Jump to content

ثناء اللہ امرتسری دیاں کتاباں دی لسٹ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

ثناء اللہ امرتسری معروف عالم دین، مفسرِ قرآن، محدث، مؤرخ، صحافی، ادیب، خطیب و مصنف سن ۔ ایہ انہاں کتاباں د‏‏ی لسٹ اے جو مولا‏نا ثناء اللہ امرتسری نے لکھی اے تے لکھتاں رسالے وجریدے د‏‏ی تعداد کم وبیش 174 ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں چند قابل ذک‏ر ک‏ے نام:[۱][۲]

تفاسیر قرآن مجید تے متعلقانہ

[سودھو]
  • تفسير ثنائی (عربی)
  • تفسیر ثنائی
  • تفسیر القرآن بکلام الرحمٰن (عربی)
  • برہان التفاسیر بجواب سلطان التفاسیر
  • بیان الفرقان علی البیان (عربی)
  • آیات تشابہات
  • تفسیر بالرائے
  • تشریح القرآن
  • تفسیر بالروایتہ

تردید عیسائیت

[سودھو]
  • تقابل ثلاثہ
  • جوابات نصاریٰ
  • اسلام اور مسیحیت
  • کلمہ طیبہ
  • اسلام اور برٹش لا
  • توحید، تثلیت اور راہ نجات
  • مناظرہ الٰہ آباد
  • اسلام اور پالی ٹیکس
  • تحریفات بائبل اور تفسیر سورہ یوسف

تردید آریہ سماج

[سودھو]
  • حق پرکاش
  • تُرکِ اسلام
  • مقدس رسول
  • مباحثہ دیوریا
  • حددث دنیا
  • الرکوب السفینہ فی مباحثہ النگینہ
  • نماز اربعہ
  • القرآن العظیم
  • رجم الشیاطین بجواب اساطیر الاولین
  • بحث تناسخ
  • قرآن اور دیگر کتب
  • باعث سرور در مباحثہ جبل پور
  • محمد رشی
  • نکاح آریہ
  • کتاب الرحمان
  • حدوث وید
  • الہام
  • سوامی دیانند کا علم و عقل
  • مرقع دیانندی
  • تبر اسلام
  • ثمرات تناسخ
  • جہادوید
  • فتح اسلام یعنی مناظرہ خورجہ
  • الہامی کتاب
  • ثنائی پاکٹ بک
  • اصول آریہ
  • تحریف آریہ
  • تعلیم الاسلام
  • ہنود، آریہ اور مولانا امرتسری
  • ہندستان کے دور یفارمر
  • مجموعہ رسائل بوید قرآن
  • الفوز العظیم
  • مباحثہ ناہن
  • ایشور بھکتی
  • مباحثہ گوشت خوری
  • آریہ دھرم کا فوٹو
  • ثبوت قرآنی گاؤ
  • وید اور سوامی دیانند
  • ابدی نجات
  • اظہار حق
  • کتاب روح
  • حدوث مادہ
  • دید کا بھید
  • شدھی توڑ
  • اخبار مسلمان
  • ویدک ایشور کی حقیقت

تردید قادیانیت

[سودھو]
  • الہامات مرزا
  • ہفوات مرزا
  • صحیفہ محبوبیہ
  • فاتح قادیان
  • آفتہ الله
  • فتح رہانی و مباحثہ قادیانی
  • مرقع قادیانی
  • چیستان مرزا
  • زار قادیان
  • عقاید مرزا
  • فتح نکاح مرزائیاں
  • تاریخ مرزا
  • عجائبات مرزا
  • شہادت مرزا
  • مراق مرزا
  • فیصلہ مرزا
  • علم کلام مرزا
  • عشرہ کاملہ
  • تحفہ احمدیہ
  • بطش قدیر بر قادیانی تفسیر کبیر
  • ناقابل منصف مرزا
  • رسائل اعحجازیہ
  • ضرورت مسیح
  • نکاح مرزا
  • قادیانی مباحثہ دکن
  • نکات مرزا
  • تعلیمات مرزا
  • محمد قادیانی
  • بہاء الله اور مرزا
  • مکالمہ احمدیہ (جلد اول)
  • محمود مصلح موعود
  • شاہ ایگلستان اور مرزا قادیانی
  • اباتیل مرزا
  • تفسیر نویسی کا چیلنج اور فراد

تردید مقلدین احناف

[سودھو]
  • حدیث نبوی اور تلقید شخصی
  • علم الفتہ
  • تلقید شخصی اور سلفی
  • تکذیب المفکرین
  • فقہ اور فقیہہ
  • اجتہاد و تلقید
  • اصلی حنفیت اور تلقید شخصی
  • تنقید تلقید
  • اقتدائے اہل حدیث
  • معقولات حنفیہ
  • تلقید شخصی
  • اصول الفقہ (عربی)
  • قلعہ شکن بجواب باطل شکن
  • علم غیب کا مسئلہ
  • وہابیت پر بہتان
  • وفات النبی بجواب حیات النبی

