جے آر ڈی ٹاٹا

جے آر ڈی ٹاٹا
Tata at an event in 1955
جم	سنہ 1904 (عمر 119–120 سال)  پیرس، فرانس
مقام وفات	جنیوا، سویٹزرلینڈ
شہریت	French (1904–1928) بھارتی قوم (1929–1993)
شوہر	Thelma Vicaji Tata
والدین	Ratanji Dadabhoy Tata Suzanne "Sooni" Brière
عملی زندگی
پیشہ	Businessman
کل دولت	£ 200 million (1990)
اعزازات
بھارت رتن

جے آر ڈی ٹاٹا (انگریزی: J. R. D. Tata) (29 جولائ‏ی 1904ء-29 نومبر 1993ء) بھارت دے خلاباز، تاجر تے ٹاٹا گروپ دے صدر نشین تے ٹاٹا سنز دے شراکت دار سن ۔ انہاں دا پورا ناں جہانگیر رتن جی دادابھوئے ٹاٹا اے

وہ بھارت دے مشہور تجارتی خاندان ٹاٹا خاندان دے چشم و شراغ سن ۔ والد رتن جی دادا بھوئے ٹاٹا وڈے تاجر تے والدہ سوزان بریری سن۔ انہاں د‏‏ی والدہ بھارت وچ کار ڈرائیو کرنے والی پہلی خاتون سن۔ 1929ء وچ جے آر ڈی ٹاٹا اوہ پہلے بھارتی پائلٹ بنے جنہاں نو‏ں لائسنس دتا گیا۔ اوہ ٹاٹا کنسلٹینسی سروسز، ٹاٹا موٹرز، ٹائٹن انڈسٹریز، ٹاٹا سالٹ]]، وولٹاس تے ایئر انڈیا سمیت ٹاٹا گروپ د‏‏ی متعدد کمپنیاں دے بانی ني‏‏‏‏ں۔ 1983ء وچ انہاں نو‏ں فرانس وچ لیجن آف آنر تو‏ں نوازیا گیا۔ 1955ء وچ حکومت ہند نے پدم وبھوشن تے 1992ء وچ بھارت رتن تو‏ں نوازیا۔

مڈھلا جیون

جے آر ڈی د‏‏ی ولادت 29 جولائ‏ی 1904ء نو‏‏ں اک پارسی خاندان وچ ہوئی۔ انہاں دا ناں جہانگیر رکھیا گیا۔ اوہ مشہور تاجر رتن جی دادابھوئے ٹاٹا تے انہاں د‏‏ی فرانسیسی اہلیہ سوزان برین د‏‏ی دوسری اولاد سن ۔ انہاں دے والد بھارت دے مایہ ناز تاجر تے صنعت کار [[جمسیٹ جی دے کزن سن ۔ انہاں د‏‏ی بہن سیالا د‏‏ی شادی دنشا مانک جی پیٹی تو‏ں ہوئی۔ انہاں د‏‏ی سالی مریم جناح، جنہاں دا اصلی ناں رتن بائی پیٹی]] سی د‏‏ی شادی محمد علی جناح تو‏ں ہوئی جو بعد وچ پاکستان دے بانی بنے۔ دونے د‏‏ی بیٹی دینا واڈیا د‏‏ی شادی مشہور تاجر نیول واڈیا تو‏ں ہوئی۔ چونکہ انہاں د‏‏ی والدہ فرانسیسی سی لہذا انہاں دے ابتدائی ایام فرانس وچ ہی گزرے تے فرانسیسی زبان انہاں د‏‏ی مادری بولی بنی۔ اوہ دوسری جنگ عظیم دے دوران وچ سپاہی ریجیمینٹ وچ دا حصہ سن ۔ ایہ پوری ریجیمینٹ مراکش وچ اک مہم دے دوران وچ ہلاک ہوئے گئی مگر اس تو‏ں پہلے ہی اوہ ریجیمینٹ تو‏ں وکھ ہوئے چکے سن ۔

کیرئر

جہانگیر نے اپنا کیرئر بحیثیت پائلٹ شروع کيت‏‏ا۔ اک بار سفر دے دوران وچ اپنے دوست دے والد لوئس بلیریٹ تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے انہاں اس پیشہ نو‏‏ں اختیار کيت‏‏ا سی۔ 10 فروری 1929ء نو‏‏ں پالئٹ دا لائسنس حاصل کرنے والے اوہ پہلے بھارتی بنے۔ بعد وچ انہاں نے بابائے بھارتی فضائیہ کہیا جانے لگیا۔ انہاں نے بھارت د‏‏ی قومی ایئر لائن د‏‏ی بنیاد رکھی تے اپنے دوست نیول ونٹسینٹ دے نال مل ک‏ے ٹاٹا ایئر لائنز نو‏‏ں بعد وچ ایئر انڈیا کہلائی، نو‏‏ں شروع کيت‏‏ا۔

اعزازات

1983ء وچ انہاں نو‏ں فرانس وچ لیجن آف آنر تو‏ں نوازیا گیا۔ 1955ء وچ حکومت ہند نے پدم وبھوشن تے 1992ء وچ بھارت رتن تو‏ں نوازیا۔ 1948ء وچ انہاں نو‏ں بھارتی فضائیہ د‏‏ی طرف تو‏ں اعزازی گروپ کپتان دا خطاب دتا گیا۔ 4 اکتوبر 1966ء نو‏‏ں انہاں نو‏ں ایئر کمانڈو تو‏ں بریگیڈیئر بنایا گیا۔ بعد وچ ایئر وائس مارشل بنایا گیا۔

وفات تے وراثت

ان د‏‏ی وفات جنیوا، سویٹزرلینڈ وچ 29 نومبر 1993ء نو‏‏ں ہوئی۔ اس وقت اوہ 89 برس دے سن ۔ انہاں نو‏ں کڈنی وچ انفیکشن ہوئے گیا تھا۔ انہاں د‏‏ی وفات اُتے بھارتی پارلیمان دا اجلاس ملتوی کر دتا گیا سی حالانکہ ایہ اعزاز صرف ارکان پارلیمان نو‏‏ں ہی ملدا ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں پیرس وچ دفنایا گیا۔

2012ء وچ آؤٹ لک دے عظیم ترین بھارتی پول وچ چھٹا سب تو‏ں عظیم بھارتی منیا گیا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• ٹاٹا خاندان دا شجرہ
• جےآر ڈی ٹاٹا د‏‏ی مختصر وانح حیات
• Lala, R. M. (1992). Beyond the Last Blue Mountain: the Authorised Biography of J.R.D. Tata. Viking. ISBN 0-670-84430-6. 
• (2004) J.R.D. Tata Letters. Rupa. ISBN 81-291-0513-6. 
• Biography at newindiadigest.com Archived 2020-01-13 at the وے بیک مشین
• Biography at tata.com Archived 2013-08-14 at the وے بیک مشین
• Lala, R.M. (1993). Beyond the last blue mountain : a life of J.R.D. Tata, New & updated, New Delhi, India: Viking. ISBN 978-0-14-016901-0.