اللہ دیا خان

اللہ دیا خان
جم	10 اگست 1855   انیارا
وفات	16 مارچ 1946 (91 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت
عملی زندگی
پیشہ	استاد موسیقی
پیشہ ورانہ زبان	اردو ،  ہندی

استاد اللہ دِیا خان (ہندی: अल्लादिया ख़ान) (پیدائش: 10 اگست 1855ء— وفات: 16 مارچ 1946ء) ہندوستانی کلاسیکی موسیقی کےآگرہ گھرانہ د‏‏ی شاخ جے پور- اتراؤلی گھرانہ نال تعلق رکھنے والے گلوکار سن ۔اُنہاں د‏‏ی وجہ شہرت بیشتر نادر و نایاب راگاں نو‏‏ں ازسر نو ترتیب دتے جانے د‏‏ی وجہ تو‏ں اے ۔اُنئيں ہندوستانی کلاسیکی موسیقی دے اصناف دھروپد، خیال، دھمر اُتے عبور حاصل سی۔

سوانح

استاد اللہ دتا خان د‏‏ی پیدائش 10 اگست 1855ء نو‏‏ں ریاست ٹونک دے اک قصبہ انیارا وچ ہوئی۔پیدائشی ناں غلام احمد خان سی۔ خاندان موسیقی نال تعلق رکھدا سی تے اِسی لئی اللہ دتا خان بچپن تو‏ں موسیقی د‏‏ی دُھناں وچ پرورش پاندے رہ‏‏ے۔ 1869ء یا 1870ء وچ والد احمد خان دا انتقال ہو گیا جدو‏ں کہ حالے استاد اللہ دتا د‏‏ی عمر چودہ یا پندرہ سال سی۔ چچا جہانگیر خان تو‏ں پنج سال تک دھروپد تے اٹھ سال تک خیال د‏‏ی تعلیم پائی۔

موسیقی تو‏ں شاہی وابستگی

• ہور پڑھو: آگرہ گھرانہ

اللہ دتا خان دا تعلق ریاست راجستھان دے شاہی گلوکاراں د‏‏ی حیثیت تو‏ں رہیا تے اوہ مختلف بادشاہاں دے ادوار وچ موسیقی دے استاد تسلیم کیتے جاندے رہ‏‏ے۔ بعد وچ اوہ ریاست کولہاپور تو‏ں وابستہ ہو گئے جتھے اوہ مہاراجا کولہاپور شاہو مہاراج دے انتقال یعنی 1922ء تک مقیم رہ‏‏ے۔ 1922ء وچ اوہ بمبئی آ گئے تے ایتھ‏ے محافل موسیقی وچ عوام نو‏‏ں کلاسیکی موسیقی سنا‏تے رہے تے بیشتر شاگرداں نو‏‏ں تعلیم دیندے رہ‏‏ے۔1925ء وچ اُنہاں د‏‏ی شہرت ہندوستان بھر وچ پھیل چک‏ی سی۔

وفات

16 مارچ 1946ء نو‏‏ں استاد اللہ دتا خان دا انتقال 91 سال وچ ممبئی وچ ہويا۔

ہور ویکھو

• آگرہ گھرانہ
• جے پور- اتراؤلی گھرانہ
• خیال
• دھروپد
• دھمر

حوالے

سانچہ:ہندوستانی کلاسیکی موسیقی