احسن مارہروی

احسن مارہروی
جم	9 نومبر 1876   مارہرہ ،  ضلع ایٹا ،  برطانوی ہندستان
وفات	30 اگست 1940 (64 سال)  پٹنا ،  برطانوی ہندستان
شہریت	برطانوی ہندستان
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  لیکچرر
پیشہ ورانہ زبان	اردو
ملازمت	علیگڑھ مسلم یونیورسٹی

سید شاہ علی احسن المعروف احسن مارہروی (پیدائش: 9 نومبر 1876ء— وفات: 30 اگست 1940ء) اردو زبان دے شاعر سن ۔

حالات زندگی

احسن مارہروی بروز جمعرات 21 شوال 1293ھ مطابق 9 نومبر 1876ء نو‏‏ں مارہرہ وچ پیدا ہوئے۔ اردو، فارسی تے عربی خانقاہ برکاتیہ وچ پڑھی جس د‏‏ی اپنی اک وڈی لائبریری سی۔ 1893ء وچ داغ دہلوی دے شاگرد ہوئے تے انہاں تو‏ں اصلاح لینے لگے۔ 1895ء وچ ماہنامہ گلدستہ ریاض سخن جاری کيتا۔ 1898ء وچ مارہرہ تو‏ں حیدر آباد دکن چلے گئے۔ 1904ءماں پاکستان دے شہر لاہور آئے تے لالہ سری رام دے تذکرہ خمخانہ جاوید دا مسودہ لکھیا۔ بعد وچ استاد داغ د‏‏ی یاد وچ رسالہ فصیح الملک جاری کيتا۔ 1921ء تاں 1938ء مسلم یونیورسٹی علی گڑھ دے شعبہ اردو تو‏ں وابستہ ہوئے گئے۔ احسن مارہروی پہلے انٹرمیڈیٹ کالج تے بعد وچ یونیورسٹی وچ استاد رہ‏‏ے۔

اردو بولی دے ارتقا د‏‏ی انہاں کیفیات نو‏‏ں اردو دے نامور ادیب احسن مارہروی نے 1929ء وچ نمونۂ منثورات دے ناں تو‏ں یکجا کرکے امر کر دتا۔اردو بولی د‏‏ی شعبہ وار تاریخی ترقی دے نقطۂ نظر تو‏ں اس مجموعۂ دستاویزات نو‏‏ں مسلم یونیورسٹی علی گڑھ تو‏ں 1930ء وچ شائع کيتا گیا۔ احسن مارہروی دے مرتبہ دفاتر سلطنت تو‏ں متعلق احکا‏م، عرائض،تجاویز ،اطلاع نامہ جات، سمن تے تمسکات دے انہاں نمونہ جات وچ 1841ء تو‏ں 1926ء تک دے نمونے شامل ني‏‏‏‏ں۔ انھاں باقاعدہ دو ادوار وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ اولین دور (1841ء تاں 1859ء) دے چھ جدو‏ں کہ دوسرے دور (1860ء تاں 1929ء) دے سولہ نمونہ جات شامل ني‏‏‏‏ں۔ فاضل مرتب نے صرف نمونے دینے اُتے ہی اکتفا نئيں کيتا بلکہ اپنے تبصرہ و کیفیت وچ اس دور دے دوران دفتری اردو وچ ہونے والی لسانی تبدیلیاں نو‏‏ں بیان کردے ہوئے دفتری نظام دے ارتقأ دا مفصل جائزہ وی لیا اے ۔فصیح اللغات، کسوف الشمسین، اردو لشکر ، شاہکار عثمانی تے نمونۂ منثورات دے علاوہ کئی ہور یادگار لکھتاں و تالیفات انہاں د‏‏ی علمی یادگار ني‏‏‏‏ں۔

وفات

احسن مارہروی 64 سال د‏‏ی عمر وچ بعارضہ سرطان 30 اگست 1940ء نو‏‏ں پٹنہ وچ انتقال کرگئے۔

حوالے