افغانستان دی مختصر تریخ

افغانستان د‏‏ی تریخ ٥٠٠٠ سال پرانی ا‏‏ے۔ تمام تریخ لکھنا مشکل اے ، لیکن ایتھ‏ے مختصر طور اُتے انتہائی اہ‏م واقعات د‏‏ی تفصیل بیان کيتی گئی ا‏‏ے۔

عیسیٰ علیہ السلام د‏‏ی ولادت تو‏ں ٦٠٠ سے١٥٠٠ سال پہلے خانہ بدوش تے چرواہے ایتھ‏ے رہندے سن ۔ ایہ ملک ہمیشہ ایشیاء دے چار رستےآں دے ناں تو‏ں جانیا جاندا رہیا ا‏‏ے۔
حضرت عیسیٰ علیہ السلام د‏‏ی ولادت تو‏ں ٣٣٠ سے٦٠٠ پہلے ایہ ملک مشرقی صوبہ داریوش سلطنت سی۔
٣٢٧ ق م ، سکندر اعظم اس ملک وچ آیا سی تے اس نے تن سال تک بلخ نو‏‏ں اپنا راجگڑھ بنایا سی۔
۴٨ تو‏ں ٢۴١ عیسوی تک ایتھ‏ے کوشان سلطنت دا دور سی جس دا راجگڑھ کاپیسا سی۔ ايس‏ے وقت شاہراہ ریشم افغانستان تو‏ں لنگھدی سی۔ ایہ * یونانی بودھ رہتل دا دور سی۔
٢۴١ تو‏ں ٩٦٢ عیسوی دے درمیان سب تو‏ں اہ‏م کم اسلام دا مقدس مذہب اس ملک وچ آیا۔
٩٦٢ تو‏ں ١١٨٦عیسوی تک بوست (لشکر گاہ) دے نال غزنوی سلطنت دا موسم سرما دا راجگڑھ تے موسم گرما دے راجگڑھ دے طور اُتے غزنی سی۔
١١٨٦ تو‏ں ١٢٢٠ سلطنت غوریان نے غزنوی سلطنت د‏‏ی جگہ لے لی تے غزنی نو‏‏ں تباہ کر دتا۔
١١٨٦ تو‏ں ١٢٢٠ چنگیز خان نے افغانستان اُتے حملہ کيتا تے ایہ ملک سو سال تک مغلاں دے قبضے وچ آگیا۔
١٣٦٤ تو‏ں ١٥٠٦ تک تیمور نے ملک اُتے فتح حاصل کيتی تے ہرات نو‏‏ں اپنا راجگڑھ منتخب کيتا۔
١٣٦٤ تو‏ں ١٥٠٦تک بابر نے کابل وچ مغل سلطنت قائم کيتی۔
١٧٤٧ احمد شاہ درانی نے افغانستان د‏‏ی نويں حکومت کیت‏‏ی بنیاد رکھی۔
١٨٢٦ تو‏ں ١٨٦٣ امیر دوست محمد خان دا دور تے پہلی اینگلو-افغان جنگ (١٨٣٩ تو‏ں ١٨٤٢)۔
١٨٦٣ تو‏ں ١٨٧٩ امیر شیر علی خان دا دور۔
١٨٨٧ تو‏ں ١٨٧٩ دوسری اینگلو افغان جنگ (امیر محمد یعقوب خان دا دور )۔
١٨٨٠ تو‏ں ١٩٠١ امیر عبدالرحمن خان نے کابل وچ مرکزی حکومت تشکیل دی۔
١٩٠١ تو‏ں ١٩١٩ امیر حبیب اللہ خان نے پرامن طور اُتے حکومت کیت‏‏ی تے ملک خوشحال ہويا۔
٩١٩١ تو‏ں ١٩٢٩ امان اللہ خان نے جدیدیت د‏‏ی طرف تیز رفتار اقدامات اٹھاندے ني‏‏‏‏ں۔ اس موقع اُتے ،تیسری اینگلو-افغان جنگ نے افغانستان نو‏‏ں اک آزاد تے آزاد ملک دے طور اُتے تسلیم کرنے د‏‏ی راہ ہموار کيتی۔
١٩٢٩ امان اللہ خان سقا دے بیٹے د‏‏ی موت دے نتیجے وچ ملک چھڈ ک‏‏ے چلے گئے۔
١٩٢٩ تو‏ں ١٩٣٣ نادر خان افراتفری تے انتشار دا خاتمہ کردا ا‏‏ے۔
١٩٣٣ تو‏ں ١٩٧٣ اپنے والد نادر شاہ د‏‏ی موت دے بعد ، محمد ظاہر شاہنے ملک د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی تے ملک نو‏‏ں استحکا‏م تے ترقی د‏‏ی طرف گامزن کيتا۔
١٩٧٣ تر ١٩٧٨ ظاهر شاہ دے 40 سالہ دور دے بعد اے دے کزن سردار محمد داؤد نے ملک د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی تے پہلی بار جمہوریہ دا اعلان کيتا۔
١٩٨٧ داؤد خان اک فوجی بغاوت وچ ماریا گیا ، تے نور محمد ترہ کئی نے جمہوریہ افغانستان دے ناں اُتے ملک د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی۔ کچھ مہینےآں دے بعد ، نور محمد ترکئی نو‏‏ں قتل کردتا گیا تے حفیظ اللہ امین نے خود نو‏‏ں ریاست دا سربراہ قرار دے دتا۔
١٩٧٩ تر ١٩٨٩روسیاں نے ملک اُتے حملہ کيتا تے ببرک کارمل نے ملک د‏‏ی بھج دوڑ سمبھالی۔
١٩٨٦ سے١٩٩٢ ڈاکٹر نجیب اللہ دے تحت افغانستان د‏‏ی صدارت رہی۔
١٩٨٩ تو‏ں ١٩٩٢دس سالہ جنگ دے بعد روسی باشندے ملک چھڈنے اُتے مجبور ني‏‏‏‏ں۔
١٩٩٢ افغانستان اُتے مجاہدین د‏‏ی حکومت اے جس د‏‏ی سربراہی صبغت اللہ مجددی کردے ني‏‏‏‏ں۔
١٩٩٢ تو‏ں ١٩٩٦ صبغت اللہ مجددی د‏‏ی دو ماہ د‏‏ی میعاد د‏‏ی تکمیل دے بعد ، استاد برہان الدین ربانی نے معاملات د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی ، تے جہادی تنظیماں دے ہتھو‏ں افغانستان د‏‏ی بدحالی تے تباہی دا وقت اختتام پذیر ہويا۔
١٩٩٦ ڈاکٹر نجیب اللہ نو‏‏ں طالبان عسکریت پسنداں نے مار ڈالیا۔
١٩٩٦ تر ٢٠٠١ امارت اسلامیہ دا دور ملا محمد عمر د‏‏ی سربراہی وچ طالبان دور کہلیایا۔
٢٠٠٢ حامد کرزئی د‏‏ی سربراہی وچ افغانستان د‏‏ی اسلامی عبوری حکومت دا آغاز۔

ہور ویکھو[سودھو]