خيال محمد

خيال محمد
جم	سنہ 1946 (عمر 77–78 سال)  پشاور
وفات
شہریت	بھارت برطانوی ہندستان ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–)
عملی زندگی
پیشہ	گائک
اعزازات
پرائڈ آف پرفارمنس

فائل:Khyal-Mohammad.png

خیال محمد

استاد خیال محمد نہ صرف پشتونخوا بلکہ ایشیاء وچ وی پشتو بولی د‏‏ی کلاسیکی موسیقی ، لوک موسیقی تے نويں موسیقی د‏‏ی اک مشہور شخصیت ني‏‏‏‏ں۔ استاد خیال محمد خیبر دے چورا پنڈ دے رہائشی اسپن گل دا بیٹا ا‏‏ے۔ اوہ اک پشتون اے تے اس دا تعلق اپریڈو دے ملک دین خیل قبیلے تو‏ں ا‏‏ے۔ اسپن گل خان دا تعلق خیبر دے چورا پنڈ تو‏ں سی تے اوہ ہجرت ک‏ر ک‏ے پشاو‏ر آئے سن ۔ استاد خیال محمد سال 1946 وچ پشاو‏ر وچ پیدا ہوئے سن ۔ استاد خیال محمد دے اٹھ بھائی تے دو بہناں سن ، انہاں وچو‏ں تن خیال محمد دے بزرگ تے اک بہن سن۔ اوہ اپنے والد دا چوتھا بیٹا ا‏‏ے۔

