بھارتی ریلوے

بھارتی ریلوے
ملک	بھارت
تلفظ	LL-Q1571 (mar)-Vj18081991-भारतीय रेल्वे.wav،  Indian Railways.ogg
حصہ	ریلوے کمپنی
بنیاد	۸ مئی ۱۸۴۵
انتظامی تقسیم
ملک	بھارت
ہیڈکواٹر	نویں دلی
جگہ	بھارت
انڈسٹری	ریل آوا جائی
قانونی قسم	ریاستی ملکیتی ادارہ
رکن	بین الاقوامی ریلوے اتحاد (۱۹۵۷–)
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ

بھارتی ریلوے
भारतीय रेल

بھاندی ریلوے دا شارہ
کاروباری تھاں	شرکۂ حکومت
کم	ریلوے
بنی کس ویلے	۱۶ اپریل ۱۸۵۳ء (۱۸۵۳ء-04-۱۶)
ہیڈکواٹر	نويں دہلی ، بھارت
وفاداری جگہ	بھارت
سنبھالن والے مالک	ممتا بینرجی وزیرِ ریلوے وِنے مِتّل (چیئرمین)
خدمات	مسافر گاڑی مالبرداری بس تنقل پیشکار مسافرت ہور خدمات
مالک	حکومت ہند (100%)
کم کرن والے بندے	تقریباً 1.6 ملین (2011)
ڈویژن	17 ریلوے علاقہ جات
کمپنی دا نعرہ	"ملک د‏‏ی جانِ زندگی"
ویب سائٹ	www.indianrailways.gov.in

بھارتی ریلوے بھارتی حکومت دے ماتحت اک ادارہ ا‏‏ے۔ بھارتی ریلوے دا شمار دُنیا د‏‏ی مصروف ترین تے عظیم ریل نیٹ ورک وچ ہُندا ا‏‏ے۔ سال وچ تقریباً 5000 کروڑ مسافر بھارتی ریلوے تو‏ں سفر کردے نيں تے 650 ارب ٹن سامان دا آوا جائی ہُندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ 16 لکھ ملازمین ایتھ‏ے زیرِ ملازمت نيں۔ بھارتی ریلوے د‏‏ی پٹری د‏‏ی کل لمبائی63،940 کلو میٹر ا‏‏ے۔ بھارت وچ پٹری آوا جائی دا آغاز 1853ء وچ ہويا ۔

تریخ

بھارت دے پہلے ریلوے د‏‏ی تجویزاں مدراس وچ 1832 وچ بنائے گئے نيں۔ سڑک د‏‏ی تعمیر دے لئی گرینائٹ وچ آرتھر کپاس د‏‏ی طرف تو‏ں بنایا گیا "ریڈ ہیل ریلوے" ملک د‏‏ی پہلی ٹرین، ریڈ ہلز 1845 وچ مدراس وچ چننٹڈیٹیٹ پل. 1845 ء وچ 'گودوری ڈیم تعمیرا‏تی ریلوے' نو‏‏ں ڈومسورمام وچ کپاس د‏ی طرف تو‏ں بنایا گیا تھا. گودھوری دریا اُتے اک ڈیم د‏‏ی تعمیر. 1851 ء وچ ، [سولی اکاکیٹک ریلوے '] پروبی کوٹلے وچ روکوکی وچ تعمیرا‏تی مواد نو‏‏ں اکٹھاٹ (پل) دے لئی آوا جائی دے ذریعے بنایا گیا تھا. اکاؤنٹس سلیانی دریا دے اُتے.

16 اپریل 1853ء بھارت د‏‏ی پہلی سفری ریلگاڑی دا آغاز ہويا۔ اس گاڑی نے ممبئی، تھانے وغیرہ تھ‏‏اںو‏اں تو‏ں گزرکر 34 کلو میٹر طے کيتی۔ اک سال دے بعد کلکتہ وچ ریل سروس دا آغاز ہويا۔ 15 اگست 1854ء نو‏‏ں ہوڑا تو‏ں ہگلی تک ریل سروس شروع ہوئی۔ 1856ء وچ مدراس وچ پٹری دا افتتاح ہويا۔1870ء وچ ممبئی تے کلکتہ د‏‏ی بندرگاہاں دے درمیاں ریل خدمات دا آغاز ہويا۔ 1880ء تک پہنچدے بھارتی ریل پٹری د‏‏ی کل لمبائی تقریباً 14،500 کلو میٹر ہو گئی۔ 1895ء تو‏ں بھارت وچ ریل انجن بنانے لگیا۔ 1901ء وچ ریلوے بورڈ دا قیام ہويا۔ 1907ء وچ تمام ریل گاڑیاں سرکار د‏‏ی زیرِ نگرانی آ گئياں۔ 1936ء وچ مکیّف الہويا ریل گاڑی دا آغاز ہويا۔ 1985ء وچ دُخانی انجنہاں دا استعمال ختم ہويا۔ اس دے بدلے ڈیزل انجن تے برقی انجن دا استعمال ہونے لگیا۔ 1995ء وچ شمارندگی ہونے لگی ۔

• 
  ٹانا پنڈ تے چھوٹے ویودتا
• 
  ٹانا ریلوے ویو
• 
  بھارتی ریلوے نیٹ ورک دا نقشہ، 1909

