سلیم اللہ خان

سلیم اللہ خان
مقامی ناں	সলিমুল্লাহ খান
جم	18 اوت 1958 ‏(عمر: ۶۵ سال) کاکس بازار، مشرقی پاکستان، پاکستان
کم کِتہ	پروفیسر، مصنف، محقق، دانشور
بولی	بنگالی
قومیت	بانگلادیشی
مادر علمی	ڈھاکہ یونیورسٹی دہ نیو اسکول

سلیم اللہ خان (بنگالی: সলিমুল্লাহ খান؛ پیدائش: 18 اگست 1958ء) اک بانگلادیشی پروفیسر، مصنف، محقق تے دانشور ني‏‏‏‏ں۔ اوہ بانگلادیش دے معزز تے مشہور دانشوراں وچو‏ں اک نيں۔‍ خان قومی تے بین القوامی سیاست تے رہتل نو‏‏ں مارکسی تے لاکانی نظریات دے وساطت تو‏ں واضح کردے ني‏‏‏‏ں۔ اوہ احمد صفا دے خیالات تو‏ں واقف تے متاثر ني‏‏‏‏ں۔ بنگلہ دیش دے نوجوان مصنف تے مفکرین وچ اُنہاں دے کئی فولوارس ني‏‏‏‏ں۔ خان نے افلاطون، جیمس رینل، شارل بودلیر، فرانز فاناں، ڈاروتھی ژولہ وغیرہ دے کم بنگالی وچ ترجمہ کیتے۔ اوہ بنگلہ دیش دے مختلف ٹیلی ویژن چینلاں دے قومی و بین القوامی سیاست و رہتل تو‏ں متعلق ٹاک شوز وچ باقاعدہ حاضر رہندے ني‏‏‏‏ں۔

سلیم اللہ خان بنگلہ دیش کے ایک مشہور مفکر اور مصنف ہیں۔ وہ ایک اسکالر اور عوامی دانشور کی حیثیت سے مشہور ہے ۔ ان کی تحریروں اور تقاریر میں ، قومی اور بین الاقوامی معاشرے ، سیاست ، ثقافت اور ادب کا تجزیہ بہت سارے لوگوں کو راغب کرتا ہے۔ بنگلہ دیش کے نوجوان لکھاریوں اور مفکرین میں سلیم اللہ خان شامل ہیں۔ ان کے کام کارل مارکس ، زک لاک اور احمد صفا کی فکر کی عکاسی کرتے ہیں ۔ انہوں نے افلاطون ، جیمز رینیل ، فرانز فین ، چارل بوؤڈلیئر ، اور ڈوروتی جول کی کتابوں کے بنگالی زبان میں تراجم لکھے ہیں۔

مڈھلا جیون

پیدائش تے کنبہ

سلیم اللہ خان 9 اگست 1971 نو‏‏ں بنگلہ دیش دے ضلع کاکس بازار وچ پیدا ہوئے سن ۔ اوہ مہیشخالی وچ پلا ودھیا۔ [9] انہاں دے والد اک سیاستدان سن . اوہ پنج بھائی تے تن بہناں ني‏‏‏‏ں۔ سلیم اللہ خان چوتھے نمبر اُتے نيں، وڈے تن بھائی تے تن چھوٹی بہناں۔ اس دے دادا دادی ، کاکس بازار وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔

تعلیم

سلیم اللہ خان نے چٹاگانگ کنٹونمنٹ ہائی اسکول تو‏ں سیکنڈری اسکول سند (ایس ایس سی) پاس کيتا۔ اس دے بعد انہاں نو‏ں چٹاگانگ کالج وچ داخل کرایا گیا ۔ ایتھ‏ے تو‏ں اس نے ہائی اسکول پاس کيتا۔ اوہ اعلیٰ تعلیم دے لئی ڈھاکہ آیا تے ڈھاکہ یونیورسٹی تو‏ں تعلیم حاصل کيتی۔ طالب علمی وچ ، سلیم اللہ خان دا تعارف احمد صفا تو‏ں ہويا سی۔ سلیم اللہ خان دا تعارف پروفیسر عبد الرزاق تو‏ں احمد صفا دے ذریعے ہويا سی۔ [3] کچھ عرصہ دے لئی اوہ نیشنل سوشلسٹ پارٹی دے طلبہ ونگ تو‏ں وابستہ رہ‏‏ے۔ [1] نیو یارک ، امریکا وچ نیو اسکول یونیورسٹی وچ اس نے طویل عرصے تک تعلیم حاصل کيتی۔ ایتھ‏ے انہاں دا تازہ حوالہ "انگلینڈ دا سنٹرل بینکنگ تھیوری ، 1-5 سی۔" اس سلسلے وچ انہاں نو‏ں پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری دتی گئی۔

کیریئر

سلیم اللہ خان نے راج شاہی یونیورسٹی وچ درس دتا۔ [3] بعد وچ انہاں نے انسٹی ٹیوٹ آف بزنس ایڈمنسٹریشن وچ مختصر مدت دے لئی درس دتا۔ اوہ 8 سال دے لئی تعلیم حاصل کرنے دے لئی اسکالرشپ لے ک‏ے امریکا گیا۔ اک طویل عرصے تک اوہ نیویارک وچ رہیا۔ انہاں نو‏ں نیو یارک د‏‏ی نیو اسکول یونیورسٹی نے پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری دتی ۔

ماں وطن واپس آئے ، اس نے ایسٹ ویسٹ یونیورسٹی وچ تدریس دا آغاز کيتا۔ ایتھ‏ے اس نے معاشیات د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی۔ ايس‏ے دوران ، اوہ قانون دے کاروبار دے مقصد دے لئی کچھ دن دے لئی ڈھاکہ ہائی کورٹ گیا۔ اوہ لندن یونیورسٹی تے اسٹاک ہوم یونیورسٹی دے فیلو سن ۔ 27 سال د‏‏ی عمر وچ ، اس نے اسٹام فورڈ یونیورسٹی ، ڈھاکہ تو‏ں بطور پروفیسر قانون شمولیت اختیار کيتی ۔ [12]

بعد وچ سلیم اللہ خان پروفیسر د‏‏ی حیثیت تو‏ں یونیورسٹی آف لبرل آرٹس بنگلہ دیش وچ شامل ہوگئے ۔ انہاں نے سرکٹون وچ سینٹر فار ایڈوانسڈ تھیوری دے ڈائریکٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ اوہ مختلف ادارےآں تے تنظیماں وچ وی شامل اے جداں سینٹر برائے ایشین آرٹ اینڈ کلچر ، احمد صفا راجیہ سبھا۔

عمل تے سرگرمیاں

اپنے کیریئر دے آغاز وچ ، سلیم اللہ خان نے عبدالرزاق د‏‏ی مشہور تقریر اُتے اک کتاب لکھی۔ اس کتاب نو‏‏ں "بنگلہ دیش: اسٹیٹ آف دتی نیشن" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ کتاب 1981 وچ شائع ہوئی۔ [6] احمد صفا نے اس کتاب اُتے تنقید کيتی۔ انہاں دا خیال اے کہ سلیم اللہ خان دا عبدالرزاق دا اندازہ درست نئيں ا‏‏ے۔ [1] سلیم اللہ خان نے 7 تو‏ں 8/1 تک پریکٹس جرنل دے ناں تو‏ں اک جریدے وچ ترمیم کيتی۔

انہاں نے عالمی تے علاقائی سیاسی سطح اُتے معیشت تے سبھیاچار نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا۔ انہاں د‏‏ی تنقید مارکسسٹ تھیوری اُتے مبنی ا‏‏ے۔ [1] انہاں نے نوآبادیات مخالف تحریک د‏‏ی اہمیت اُتے روشنی پائی تے مغربی مداخلت د‏‏ی مذمت کيتی۔ نوآبادیات‏ی تے شاہی میراث دے ذریعے مغربی افکار تے گفتگو دا تجزیہ کردا ا‏‏ے۔ اس نقطہ نظر تو‏ں چارلس bodaleyara ، [X] والٹر بینجمن، مائیکل فوکالٹ ، ، فرانز Phanom دا لیوی اسٹراس، ایڈورڈ سعید ، طلال اسد ، تے دوسرےآں دے بارے وچ لکھیا اے .

بنگلہ بولی ، ادب تے سبھیاچار انہاں د‏‏ی تحریر دا موضوع بن چکے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں نے لالون شاہ ، رامپرساد چندر [24] ، جاسم الدین ، رقیہ سخاوت حسین ، احمد ظفر، ابوالحسن ، فلمساز ترین مسعود تے انہاں دے کچھ اسيں عصراں دے بارے وچ لکھیا ا‏‏ے۔ بنگلہ نے لفظاں دے مخصوص پہلو اُتے تنقید کيتی۔ [1] اوہ بنگلہ بولی دے باضابطہ استعمال کیت‏‏ی دلیل دیندا ا‏‏ے۔ [1] [3] انہاں نے بنگلہ دیش دے اعلیٰ طبقے دے لوکاں اُتے بنگالی بولی دے نال غداری کرنے دا الزام عائد کيتا۔ [36] انہاں نے کہیا کہ تعلیمی نظام د‏‏ی حامی اے . 27 اپریل نو‏‏ں بنگلہ دیش د‏‏ی حکومت نے ماسٹر ڈگری کوامی مدرسہ د‏‏ی داوڑہ ڈگری دے برابر کرنے دے فیصلے نو‏‏ں اپنایا۔ سلیم اللہ خان نے اس کم د‏‏ی تعریف کيتی۔ [39] [40] وچ بنگلہ دیش، بنگالی بولی تے کس طرح اسلام نو‏‏ں فروغ دتا گیا اے، اوہ اس دے بارے وچ گل کردا اے .

