بحر (صنف)

بحر اِک شعری صنف اے تے ایہہ نظم دی کسی وی قسم لئی ضروری سمجھی جاندی اے۔

ویروا

بحر عربی زبان وِچ وڈے سمندر نوں یا دریا نوں آکھدے نیں۔ سمندر تے دریا اپنے اندر وسعت تے ڈونگھائی رکھدے نیں۔ شعراں دِی بحر وچ وِی بہت سارے اوزان ہوندے نیں۔ ایس وسعت پاروں اوس نوں بحر آکھیا جاندا اے۔ ایس علم نوں ’’علم عروض‘‘ آکھیا جاندا اے تے ایس علم دا مؤجد خلیل بن احمد بصری نے بڑی سوچ وچار بعد پندرہ قسم دیاں بحراں ایجاد کیتیاں سن، جنہاں وچوں بحر رمل، بحر رجز، بحر کامل بہت مشہور نیں۔ شاعری وچ بحر اوس پیمانے نوں آکھیا جاندا اے جیہڑا کجھ مِتھے ہوئے لفظاں دِی ترتیب تے تکرار نال وجود وِچ آوندا اے۔ شاعر ایسے اِی پیمانے نوں مکھ مڈھ رکھ کے شعر کہندے نیں۔ جیوں میاں محمد بخش دا ایہہ شعر بحر رمل وچ اے جِسدا وزن اے: فاعلاتن، فاعلاتن، فاعلات۔

• کہاں کی بھگتیاں دا حال یارو
  ہوئے دل خون وِچھوڑے نال یارو
  ہویا ہر اِک روانہ پکڑ رستہ
  شکستہ دل شکستہ دل شکستہ

ہور ویکھو

• ردیف
• قافیہ
• مطلع
• مقطع