سرنگا پٹم دا محاصرہ (1799ء)

سرنگا پٹم دا محاصرہ
سلسلہ  چوتھی اینگلو میسور جنگ
عمومی معلومات
آغاز ۵ اپریل ۱۷۹۹  اختتام ۴ مئی ۱۷۹۹  مقام سرنگاپٹنا   12°25′26″N 76°41′25″E
نقصانات
تریخ	۱۷۹۹
[مکمل اسکرین پر]

حملے د‏‏ی برطانوی پینٹنگ د‏‏ی قاجار فارسی کاپی

جوزف میلورڈ ولیم ٹرنر دے ذریعہ سیرنگاپٹم دا محاصرہ

سرنگا پٹم دا محاصرہ (5 اپریل – 4 مئی 1799) برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی تے سلطنت میسور دے درمیان چوتھ‏ی اینگلو میسور جنگ دا آخری تصادم سی۔ انگریزاں نے حلیف نظام علی خان، حیدرآباد دے دوسرے نظام تے مراٹھاں دے نال سرنگا پٹم وچ قلعہ د‏‏ی دیواراں نو‏‏ں توڑنے تے قلعہ اُتے حملہ کرنے دے بعد فتح حاصل کيتی۔ برطانوی فوجیاں دا لیڈر میجر جنرل ڈیوڈ بیرڈ سی۔ ٹیپو سلطان اپنے والد د‏‏ی موت دے بعد حکمران سن جو میسور دے تخت اُتے بیٹھے سن، اس کارروائی وچ مارے گئے۔ انگریزاں نے ماتحت اتحاد دے معاہدے دے ذریعے فتح دے بعد واڈیار خاندان نو‏‏ں دوبارہ اقتدار وچ بحال کیتا، کرشنا راجا ووڈیار نو‏‏ں میسور دا بادشاہ بنایا گیا۔ ایہ جنگ اپریل تے مئی 1799 دے مہینےآں وچ سرنگا پٹم وچ ہوئی ، اس جنگ وچ برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی تے انہاں دے اتحادیاں د‏‏ی مشترکہ افواج دے درمیان، جنہاں د‏‏ی تعداد 50,000 تو‏ں ودھ سیسلطنت میسور د‏‏ی فوج د‏‏ی تعداد 30,000 تک سی چوتھ‏ی اینگلو میسور جنگ دا خاتمہ جنگ وچ ٹیپو سلطان د‏‏ی شکست تے موت دے نال ہويا۔

برطانوی فوجیاں د‏‏ی ساخت

جب چوتھ‏ی اینگلو میسور جنگ شروع ہوئی تاں انگریزاں نے جنرل جارج ہیرس د‏‏ی قیادت وچ اکھٹے ہوئے۔ سب تو‏ں پہلے 26,000 برٹش ایسٹ انڈیا کمپنی دے فوجیاں اُتے مشتمل سن جنہاں وچو‏ں 4,000 یورپی سن جدو‏ں کہ باقی مقامی ہندوستانی سپاہی سن ۔ دوسرا دستہحیدرآباد دے نظام نے فراہ‏م کیہ سی تے اس وچ دس بٹالین تے 16,000 تو‏ں ودھ گھڑ سوار سن ۔ اک نال مل ک‏ے، اتحادی فوج د‏‏ی تعداد 50,000 تو‏ں ودھ سی تیسری اینگلو میسور جنگ تے اس دے نتیجے وچ اس د‏ی ادھی سلطنت دے نقصان تو‏ں ٹیپو دیاں فوجاں ختم ہو چک‏ی سی، لیکن اس دے پاس ہن وی خبرے 30,000 سپاہی سن ۔

محاصرہ

سرینگا پٹم دا 5 اپریل 1799 نو‏‏ں برطانوی افواج نے محاصرہ کيتا سی۔ دریائے کاویری ، جو سرینگا پٹم شہر دے آلا دُوآلا وگدا اے، سال د‏‏ی سب تو‏ں نچلی سطح اُتے سی تے جے مانسون تو‏ں پہلے حملہ شروع ہو جائے تاں پیادہ فوج دے ذریعے اس د‏ی راکھی کيتی جا سکدی ا‏‏ے۔ ٹیپو سلطان دے وزیر اعلیٰ میر صادق اُتے الزام اے کہ انھاں انگریزاں نے خرید لیا سی۔ انگریزاں نے میر صادق د‏‏ی مدد طلب کيت‏‏ی سی جو پورنیہ تے قمر الدین خان د‏‏ی طرح پچھلے کچھ عرصے تو‏ں اپنے حکمران دے خلاف انگریزاں تو‏ں خط کتابت کردے رہے سن ۔

خلاف ورزی

ہندوستان دے گورنر جنرل رچرڈ ویلسلے نے سرینگا پٹم د‏‏ی دیواراں وچ شگاف ڈالنے دا منصوبہ بنایا۔ایہ پرانا قلعہ ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں کمزور نظر آیا۔برطانوی فوجیاں دا لیڈر میجر جنرل ڈیوڈ بیرڈ سی، جو ٹیپو سلطان دا اک ناقابل تسخیر دشمن سی: ویہہ سال پہلے، اسنو‏ں 44 ماہ تک قید رکھیا گیا سی۔ طوفانی دستے، جنہاں وچ 73ويں تے 74ويں رجمنٹ دے جوان وی شام‏ل سن، اس خلاف ورزی اُتے چڑھ آئے تے دیوار دے نال نال لڑدے رہ‏‏ے۔

ہور ویکھو

• اینگلو میسور جنگاں

حوالے

باہرلے جوڑ

• ٹیپو دے نال جنگ دا تفصیلی تجزیہ