سمیترا نندن پنت

سُمِترا نندن پنت
جم	20 مئی 1900 28 دسمبر 1977
موت	28 دسمبر 1977(1977-12-28) (عمر 77)
کم کِتہ	لکھاری، شاعر
قومیت	بھارتی
شہریت	بھارت
وڈے اعزاز	گیانپیٹھ نہرو امن انعام
نیانے	اکلوتی دھی، سمترا جوشی

سمترا نندن پنت (انگریزی: Sumitranandan Pant) (20 مئی 1900ء-28 دسمبر 1977ء) بھارت دے اک شاعر سن ۔ اوہ 20واں صدی دے ہندی زبان دے سب تو‏ں زیادہ پڑھے جانے والے تے پسند کیتے جانے والے شاعر وچو‏ں نيں۔ اوہ رومانی شاعر سن جنھاں نے فطرت، عوام تے انہاں د‏‏ی خوبصورتی نو‏‏ں اپنا موضوع سخن بنایا۔

سُمِترا نندن پنت (ہندی: सुमित्रा नंदन पंत; 20 مئی 1900 – 28 دسمبر 1977) اک اجوکی ہندی شاعر سی۔ اسنوں ہندی ساہت دے چھایاوادی(Romanticism) سکول دے پرمکھ شاعراں وچوں منیا جاندا ہے۔ پنت زیادہتر سنسکرتک ہندی(سنسکرت زدہ ہندی) وچّ لکھدا سی۔ اوہناں نے شاعری ، ناٹک اتے مضمون نگاری رچناولیاں سمیت اٹھائی لکھتاں شائع کیتیاں۔

چھایاوادی نظماں دے علاوہ پنت نے سماجی اتے انسانیت (شری اربندو توں متاثر) فلسفیانہ اتے ترقی پسند نظماں وی لکھیاں۔

پنت 1968 وچّ، گیانپیٹھ انعام حاصل کرن والے اوہ پہلا ہندی شاعر سی۔ اس نوں ایہہ چدمبرا سرلیکھ نے اپنے سبھ توں مشہور شعری مجموعے ، لئی ملیا سی۔

جیون

جنم

اس دا جنم کماؤں پہاڑاں دے باگیشور ضلعے دے کوسانی پنڈ وچّ ہویا۔ اسدے جنم توں کجھ گھنٹیاں بعد ہی اسدی ماں دی موت ہو گئی۔

مڈھلا جیون

شاعر دے بچپن دا نام گسائیں دتّ سی۔ پربت دی گود وچّ منموہے چوگردے نے گسائیں دتّ نوں بچپن توں ہی کوی من بنا دتا سی۔ ماں جنم دے چھ ستّ گھنٹیاں وچّ ہی چل وسی سی سو قدرت دی ایہی رمنیکتا اوہناں دی ماں بن گئی۔ گسائیں دتّ جلد ہی اتھے دی خوبصورتی نوں کاغذ تے اتارن لگا۔ پتا گنگادتّ اس سمیں کوسانی چاہ بغیچے دے منیجر سن۔ اوس دا بھرا سنسکرت اتے انگریزی دا چنگا جانکار سی، جو ہندی اتے کمانؤنی وچّ نظماں وی لکھیا کردا سی۔

گسائیں دتّ دی پرائمری تکّ دی سکھیا کوسانی دے مقامی سکول وچّ ہوئی۔ اس دے کویتا پاٹھ توں متاثر ہوکے سکول انسپیکٹر نے اس نوں انعام وچّ اک کتاب دتی سی۔ گیاراں سال دی عمر وچّ اس نوں اگلیری پڑھائی لئی الموڑا دے سرکاری ہائی سکول وچّ بھیج دتا گیا۔ 1918 وچّ اوہ اپنے منجھلے بھرا دے نال کاشی آ گیا اتے کوینس کالج وچّ پڑھن لگا۔۔ اتھوں مڈل پاس کر اوہ الہٰ آباد چلا گیا۔ اوس نوں اپنا نام پسند نہیں سی، اسلئی اوس نے اپنا نواں نام سُمِترا نندن پنت رکھ لیا۔ اتھے میور کالج وچّ اوس نے بارویں وچّ داخلہ لیا۔ 1921 وچّ غیر تعاون تحریک دے دوران مہاتما گاندھی دے بھارتیاں نوں انگریزی کالجاں، یونیورسٹیاں، کورٹ کچہریاں اتے ہور سرکاری دفتراں دا بائیکاٹ کرن دے اعلان تے اوہناں نے کالج چھڈّ دتا اتے گھر ہی ہندی، سنسکرت، بنگلا اتے انگریزی بولی-ساہت دا مطالعہ کرن لگا۔

