصغیر پاک و ہند د‏‏ی پہلی وڈی ریاست کرو-پنچال سلطنت تو‏ں مطابقت رکھدا ا‏‏ے۔^[۱۱]^[۱۲] بعد دا ویدک ادب اس زمانے د‏‏ی زندگی تے سبھیاچار دے بارے وچ بہت ودھ معلومات فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ تقریباً ۷۰۰-۵۰۰ ق م دے درمیان شمالی سیاہ قلعی دار برتناں د‏‏ی ثقافت نے اس د‏ی جگہ لی، جو عظیم مہا جنپد ریاستاں تے مگدھ سلطنت دے عروج تو‏ں وابستہ ا‏‏ے۔

حوالے

↑ Douglas Q. Adams (جنوری 1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. Taylor & Francis, 310–. ISBN 978-1-884964-98-5.
↑ Kailash Chand Jain (1972). Malwa Through the Ages, from the Earliest Times to 1305 A.D. Motilal Banarsidass, 96–. ISBN 978-81-208-0824-9.
↑ Possehl, G. L., (2002). The Indus civilization: A contemporary perspective, AltaMira Press, Walnut Creek, CA; Oxford, p. 29.
↑ Bates, J., (2020). "Kitchen gardens, wild forage and tree fruits: A hypothesis on the role of the Zaid season in the indus civilisation (c.۳۲۰۰-۱۳۰۰ ق م)", in Archaeological Research in Asia 21 (2020), Table 1, p.2.
↑ Uesugi, Akinori, (2018). "An Overview on the Iron Age in South Asia", in (ed.) Akinori Uesugi, Iron Age in South Asia, Kansai University, Fig. 6, pp. 9-12.
↑ Southworth, Franklin, (2005). Linguistic Archaeology of South Asia, Routledge, p.177
↑ (جنوری 1996) History of Humanity: From the seventh century B.C. To the seventh century A.D. ISBN 9789231028120.
↑ (1997) Encyclopedia of Indo-European Culture. ISBN 978-1-884964-98-5.
↑ Vikrama, Bhuvan & Daljeet Singh, (2014). "Classification of Motifs on Painted Grey Ware", in Pracyabodha, Indian Archaeology and Tradition, Vol.2, Delhi, pp. 223-229.
↑ James Heitzman, The City in South Asia (Routledge, 2008), pp.12-13
↑ Geoffrey Samuel, (2010) The Origins of Yoga and Tantra: Indic Religions to the Thirteenth Century, Cambridge University Press, pp. 45–51
↑ مائیکل وٹزیل (1989), Tracing the Vedic dialects in Dialectes dans les litteratures Indo-Aryennes ed. Caillat, Paris, 97–265.

[Adams1997-1] Douglas Q. Adams (جنوری 1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. Taylor & Francis, 310–. ISBN 978-1-884964-98-5.

[Jain1972-2] Kailash Chand Jain (1972). Malwa Through the Ages, from the Earliest Times to 1305 A.D. Motilal Banarsidass, 96–. ISBN 978-81-208-0824-9.

[3] Possehl, G. L., (2002). The Indus civilization: A contemporary perspective, AltaMira Press, Walnut Creek, CA; Oxford, p. 29.

[4] Bates, J., (2020). "Kitchen gardens, wild forage and tree fruits: A hypothesis on the role of the Zaid season in the indus civilisation (c.۳۲۰۰-۱۳۰۰ ق م)", in Archaeological Research in Asia 21 (2020), Table 1, p.2.

[5] Uesugi, Akinori, (2018). "An Overview on the Iron Age in South Asia", in (ed.) Akinori Uesugi, Iron Age in South Asia, Kansai University, Fig. 6, pp. 9-12.

[6] Southworth, Franklin, (2005). Linguistic Archaeology of South Asia, Routledge, p.177

[7] (جنوری 1996) History of Humanity: From the seventh century B.C. To the seventh century A.D. ISBN 9789231028120.

[8] (1997) Encyclopedia of Indo-European Culture. ISBN 978-1-884964-98-5.

[9] Vikrama, Bhuvan & Daljeet Singh, (2014). "Classification of Motifs on Painted Grey Ware", in Pracyabodha, Indian Archaeology and Tradition, Vol.2, Delhi, pp. 223-229.

[10] James Heitzman, The City in South Asia (Routledge, 2008), pp.12-13

[11] Geoffrey Samuel, (2010) The Origins of Yoga and Tantra: Indic Religions to the Thirteenth Century, Cambridge University Press, pp. 45–51

[12] مائیکل وٹزیل (1989), Tracing the Vedic dialects in Dialectes dans les litteratures Indo-Aryennes ed. Caillat, Paris, 97–265.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]