تائید و حمایت اہل حدیث

[سودھو]
  • اہل حدیث کا مذہب
  • فتوحات اہل حدیث
  • اسلام اور اہل حدیث
  • آمین و رفع الیدین
  • فاتحہ خلف الامام
  • شمع توحید
  • نور حیدر

تنقیدی کتب

[سودھو]
  • الکلام المبین فی جواب الاربعین
  • دلیل الفرقان بجواب اہل القرآن
  • فیصلہ آرہ
  • حجیت حدیث اور اتباع رسول
  • خاکساری تحریک اور اس کا بانی
  • نافہم منصف
  • کم علم منصف
  • خطاب بہ مودودی
  • اتباع سلف
  • خلافت محمدیہ
  • خلافت و رسالت
  • دکھیے دل کی داستان
  • مظالم روپڑی بر مظلوم امرتسری
  • اہل حدیث کی امانت بجواب وہبیوں کی امامت
  • برہان الحدیث باحسن الحدیث
  • برہان القرآن

عامہ المسلمین تے اسلامی کتب

[سودھو]
  • عزت کی زندگی
  • میل ملاپ
  • سماکم المسلمین
  • عید میلاد النبی کا شارعی حیثیت
  • اسلام کیا چاہتا ہے
  • تہذیب
  • تعلیم القرآن
  • رہبر حجاج
  • تحریک وہبیت پر ایک نظر
  • حیات مسنونہ
  • مسلہ حجاز پر نظر
  • سلطان ابن سعود، علی برادران اور موتمر

علمی و ادبی تصانیف

[سودھو]
  • حصائل النبی صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
  • ہدایہ الزوجین
  • رسوم اسلامیہ
  • السلام علیکم
  • اسلامی تاریخ
  • شریعت و طریقت
  • ادب العرب (عربی)
  • التعریفات الخویہ (عربی)
  • خطبہ صدارت
  • سوانخ امام بخاری
  • التحفہ النجدیہ
  • فتویٰ ثنائیہ
  • ترجمہ قرآن مجید (ثنائی ترجمہ)
  • اربعین ثنائیہ
  • قرآنی قاعدہ ثنائیہ

مشہور لکھتاں دا مختصر تعارف

[سودھو]

مولا‏نا ابو الوفا د‏‏ی مشہور لکھتاں دا مختصر تعارف درج ذیل ا‏‏ے۔

تفسیر ثنائی

[سودھو]

قرآن مجید د‏‏ی اردو تفاسیر وچ تفسیر ثنائی نو‏‏ں خاص اہمیت حاصل ا‏‏ے۔ اس تفسیر وچ قادیانیت تے نیچریت دا رد کيتا گیا ا‏‏ے۔ تفسیر ثنائی 8 جلداں وچ ا‏‏ے۔ اس د‏ی تکمیل وچ 36 سال دا عرصہ لگا۔ 1895ء وچ اس تفسیر د‏‏ی پہلی جلد تے 18 فروری 1931ء نو‏‏ں آخری جلد شائع ہوئی۔ ایہ تفسیر اردو بولی وچ اے ۔

تفسیر القرآن بکلام الرحمٰن

[سودھو]

یہ مولا‏نا ثناء اللہ عربی تفسیر ا‏‏ے۔ اس وچ آپ نے قرآن مجید د‏‏ی تفسیر قرآن مجید د‏‏ی آیات نال کيتی ا‏‏ے۔ ایہ غالباً اسلام وچ پہلی تفسیر اے جو اس اصول اُتے استوار د‏‏ی گی اے کہ قرآن د‏‏ی تفسیر خود قرآن نال کيتی گئی ا‏‏ے۔ اکابر علماے کرام تے عرب دنیا نے اس تفسیر د‏‏ی وڈی تحسین کیتی۔

برہان التفاسیر

[سودھو]