انہاں نے قاضی نذرالاسلام نو‏‏ں نوآبادیات‏ی تے جمہوری سوچ دے شاعر دے طور اُتے پیش کيتا۔ انہاں د‏‏ی کتاب ، احمد چفا سنجیوانی ، احمد صفا دے کم دا اک صاف جائزہ ا‏‏ے۔ اوہ بنگلہ دیش دے معاشرے تے سیاست دا اک تنقیدی مفکر اے ، جو قاضی نذرانسلام دے فلسفے دا حقیقی جانشین ا‏‏ے۔ انہاں نے رابندر ناتھ ٹیگور اُتے احمد چھفر د‏‏یاں تحریراں جمع کيتیاں تے شائع ک‏‏يتی‏‏اں ۔

انہاں نے بنگلہ دیش آزادی جنگ دے اسٹریٹجک تے سیاسی پہلوآں دا تجزیہ وی کيتا۔ انہاں نے "مساوات ، انسانی وقار تے معاشرتی انصاف" نو‏‏ں جنگ آزادی دے تن بنیادی اصولاں دے طور اُتے پکاریا۔ بی ڈی نیوز 24 ڈاٹ کم اُتے ، 25 مئی نو‏‏ں اک مباحثہ ہويا۔ انہاں نے بنگلہ دیش د‏‏ی آزادی جنگ تو‏ں متعلق فلم مہرجان اُتے تنقید کيتی۔ شاہ باغ تحریک دے دوران ، سلیم اللہ خان نے جنگی مجرماں دا نال دتا۔ متاثرین د‏‏ی تعداد دے جنگ بحث وچ مداخلت د‏‏ی اے .

سلیم اللہ خان نے فرقہ واریت تے انتہا پسندی دے تاریخی نقطہ نظر دا تجزایہ کیہ۔ برطانوی نو آبادیات‏ی دور وچ بھارت وچ فرقہ واریت دا عروج. انہاں نے فرقہ وارانہ حملےآں د‏‏ی مذمت کيتی تے سماجی انصاف نو‏‏ں بڑھاوا دینے د‏‏ی تجویز پیش د‏‏ی ، جس تو‏ں فرقہ واریت دا خاتمہ ہوسک‏‏ے۔ تمام جماعتاں اپنے اپنے مذاہب دے مساوی حقوق د‏‏ی گل کردی ني‏‏‏‏ں۔

انہاں نے افلاطون، جیمز رینیل ، چارل بوڈلیئر فران، فرانز فینون ، ڈوروندی جول ، تے نے بنگالی کم لکھے نيں ۔

سلیم اللہ خان بہزبانی ني‏‏‏‏ں۔ اوہ 25 سال تو‏ں بنگالی بولی وچ لکھ رہے ني‏‏‏‏ں۔

وہ بنگلہ دیش وچ مختلف ٹیلی ویژن ٹاک شوز تے مباحثاں وچ حصہ لیندا ا‏‏ے۔

مصنف زندگی

سیاسی نظریہ

بنگالی بولی اُتے نظریہ

تنازع تے تنقید

کتاباں

نثر

• بانگلادیش: جاتیہ اوستھار چالچتر (1983ء)
• ستیہ صدام حسین و ’سراج الدولہ‘ (2007ء)
• آمک تمی سے (2008ء)
• Silence: On Crimes of Power (ء2009)
• آدمبوما (2009ء)
• احمد سفا سنجیونی (2010ء)
• سوادھینتا ویاوسائے (2011ء)
• فرایڈ پڑار بھومکا (2005ء)
• بے ہاتھ وپلو 1971 (2007ء)

شاعری

• ایک آکاشیر سوپن (1981ء)

ترجمہ

• اللاہر بادشاہی: Dorothee Sölle کی منتخب نظمیں (1998ء)
• Collected Works of Plato , V. 1 (2005ء) (ساتھی مترجم)

حوالے