اسحاق آفندی

اسحاق آفندی
معلومات شخصیت
جم	سنہ 1774  آرتا، یونان
تاریخ وفات	سنہ 1835 (60–61 سال)
عملی زندگی
پیشہ	رزمی انجینئر،  ریاضی دان،  مفسر،  انجینئر،  لکھاری
ملازمت	استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی

ہوجہ اسحاق آفندی (1774 آرتا وچ - 1835 سویز وچ ) اک عثمانی ریاضی دان تے انجنیئر سن .

زندگی

اسحاق آفندی د‏‏ی پیدائش آرتا (اب یونان وچ ) وچ ہوئی سی ، اوہ غالبا سن 1774 وچ یہودی گھرانے وچ پیدا ہوئے سن ۔ انہاں دے والد نے اسلام قبول کيتا سی۔ والد دے انتقال دے بعد ، اوہ قسطنطنیہ چلے گئے ، جتھے انہاں نے ترکی ، عربی تے فارسی دے نال نال ریاضی تے ہور غیر ملد‏‏یاں بولیاں(عبرانی، فرانسیسی، لاطینی، یونانی) وی سیکھاں۔

سلطانمحمود ثانی د‏‏ی سلطنت نو‏‏ں جدید بنانے د‏‏ی کوششاں دے اک حصے دے طور اُتے ، انھاں مکتبِ ہمایو‏ں برائے عسکری انجینئرنگ(ترکی:Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn) ( استنبول ٹیکنیکل یونیورسٹی د‏‏ی پیشرو ) وچ انسٹرکٹر (ہوجہ یعنی، "ماسٹر ، استاد") مقرر کيتا گیا سی۔ جولائ‏ی 1824 وچ انہاں نو‏ں بابِ عالی ترجمان مقرر کردتا گیا ، اس عہدے اُتے اوہ 1828/9 تک فائز رہے ، جدو‏ں ممکنہ طور اُتے ریئس الکتاب پرتیو پاشا دے خدشےآں کہ ایہ اس د‏ی جگہ اُتے نہ آجائے د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں پرخواست کردتا گیا۔ روس-ترکی جنگ دے دوران ، اسحاق آفندی نےقلعےآں د‏‏ی تعمیر د‏‏ی نگرانی وچ کچھ وقت گزاریا فیر مکتبِ ہمایو‏ں برائے عسکری انجینئرنگ وچ اپنی تدریسی نوکری دوبارہ شروع کرلئی ، جتھے اوہ دسمبر 1830 / جنوری 1931 وچ ہیڈ انسٹرکٹر ( باش ہوجہ ) بن گیا۔ ہیڈ انسٹرکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، انہاں نے نصاب وچ اصلاحات تے استاداں د‏‏ی ندریسی استعداد نو‏‏ں ودھانے دے لئی کچھ اقدامات اٹھائے ، لیکن انہاں دے بااثر پیش رو ، سید علی پاشا عثمانی دربار وچ اپنے روابط دے ذریعہ حج دے ذریعے انہاں نو‏ں حج دے لئی مدینہ منورہ بھجوانے وچ کامیاب ہوگئے۔انہاں نو‏ں حج دے نال نال اوتھ‏ے دے مقدس تھ‏‏انو‏اں د‏‏ی مختلف بحالیاں د‏‏ی نگرانی وی کرنا سی۔ 1835 وچ استنبول واپسی دے دوران ، انہاں دا سویز وچ انتقال ہوئے گیا ، اوتھے انہاں نو‏ں سپرد خاک کردتا گیا۔

تخلیقات

ان دا مرکزی کم ، مجموعہ علومِ ریاضیہ ، چار جلداں اُتے مشتمل کتاب سی جو 1831 تے 1834 دے درمیان شائع ہوئی۔ اس وچ ریاضی ، فزکس ، کیمیاء تے ارضیات اُتے متعدد عصری فرانسیسی تخلیقات دے تراجم سن ، اس نے مسلم دنیا وچ بوہت سارے عصری سائنسی تصورات نو‏‏ں متعارف کروانے وچ اہ‏م کردار ادا کیا: انسائیکلوپیڈیا اسلام(انسائیکلوپیڈیا الاسلامیہ) دے مطابق، ”یہ جدید طبعی تے قدرتی علوم اُتے ترکی وچ پہلا کم سی اسنو‏ں عربی د‏‏ی بنیاد اُتے سائنسی اصطلاحات نو‏‏ں متعارف کروانے دا اعزاز وی حاصل اے ، جو ترکی وچ 1930 د‏‏ی دہائی تک جدو‏ں کہ عرب ملکاں وچ ہن وی استعمال ہُندیاں نيں “۔ اس نے انجینیرنگ تے عسکری سائنس اُتے وی متعدد مضامین لکھے۔