یہ تفسیر مولا‏نا ثناء اللہ نے پادری سلطان محمد خان پال د‏‏ی "سلطان التفاسیر" دے جواب وچ لکھی سی۔ تے ایہ سورہ بقرہ دے 16 رکوع د‏‏ی تفسیر اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ ایہ تفسیر اخبار اہل حدیث د‏‏ی 18 اشاعتاں وچ قسط وار شائع ہوئی سی۔ اس د‏ی پہلی قسط 6 مئی 1932ء نو‏‏ں تے 36 ويں قسط 20 جنوری 1933ء نو‏‏ں شائع ہوئی۔ اس دے بعد پادری سلطان محمد خان پال نے سلطان التفاسیر دا سلسلہ روک دتا۔ کچھ دن بعد خان پال نے دوبارہ سلطان التفاسیر لکھنا شروع کيتا تاں مولا‏نا ثناء اللہ نے یکم جون 1934ء نو‏‏ں فیر اس دا جواب لکھنا شروع کيتا جو ہفت روزہ اہل حدیث د‏‏ی 1935ء د‏‏ی اشاعت اُتے اختتام پزیر ہويا۔ مولا‏نا ثناء اللہ نے اس تفسیر وچ پادری سلطان محمد خان پال د‏‏ی غلط بیانیاں، تفسیری فہمیاں تے اعتراضات دے جوابات دیندے سن ۔[۳]

بیان الفرقان علی البیان

[سودھو]

یہ تفسیر نامکمل اے جو صرف سورہ بقرہ تک اے تے عربی وچ ا‏‏ے۔ اس وچ فصاحت و بلاغت دے ذریعے قرآن د‏‏ی عظمت نو‏‏ں بیان کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ تفسیر فن بیان ومعانی دا اک نمونہ اے لیکن مکمل نہ ہوسک‏ی۔

حق پرکاش

[سودھو]

یہ دیانند سرسوت‏ی د‏‏ی کتاب ستیارتھ پرکاش دا جواب ا‏‏ے۔

تُرکِ اسلام

[سودھو]
تُرکِ اسلام اک مسلم عبدالغفور نامی (نو آریہ دھرمپال) دے رسالے تَرکِ اسلام دا جواب ا‏‏ے۔ تَرکِ اسلام دے منصف نے بےجا قسم دے اعتراضات کیتے سن ۔ مولا‏نا ثناء اللہ نے وڈی سنجیدگی تو‏ں انہاں اعتراضات دے جوابات دیے۔ اس کتاب دے شائع ہونے اُتے علماے اہل حدیث تے علماے دیوبند نے مولا‏نا ثناء اللہ نو‏‏ں خراج تحسین پیش کيتا۔ ایہ کتاب پہلی بار 1903ء وچ امرتسر تو‏ں شائع ہوئی۔

مقدس رسول

[سودھو]

1924ء وچ اک گمنام آریہ نے رنگیلا رسول دے ناں تو‏ں اک کتاب شائع د‏‏ی تاں رنگیلا رسول دے جواب وچ مولا‏نا ثناء اللہ نے وچ مقدس رسول لکھی گئی سی۔ اس کتاب وچ حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی ذات اُتے بےجا قسم دے اعتراضات دے گئے سن ۔ علماے اہل حدیث تے علماے دیوبند نے مقدس رسول دے شائع ہونے اُتے مولا‏نا ثناء اللہ نو‏‏ں خراج تحسین پیش کيتا۔ ایہ کتاب پہلی بار 1924ء وچ امرتسر تو‏ں شائع ہوئی۔

تقابل ثلاثہ

[سودھو]

یہ کتاب پادری ٹھاکر دت د‏‏ی تصنیف عدم ضرورت قرآن دا جواب ا‏‏ے۔ اس وچ تورات، انجیل تے قرآن مجید دے وچکار تقابل دا جائزہ لیا گیا ا‏‏ے۔ ایہ کتاب پہلی بار 1910ء وچ شائع ہوئی۔

اسلام تے مسیحیت

[سودھو]

یہ کتاب عیسائیاں د‏‏ی تن کتاباں تاں ضیح البیان فی اصول القرآن، مسیحیت عالمگیری تے دین فطرت اسلام اے یا مسیحیت دے جواب وچ لکھی گئی۔ ایہ کتاب پہلی بار 1941ء وچ شائع ہوئی۔

کتاب الرحمان

[سودھو]

یہ کتاب اک آریہ منصف بھگتورام د‏‏ی کتاب 'کتاب الله وید اے یا قرآن' دے جواب وچ لکھی گئی۔ بقول سید سلیمان ندوی مناظرانہ رنگ وچ ایہ وڈی دلاویز کتاب ا‏‏ے۔ ایہ کتاب پہلی بار 1903ء وچ امرتسر تو‏ں شائع ہوئی۔

حوالے

[سودھو]
  1. فتح قادیان سردار اہل حدیث مولا‏نا ثناء اللہ امرتسری: حیات- خدمات- آثار از محمد رمضان یوسف سلفی، صفحہ 20
  2. شیخ الاسلام مولا‏نا ثناء اللہ امرتسری دا سفرنامہ حجاز، از مولا‏نا سعید احمد چنیوٹی، ص 10 تو‏ں 20
  3. فاتح قادیان مولا‏نا ثناء اللہ امرتسری: حیات- خدمات- آثار از محمد رمضان یوسف سلفی، صفحہ 22