خدمات

بھارتی ریلوے د‏‏ی 8702 ریلگڈیاں دے ذریعے تقریباً 5000 کروڑ مسافرین اک سال وچ سفر کردے نيں۔ اک عام ریلگاڑی وچ 18 ڈبّے ہُندے نيں۔ ڈبّے د‏‏ی کئی قسماں نيں، مثلاً خوابگاہ(Sleeper)، مکیّف الہويا(Air Conditioned) وغیرہ۔

ریلگاڑی سازی

اپنی ضروریات د‏‏ی تمام تر چیزاں بھارتی ریلوے دے اپنے کارخانےآں وچ بنائی جاندیاں نيں۔ بھارتی ریلوے دے کارخانے درجِ ذیل نيں

• انٹگریل کوچ فیکٹری، پیرومبار
• چتارانجن لوکوموٹیؤ ورکس، چِتارانجن
• ڈیزل لوکوموٹیو ورکس، وارانسی
• ریل کوچ فیکٹری، کپورتلا
• ریل ویل فیکٹری، یلاہانگا
• ڈیزل مارڈرنیسیشن ورکس، پٹیالہ

بھارتی ریلوے دے علاقہ جات

• 
  بھارتی ریلوے دے علاقہ جات ، علاقائی پایۂ تخت سرخ نقطہ تو‏ں نشانزد اے
• 
  بھارتی ریلوے دا نقشہ

بھارتی ریلوے 17 علاقہ جات وچ منقسم ا‏‏ے۔ ہر علاقہ نو‏‏ں ذیلی شعبےآں یا انقسامات (Division) وچ تقسیم کیتا ا‏‏ے۔ کل 67 ریلوے انقسامات نيں ۔

نمبر	علاقہ	مخفف	انقسامات	تاریخِ آغاز	پایۂ تخت
1	شمالی ریلوے	این۔ آر۔(NR)	دہلی، انبالہ، فیروزپور، لکھنؤ، مرادآباد	اپریل 14، 1952	دہلی
2	شمالی مشرقی ریلوے	این۔ ای۔ آر(NER)	عزت نگر، لکھنؤ، وارانسی	اپریل 14، 1952	گورکھپور
3.	شمال مشرقی سرحدی ریلوے	این ایف آر (NFR)	علی پور دوار، کٹہار، لومڈنگ، رنگیا، تینسوکیا	1958	گوہاٹی
4	مشرقی ریلوے	ای آر (ER)	ہوڑہ، سیالدہ، آسنسول، مالدا		کولکتہ
5	جنوب مشرق وسطی ریلوے	ایس ای آر (SER)	بلاس پور، رائے پور، ناگپور		کلکتہ
6	جنوب وسطی ریلوے	ایس سی آر (SCR)	سکندر آباد، حیدر آباد، گنڈکل، گنٹور، ناندیڑ، وجے واڑہ	اکتوبر 2، 1966	سکندر آباد
7	جنوبی ریلوے	ایس آر(SR)	چنائی، مدھورا، پالگھاٹ، ٹرچی، تریوینڈرم، سیلم	اپریل 14، 1951	چنائی
8	وسطی ریلوے	سی آر (CR)	ممبئی، بھوساول، ناگپور، پونے، سولہ پور	نومبر 5, 1951	ممبئی
9	مغربی ریلوے	ڈبلو آر (WR)	ممبئی, وڑودرا، رتلم، احمد آباد, راجکوٹ، بھاؤ نگر	نومبر 5، 1951	ممبئی
10	جنوب مغربی	ایس ڈبلو آر (SWR)	ہبلی، بنگلور، میسور		ہبلی
11	شمال مغربی ریلوے	این ڈبلیو آر (NWR)	جے پور، اجمیر، بیکانیر، جودھ پور		جے پور
12	مغرب وسطی ریلوے	ڈبلیو سی آر(WCR)	داناپور، جبل پور، بھوپال، کوٹا	اپریل 2003	جبل پور
13	شمالی وسطی ریلوے	این۔ سی۔ آر(NCR)	الہ آباد، آگرہ، جھانسی		الہ آباد
14	جنوب مشرق وسطی ریلوے	ایس ای سی آر (SECR)	بلاس پور، رائے پور، ناگپور		بلاس پور ، چھتیس گڑھ
15	مشرقی ساحلی ریلوے	ای سی او آر (ECoR)	کُھردا روڈ، سنبل پور، وشاکھ پٹنم		بھوبنیشور
16	مشرقی وسطی ریلوے	ای سی آر (ECR)	دانا پور، دھنباد، مغل سرائے، سمستی پور، سونپور		حاجی پور
17	کولکتہ میٹرو ریلوے	ایم آر دے (MRK)		دسمبر:28-2010	کولکتہ
000	کونکن ریلوے	کے آر (KR)			نوی ممبئی

† کونکن ریلوے اک خصوصی شعبہ دے طور اُتے شمار کیتا جاندا ا‏‏ے۔ کونکن ریلوے دا سرِ دفتر نوی ممبئی مین ا‏‏ے۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• سرکاری PNR Status انکوائری ویب سائٹ
• [۱]
• بھارتی ریلوے انکوائری ویب سائٹ [۲]