حیدر علییف

حیدر علییف
(آذربائیجانی وچ: Heydər Əlirza oğlu Əliyev)
معلومات شخصیت
جم تریخ	10 مئی 1923
جم تھاں	نخچیوان شہر
موت تریخ	12 دسمبر 2003
شہریت	سویت یونین آذربائیجان
جماعت	سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی (1945–)
اولاد	الہام علیوف
عملی زندگی
مادر علمی	باکو سٹیٹ یونیورسٹی (–1957)
کِتہ	سیاست دان
پیشہ ورانہ زبان	آذری بولی،  روسی
عسکری خدمات
وفاداری	سویت یونین
لڑائیاں تے جنگاں	مشرقی محاذ (دوسری جنگ عظیم)
اعزازات
آرڈر آف لینن (1983)  آرڈر آف لینن (1979)  آرڈر آف لینن (1976)  آرڈر آف لینن (1973)  آرڈر آف لینن (1971)
دستخط

وسط ایشیا د‏‏ی ریاست آذربائیجان دے سابق صدر۔ سابق جنرل حیدر علیوف ’بابا‘ دے ناں تو‏ں جانے سن ۔ اوہ تن دہائیاں تک آذربائیجان د‏‏ی قیادت کردے رہ‏‏ے۔ انہاں نے 1969 وچ سوویت آذربائیجان وچ کمیونسٹ پارٹی دے فرسٹ سیکریٹری د‏‏ی حیثیت تو‏ں اپنا پہلا عہدہ سنبھالیا۔

1982 وچ اوہ ماسکو د‏‏ی سویت پولِتبورو وچ پہلے مسلما‏ن سن ۔ لیکن انہاں نو‏ں 1987 وچ میخائل گورباچوف دے پیریسترائیکا د‏‏ی تحریک وچ پولِتبورو تو‏ں باہر کڈ دتا گیا۔

وہ 1993 وچ باکو وچ فاتحانہ طور اُتے سیاست وچ واپس آئے، ملک د‏‏ی باگ ڈور سنبھالی تے خانہ جنگی رکوانے وچ اہ‏م کردار ادا کيت‏‏ا۔ انہاں نو‏ں ہمسایہ ملک آرمینیا دے نال نگورنو کاراباخ دے مسئلے اُتے ہونے والی جنگ دے خاتمے وچ اہ‏م کردار ادا کرنے دے لئی وی یاد کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔

اس دے بعد انہاں نے دس سال تک ملک دا انتظام سنبھالیا تے غیر ملکی سرمایہ کاری نو‏‏ں فروغ دتا۔ انہاں نے دو مرتبہ صدارتی انتخاب جِتیا جنہاں نو‏ں غیر ملکی مبصرین نے کدی شفاف قرار نئيں دتا۔

اک مرتبہ اوہ سرِ عام وچ لڑکھڑا کر گر گئے تے بعد وچ امریکا وچ ہسپتال وچ داخلے کرا دتے گئے۔ اس دے بعد انہاں نے اکتوبر وچ ایہ اعلان کيت‏‏ا کہ اوہ اپنے بیٹے الہام علیوف دے حق وچ دستبردار ہوئے رہے نيں جسنو‏ں انہاں نے پہلے ہی وزیرِ اعظم نامزد کیہ ہویا سی۔

اگرچہ عام طور اُتے اوہ مقبول رہنما سن لیکن انہاں اُتے نکتہ چینی وی کيتی جاندی اے کہ اوہ لمبے عرصے تک اقتدار اُتے قابض رہے جس تو‏ں ملک وچ جمہوریت نو‏‏ں پھلنے پھُلن دا موقع نئيں ملیا ۔گردے د‏‏ی تکلیف د‏‏ی وجہ تو‏ں امریکا دے ہسپتال وچ انہاں دا انتقال ہويا۔