یورپ وچ ایرانی سفارت (۱۶۱۵–۱۶۰۹)

فریسکو پوپ پال پنجم دے نال ملاقات تو‏ں رابرٹ شرلی دے چہرے د‏‏ی تصویر کشی کردا ا‏‏ے۔ کرینیل پیلس، روم۔ 1615ء دا کم۔

یورپ وچ ایران دا سفارت خانہ (988-994) 988 شمسی سال (1609 عیسوی) وچ شاہ عباس اول صفوی دے حکم تو‏ں سلطنت عثمانیہ دے خلاف اتحادی تلاش کرنے دے لئی یورپ بھیجیا گیا سی۔ سفیراں دے گروپ د‏‏ی قیادت انگریز رابرٹ شرلی ک‏ر رہ‏ے سن ۔

پس منظر

ایرانی تقریباً اک صدی تک عثمانیاں دے نال جنگ وچ رہے تے اس لئی انہاں نے عثمانیاں دے نال جنگ وچ یورپی اتحادی تلاش کرنے دا فیصلہ کيتا۔ علاقائی دشمنی دے علاوہ ایرانیاں دا عثمانیاں تو‏ں مذہب اُتے وی اختلاف سی تے اوہ اہل تشیع دے نال مل ک‏ے عثمانیاں دے سنیاں دے خلاف لڑدے سن ۔ ایران د‏‏ی ایہ کوششاں کیتھولک یورپ ( اٹلی ، اسپین تے ہیبسبرگ سلطنت ) دے نیڑے ہوݨ دیاں کوششاں فرانس تے سلطنت عثمانیہ دے درمیان اتحاد تے صفوی-عثمانی جنگ (1618-1603) دے دوران اتحاد دا مقابلہ کرنے دے مقصد نال کيتی گئياں۔ ایہ دورہ یورپ وچ ایران دے سفارت خانے دا تسلسل سی (978-981) ۔

سفارتخانہ

پوپ پال پنجم، 1615 عیسوی دے نال ایرانی سفیراں د‏‏ی ملاقات دا فریسکو

سفیراں دے گروپ نے کراکو ، پراگ ، فلورنس ، روم ، میڈرڈ تے لندن دا سفر کيتا تے ہندوستان دے راستے ایران واپس آئے۔ انہاں تمام ملکاں وچ شرلی تے اس دے ساتھیاں د‏‏ی پذیرائی ہوئی کیونجے اوہ ہر وقت عثمانیاں تو‏ں لڑدے رہندے سن ۔ شرلی دا کراکو تے پراگ وچ خصوصی استقبال کيتا گیا تے انہاں نو‏ں نائٹ آف پراگ دے اعزازی خطاب تو‏ں نوازیا گیا۔ اسنو‏ں ہولی رومن ایمپائر دے روڈولف II تو‏ں کاؤنٹ دا خطاب وی ملا۔ . اس دے بعد شرلی فلورنس، میلان تے روم گئی تے پوپ پال پنجم نے انہاں دا استقبال کيتا۔ اسپین دے دورے دے بعد، شرلی اپنے آخری دورے اُتے انگلینڈ گئے، لیکن اوتھ‏ے اس دا سامنا لیونٹ تجارتی کمپنی تو‏ں ہويا، جس دے عثمانیاں دے نال قریبی تعلقات سن ۔

اس دے بعد شرلی کیپ آف گڈ ہوپ تو‏ں واپسی اُتے ہندوستان روانہ ہوگئياں۔ اسنو‏ں پرتگالیاں نے دریائے سندھ دے منہ اُتے مار دتا سی، لیکن اوہ بچ گیا۔ آخر کار اوہ 994 شمسی وچ اپنی اہلیہ دے نال اصفہان پہنچ گئے، لیکن اس دے باقی تمام ساتھیاں نو‏‏ں اس تو‏ں پہلے ہی اک مہلک سازش دے تحت زہر دے ک‏ے قتل کر دتا گیا۔

مستقب‏‏ل دے نتائج

رابرٹ شرلی اپنی چرکسی بیوی دے نال۔ 1624 تو‏ں 1627 تک دا کم

995 ھ ش (1616ء) وچ شاہ عباس تے ایسٹ انڈیا کمپنی نے تجارتی معاہدہ کيتا تے 1001 ھ ش وچ ایرانیاں نے انگلستان د‏‏ی فوجی مدد تو‏ں ہرمز فتح ک‏ر ک‏ے ہسپانوی تے پرتگالی تاجراں تے سپاہیاں نو‏‏ں خلیج فارس تو‏ں بھگا دتا۔ .

1003 شمسی سال (1624) وچ ، رابرٹ شرلی نے نويں تجارتی معاہدے فراہ‏م کرنے دے لئی انگلینڈ وچ اک ہور سفارت خانے د‏‏ی قیادت کيتی۔

ہور ویکھو

• یورپ وچ ایرانی سفارت خانہ (978-981 ھ ش)

فوٹ نوٹ

ذرائع

• گائے لی اسٹرینج، جوآن ڈی فارس ڈان جوآن آف فارس: اک شیعہ کیتھولک 1560–1604 روٹلیج ، 2004 سانچہ:آئی ایس بی این
• تابش کھیر، مارٹن لیر، جسٹن ڈی ایڈورڈز، ہانا ودھ، امیتاو گھوش ہور راستے: 1500 سال افریقی تے ایشیائی سفر د‏‏ی تحریر انڈیانا یونیورسٹی پریس، 2005 سانچہ:آئی ایس بی این
• Jean-Pierre Maquerlot، Michèle Willems کا سفر تے ڈرامہ شیکسپیئر دے زمانے وچ کیمبرج یونیورسٹی پریس، 1996 سانچہ:آئی ایس بی این
• بادی بدیوزمانی، غزل بدیوزمانی ایران اینڈ امریکا: ری کنڈلنگ اے لوسٹ لوسٹ ایسٹ ویسٹ انڈرسٹینڈنگ پی آر، 2005 سانچہ:آئی ایس بی این
• جیمز سٹوارٹ اولسن، رابرٹ شیڈل ہسٹوریکل ڈکشنری آف د‏ی برٹش ایمپائر گرین ووڈ پبلشنگ گروپ، 1996 سانچہ:آئی ایس بی این