Jump to content

دوسری اینگلو افغان جنگ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
دوسری اینگلو افغان جنگ
'گریٹ گیم' دا حصہ

قندھار وچّ 92ویں ہائیلینڈرز، رچرڈ کیٹون وڈول دا تیل چتر
تریخ 1878–1880
تھاں/ٹکانہ افغانستان دی امارت
نتیجہ برطانیہ دی جت[۱]
  • گنڈمک دا معاہدہ راہیں اپنا سیاسی لکش پورا کرن دے بعد فوجی ہندستان پرط گئے۔[۲][۳]
  • افغاناں نے اندرونی خودمختاری تاں قایم رکھ لئی پر سرحدی علاقے اتے دیس دے خارجہ تعلقات دا کنٹرول بریٹیش حکومت نوں دے دتا
لڑاکے
افغانستان Flag of برطانیہ برطانوی سلطنت
آگو
شیر علی خان،
ایوب خان
Flag of برطانوی راج سموئیل براؤنی
Flag of برطانوی راج فریڈرک روبرٹس
Flag of برطانوی راج ڈونالڈ سٹیورٹ
موتاں تے نقصان
5,000+ وڈیاں ٹکراں وچّ مارے گئے، کلّ اگیات.[۴] 1,850 لڑائی دوران جاں زخماں کارن مارے گئے
8,000 بیماریاں کارن مرے[۴]

دوسری اینگلو افغان جنگ 1878-1880 دے وچّ افغانستان وچّ برطانوی راج ولوں فوجی حملہ نوں کیہا جاندا ہے۔ 1841 وچّ ہوئی صلاح اتے اسدے بعد برطانوی ہند دے فوجیاں دے قتل دا بدلہ لین اتے روس ولوں افغانستان وچّ پہنچ ودھاؤن دی کشمکش وچّ ایہہ حملہ افغانستان وچّ تنّ تھانواں اتے کیتا گیا۔ لڑائی وچّ تاں برطانوی-ہندفوج دی جت ہوئی پر اپنے لکش پورا کرن دے بعد فوجی ہندستان پرط آئے۔

کردار

[سودھو]

اپنے جاسوساں راہیں افغانستان دی جانکاری اتے بریٹش حملے دے ڈر نوں دور کرن لئی روسی سلطنت نے اپنا اک نمائندہ وفد افغانستان بھیجیا جسنوں اتھوں دے امیر شیر علی خان نے روکن دی کوشش کیتی پر اسپھل رہا۔ برطانوی ہند روس دے اس کم نوں اپنے خلاف ہندستان دی طرف روس دے ودھدے قدم ودھاؤن دی طرحاں دیکھن لگا۔ اسنے وی افغانستان وچّ اپنا مقامی سفیر تعینات کرن دا درخواست بھیجی جسنوں شیر علی خان نے معطل کر دتا اتے منع کرن دے باو جود آؤن اتے آمادہ بریٹش دل نوں خیبر درے دے چڑھدے وچّ ہی روک دتا گیا۔ اسدے بعد برطانیہ نے حملے دی تیاری کیتی۔

شروع وچّ بریٹش فوج جت گئی اتے لگبھگّ سارے افغان علاقےآں وچّ پھیل گئی۔ شیر علی خان نے روس توں مدد دی گہار لگائی جس وچّ اوہ اسپھل رہا۔ اسدے بعد اوہ اتلے اتے لہندے دی طرف (بھارتی سرحد توں دور) مزار شریف ولّ بھجّ گیا جتھے اسدی موت فروری 1879 وچّ ہو گئی۔ اسدے بعد اسدے بیٹے ایوب خان نے انگریزاں نوں صلاح دتی جسدے تحت برطانوی ہند افغانستان وچّ ہور حملے نہ اتے سہمت ہویا۔ ہولی-ہولی بریٹش فوج-جس وچّ ہندستانی ٹکڑیاں وی شامل سن- اتھوں نکلدیاں گئیاں۔ پر ستمبر 1879 وچّ اک افغان باغی دل نے اتھے انگریزی مشن دے سر پئرے کیویگنیری نوں مار دتا۔ جسدی وجہ نال برطانیہ نے دوبارہ حملہ کیتا۔ اکتوبر 1879 وچّ کابل دے دکھن وچّ ہوئی لڑائی وچّ افغان فوج ہار گئی۔

دوجے حملے وچّ مئوند نوں چھڈکے لگبھگّ سارے جگھاواں اتے بریٹش فوج دی جت ہوئی پر اوہناں دا اتھے رکنا مشکل رہا۔ افغان خارجہ تعلقات اتے اپنا اختیار مستحکم کرکے بریٹیش ہندستان پرط آئے۔

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. Schmidt, Karl J. (1995). An Atlas and Survey of South Asian History. M.E. Sharpe, 74. ISBN 978-1563243332. 
  2. Adamec, L.W.; Norris, J.A., Anglo-Afghan Wars, in Encycloædia Iranica, online ed., 2010
  3. Norris, J.A., Anglo-Afghan Relations Archived 2013-05-17 at the وے بیک مشین, in Encycloædia Iranica, online ed., 2010
  4. ۴.۰ ۴.۱ Robson, Brian. (2007). کابل نوں جاندی سڑک: دوجی افغان لرائی 1878–1881. Stroud: Spellmount, 299. ISBN 978-1-86227-416-7.