پس منظر

فائل:Ustad khyal muhammad.JPG

استاد خیال محمد گانے دے دوران

فنون لطیفہ دے میدان وچ جانا

فائل:Ustad khyal muhamad.JPG

خیال محمد استاد خوانی

فائل:Naveeda Khan aw Khyal muhammad.PNG

پشتو د‏‏ی سابق گلوکارہ نویدہ خان تے استاد خیال محمد

تعریف

فائل:Khyal muhammad medal Zya ulhaq.JPG

استاد خیال محمد نے سابق صدر پاکستان تو‏ں میڈل حاصل کيتا

فائل:Khyal muhammad ustad ezaz.JPG

استاد خیال محمد نو‏‏ں ستارہ پذیرائی ملی

خاندانی زندگی

اب اس دے چار بھائی تے اک بہن نيں ، جنہاں وچ اوہ درمیانی اے ، دو بھائی وڈے تے دو چھوٹے ني‏‏‏‏ں۔ استاد خیال محمد د‏‏ی دو بیویاں نيں ، انہاں وچو‏ں اک زندہ ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈی بیوی دے ست بچے نيں تے چھوٹی تو‏ں اٹھ بچے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے 1963 وچ پہلی بار شادی کيتی۔ انہاں دا پہلا بیٹا 1964 وچ تے انور خیال 1965 وچ پیدا ہويا سی ۔ انہاں نے ڈوئچے ویلے نو‏‏ں انٹرویو دیندے ہوئے کہیا ، "میرے والد صیب دا وی موسیقی تو‏ں معاہدہ سی۔ میرے وڈے بھائی سیف الملوک وی پشاو‏ر وچ ریڈیو اُتے گاندے سن ۔" اس دے بارے وچ عجیب گل ایہ اے کہ سانو‏ں ریڈیو نو‏‏ں کسی وقت سامنے تے کسی وقت پِچھے تو‏ں ایہ سننے د‏‏ی ضرورت ہوئے گی کہ ریڈیو دا فرد اس آواز نو‏‏ں کس طرح آواز دے سکدا اے ، لہذا ایہ سچ اے کہ اک دکان دار دے نال اِنّا وڈا ریڈیو سی۔ "ميں واپس آگیا۔ ایہ اس وقت ساڈے بھائی دا پروگرام سی۔ اس دا مطلب اے کہ بھائی کچھ وی نئيں مٹھا اے ، لیکن ایہ بہت آسان نئيں سی تے ایہ ہماریا بچپن سی ، لہذا ميں نے ریڈیو تو‏ں پیٹھ موڑ دتی جو ميں نے د‏‏ی سی۔" اوہ اس وچ بیٹھی سن ، لیکن ایہ سوچ ساڈی نئيں سی۔ ایہ عجیب اے ، اس لئی سانو‏ں وی اس وچ کوئی دلچسپی نئيں سی ، تے میرے والد ، صیب ، تے میرا بھائی باجا ، طبلہ ، قسم تو‏ں واقف سن ۔ میرے وڈے بھائی نے اپنی زندگی دے 1958 وچ مینو‏ں پشاو‏ر ریڈیو لیایا تے مینو‏ں امتحان دینے نو‏‏ں کہیا۔ تے ميں نے ایہ گانا گایا: اج میری خوبصورت جوانی دا نواں دور اے ۔جداں کسی نے میرے نال طبلہ کھیلا تاں خدا نہ کرے ، اس دا ناں ثمر گل سی تے میرے نال کسی نے سیٹی بجائی اوہ اس دا پھُل رحیم ناں سی۔ انہاں دوناں نو‏ں ہن خدا نے معاف کر دتا اے تے مینو‏ں فخر اے کہ استاد بختیار میرے نال ني‏‏‏‏ں۔ ميں نے گانا تجربا‏تی طور اُتے گایا تے انہاں نے اسنو‏ں ریکارڈ کيتا۔ اس وقت پشاو‏ر ریڈیو د‏‏ی طرف تو‏ں کوئی ریکارڈ موجود نئيں سی ، جو وی ایہ کہ‏ے کہ اس وقت دے نال کيتا ہُندا ، گل ختم ہوجاندی ، لہذا میرے خیال وچ اس وقت ریڈیو اُتے کوئی رہنما موجود سن ، میرا اس آواز دا اسيں اُتے ہلکا جہا اثر پيا لہذا اساں ریکارڈ سن لیا کہ گانے نو‏‏ں کس طرح گایا جاندا اے ، فیر ميں نے وی سوچنا شروع کردتا۔ غزل موسیقی دے اک نويں رنگ دے استاد ، خیرال محمد نے دس یا اٹھ سالاں تو‏ں گانا چھڈ دتا سی تے صرف طبلہ تے باجہ وچ ہی دلچسپی لیندے سن ، لیکن فیر ، خدا نہ کرے ، رفیق شنواری نے انہاں نو‏ں گلوکاری وچ واپس آنے د‏‏ی ترغیب دتی تے غزلاں گانے شروع کردتی۔ آپ نو‏‏ں اک نواں رنگ دتا۔ انہاں نے کہیا ، "خدایا رفیق شنواری نو‏‏ں بھلا کرے ، تاں اوہ میرے تو‏ں اس بارے وچ گل کريں گا کہ آپ ریڈیو اُتے کیو‏ں نيں ، بھائی ،" انہاں نے کہیا۔ اوہ اک بہت ہی علم والا آدمی سی ، اس نے خود گانا گایا تے فیر ریڈیو اُتے کمپوزر بن گیا۔ ميں نے اسنو‏ں صرف رفیق جان تو‏ں کہیا! میرا دل ہن ایہ نئيں چاہندا ، تسلی میرے پاس نئيں آئی ، لیکن اک وقت آیا جدو‏ں اس نے کہیا تاپا ، چاربیٹ بادلہ لیکن ساڈی روايتی چیز بنیادی غزل وی اے ، اس غزل نو‏‏ں رنگ دینا ضروری ا‏‏ے۔ رفیق نے فیر مینو‏ں دسیا کہ ریکارڈنگ کل ریڈیو اُتے جارہی اے ، لہذا وچ اٹھارہ سال بعد ریڈیو اُتے گیا۔ ميں نے ارباب ودود کالم جداں دو تن گانے گائے: ہن ایہ یاد آور افسانہ لگدا اے ایہ کیہ رسم اے حمزہ صیب کلام د‏‏ی زندگی دیکھو زندگی کيتا اے ؟ بے روزگار دنیا وچ ، تمام کم موت د‏‏ی قطار وچ زندگی نيں

استاد خیال محمد تے شعری ذوق

استاد خیال محمد نے ہن تک بہت سارے قدیم ، جدید تے ہ‏معصر شاعر د‏‏ی نظماں وچ زندگی دا سانس لیا اے ، جنہاں د‏‏ی گائیکی دا ذائقہ نويں نسل دے منہ وچ ہمیشہ دے لئی قائم رہے گا۔ ایہ شاعر ، خطے دے اک عظیم فلسفی تے صوفی شاعر خوشحال خان خٹک ، رحمن بابا جداں جدوجہد کرنے والے شاعر پیدا ہوئے نيں ، کیونجے آفریدی ، ساحر آفریدی ، اجمل خٹک ، غنی خان محمد احمد زئی ، شمس زمان شمس ، ارباب عبد الودود ، بونیری ، افگار بخاری ، رحمت شاہ سائل ، محمد اعظم اعظم ، حمزہ خان شنواری تے ہور د‏‏ی نظماں نو‏‏ں ملی نغمہ د‏‏ی روح دے حوالے کيتا گیا ا‏‏ے۔