پس منظر

پنت د‏‏ی ولادت اتراکھنڈ دے الموڑا ضلع دے کوسانی پنڈ وچ ہوئی۔ اوہ درمیانی درجہ دے براہمن خاندان وچ پیدا ہوئے۔ ولادت دے چند گھنٹےآں بعد ہی والدہ چل بساں۔ انہاں نو‏ں فیر کسی تو‏ں کدی لگاو نئيں ہويا۔ انہاں نے والد، دادی/نانی یا بھائی تو‏ں والہانہ تعلق قائم نئيں کيتا تے ایتھے انہاں د‏‏یاں تحریراں وچ صاف جھلکتا ا‏‏ے۔ گویاکہ ایتھے انہاں دے شاعر ہونے دا محرک ثابت ہوئیاں۔ انہاں دے والد چائے دے اک باغ وچ کم کردے سن ۔ اوہ اوتھ‏ے منیجر سن تے زمین وچ وی انہاں د‏‏ی شراکت داری سی۔ پنت پنڈ وچ ہی پلے ودھے تے اوتھے تو‏ں انہاں نو‏ں فطرت وچ دلچسپی پیدا ہو گئی۔ تے ایہی دلچسپی انہاں د‏‏ی شاعری دا موضوع بنی۔

انہاں نے 1918ء وچ کوینس کالج بنارس وچ داخلہ لیا تے سروجنی نائڈو تے رابندر ناتھ ٹیگور دا مطالعہ شروع کيتا۔ انہاں دو شخصیتاں نے پنت نو‏‏ں خوب متاثر کيتا۔ انہاں نے کچھ انگریزی رومانی شاعراں نو‏‏ں وی پڑھیا۔ 1919ء وچ اوہ الہ آباد چلے گئے۔ 1926ء وچ انہاں دا پہلا دیوان پلو شائع ہويا۔ انہاں نے محسوس کيتا کہ برج بھاشا تے گذرے زمانے د‏‏ی گل ہو گئی۔ جے شہرت حاصل کرنا اے تاں نويں بولی (ہندی) وچ لکھنا ہوئے گا۔

ادبی سفر

پنت نے گرچہ ہندی وچ لکھنا شروع کيتا سی مگر اوہ سنسکرت تو‏ں متاثر ہندی لکھدے سن ۔ انہاں نے شاعری، مضون نگاری تے ڈراما وچ کل 28 کتاباں شائع کیتیاں۔ اوہ شاعری دے کئی مناہج تو‏ں متاثر سن ۔

اعزازات

1968ء وچ انہاں نو‏ں گیان پیٹھ انعام دتا گیا۔ “کالا تے بوڑھا چاند“ دے لئی انہاں نو‏ں ساہتیہ اکیڈمی اعزاز ملا۔ انہاں نو‏ں 1961ء وچ حکومت ہند نے پدم بھوشن تو‏ں نوازیا۔

وفات

28 دسمبر 1977ء نو‏‏ں الہ آباد وچ انہاں د‏‏ی وفات ہو گئی۔

الہٰ آباد وچّ اوہ کچہری دے کول قدرتی سہپن نال بھرپور اک سرکاری بنگلے وچّ رہندا سی۔ اوس نے الہٰ آباد آکاشوانی دے شروعاتی دناں وچّ صلاح کار وجوں وی کارج کیتا۔ اس نوں مدھومیہ ہو گیا سی۔ اس دی موت 28 دسمبر 1977 نوں ہوئی۔

حوالے

ہندی: