ایوان شہزادگان
| ایوان شہزادگان | |
|---|---|
 |
|
| منسوب | سرکاری تنظیم |
| تاریخ تاسیس | ۱۹۲۰ |
| انتظامی تقسیم | |
| ملک |  برطانوی ہندستان
|
| صدر دفتر | نویں دلی |
ترمیم  | |
| نوابی ریاستاں |
|---|
| انفرادی ریزیڈنسیاں |
| ایجنسیاں |
| فہرستاں |
ایوان شہزادگان (ہندی: नरेन्द्रमण्डल، انگریزی: Chamber of Princes) برطانوی ہندوستان دا اک ادارہ جسنوں شہنشاہ جارج پنجم نے اپنے شاہی فرمان دے ذریعہ سنہ 1920ء وچ قائم کيتا سی۔ ادارے دے قیام دا مقصد ایہ سی کہ ہندوستان دی نوابی ریاستاں دے حکمراناں نوں اک ایسا پلیٹ فارم میسر آئے جتھے اوہ اپنی ضرورتاں تے تقاضاں نوں برطانوی ہند دی استعماری حکومت دے سامنے پیش کر سکن۔ ایہ ادارہ سنہ 1947ء وچ برطانوی راج دے خاتمے تک قائم رہیا۔[۱]
سرسری نظر
[سودھو]حکومت ہند ایکٹ 1919ء نوں شاہی منظوری مݪݨ دے بعد شہنشاہ جارج پنجم نے اپنے شاہی فرمان دے ذریعہ 23 دسمبر سنہ 1919ء نوں ایوان شہزادگان دی نیہہ رکھی۔ انگریزاں نے ہندوستان وچ برساں توں ایہ حکمت عملی اپنائی سی کہ ہندوستان دے حکمراناں نوں باہم تے ساری دنیا توں علاحدہ رکھیا جائے۔ اس پالیسی دے تحت انہاں نے سارے ہندوستان اُتے بآسانی قبضہ کر ليا سی۔ پر جارج پنجم دے عہد حکومت وچ اس پرانی پالیسی نوں ختم کرنے دا فیصلہ کيتا گیا تے ایوان شہزادگان دا قیام ايسے فیصلے دے بعد عمل وچ آیا۔[۲]
ایوان دی پہلی نشست 8 فروری 1921ء نوں منعقد ہوئی جس وچ ابتداً 120 ارکان حاضر سن ۔ انہاں وچوں 108 ارکان اہم ریاستاں توں متعلق سن تے بذات خود موجود سن جدوں کہ بقیہ بارہ ارکان ہور 127 ریاستاں دی نمائندگی کر رہے سن، پر اس وچ 327 چھوٹی ریاستاں دی نمائندگی نہ ہوسکی سی ہور ریاست بڑودا، ریاست گوالیار تے ریاست ہولکر ورگی کچھ اہم ریاستاں دے حکمراناں نے اس ایوان وچ شمولیت توں معذرت کر لئی سی[۳]
عموماً ایوان شہزادگان دی سال وچ اک ہی نشست ہويا کردی جس دی صدارت گورنر جنرل ہند کردے سن، پر ایوان دی اک مجلس قائمہ تشکیل دتی گئی سی جس دی سال بھر وچ متعدد نشستاں ہويا کردیاں۔ ایوان دے ارکان مل کے اک مستقل افسر دا انتخاب کردے جو صدر ایوان کہلاندا تے اوہ مجلس قائمہ دا وی صدر ہُندا۔[۳] ایوان دی ایہ نشستاں سنسد بھون دے اس ہال وچ منعقد ہُندیاں سن جتھے اج بھارتی پارلیمان دا کتب خانہ موجود اے۔
صدور
[سودھو]
| ناں | لقب | مدت |
|---|---|---|
| Major-General His Highness Sir Ganga Singh | مہاراجا بیکانیر | 1921–1926 |
| Adhiraj Major-General His Highness Sir Bhupinder Singh | مہاراجا پٹیالہ | 1926–1931 |
| Colonel His Highness Sir K.S. Ranjitsinhji | مہاراجا نوانگر | 1931–1933 |
| Colonel His Highness Sir K.S. Digvijaysinhji | مہاراجا نوانگر | 1933–1944 |
| میجر جنرل اعلیٰ حضرت سر حمید اللہ خان | نواب بھوپال | 1944–1947 |
حوالے
[سودھو]- ↑ Vapal Pangunni Menon (1956) The Story of the Integration of the Indian States, Macmillan Co., pp. 17-19
- ↑ Barbara N. Ramusack, The Princes of India in the Twilight of Empire: Dissolution of a Patron-client System, 1914–1939 (Ohio State University Press, 1978) p. xix
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ John Allan, Wolseley Haig, Henry Dodwell, The Cambridge Shorter History of India (1969), p. 1065
ہور پڑھو
[سودھو]- S. M. Verma. Chamber of Princes, 1921–1947 at Google Books. ISBN [[Special:BookSources/81-85135-44-4
- Proceedings of the Meetings of the Chamber of Princes (Narendra Mandal) Held at New Delhi on 14 and 15 اکتوبر 1943 at Google Books
- R. P. Bhargava, The Chamber of Princes (Northern Book Centre, 1991, 351 pp.) ISBN [[Special:BookSources/81-7211-005-7
- Barbara N. Ramusack, The Princes of India in the Twilight of Empire: Dissolution of a Patron-client System, 1914–1939 (Ohio State University Press, 1978)
- Ian Copland, Princes of India in the Endgame of Empire, 1917–1947 (Cambridge University Press, Cambridge Studies in Indian History & Society, 2002)