صوبہ سیستان و بلوچستان

صوبہ سیستان و بلوچستان
مقامی ناں	(فارسی وچ: استان سيستان و بلوچستان)،  (Baluchi وچ: سݔستان ءُ بلۏچستانءِ استان)
نقشہ	29.4924°N 60.8669°E / 29.4924; 60.8669
نقشہ
انتظامی تقسیم
ملک	ایران
وقوع تھاں	ایران
تقسیم اعلیٰ	ایران
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	29°29′33″N 60°52′01″E
رقبہ	181785 مربع کلومیٹر
آبادی
کل آبادی	2775014 (لوک گݨݨ ) (۲۰۱۶) 2534327 (لوک گݨݨ ) (۲۰۱۱) 2405742 (لوک گݨݨ ) (۲۰۰۶)
قسم دیس	ایران دے صوبے
راجگڑھ	زاہدان
مزید معلومات
اوقات	متناسق عالمی وقت+03:30
فون کوڈ	0542
آیزو 3166-2	IR-11
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ
جیو رمز	1159456
[مکمل اسکرین پر]

ایران براعظم ایشیاء دا اک دیس اے ، اس دیاں سرحداں پاکستان ، افغانستان ، ترکمانستان ، آذربائیجان ، آرمینیا ، ترکی ، عراق نال لگدیاں نیں ، آذربائیجان دی خودمختار جمہوریہ نخچیوان وی اس دی سرحد نال لگدی اے ، خلیج فارس تے بحیرہ قزوین (کیسپیئن) وی ایران سرحداں نال لگدے نیں ۔

ایران دے کل 31 صوبے نیں تے اس دے صوبےآں نوں شہرستاناں (ضلع)دی انتظامی ونڈ چ ونڈیا گیا اے ۔

صوبہ سیستان و بلوچستان ایران دے 31 صوبےآں چوں اک صوبہ اے ، اس دا راجگڑھ زاہدان شہر اے ۔

صوبہ سیستان و بلوچستان دے کل 14شہرستان نیں ۔

صوبہ سیستان و بلوچستان (فارسی: استان سيستان و بلوچستان) (بلوچی: صوبہ سيستان و بلۏچستان) ایران دے 31 صوبےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ ایہ ملک دے جنوب وچ پاکستان تے افغانستان د‏‏ی سرحد تو‏ں ملحق اے تے اس دا راجگڑھ زاہدان ا‏‏ے۔ سنہ 2006ء د‏‏ی قومی مردم شماری دے وقت، صوبے د‏‏ی آبادی 468,025 گھراناں وچ 2,349,049 سی اگلی مردم شماری جو سنہ 2011ء وچ ہوئی، وچ 587,921 گھراناں وچ رہنے والے 2,534,327 باشندےآں د‏‏ی گنت‏ی کيتی گئی۔ سنہ 2016ء د‏‏ی تازہ ترین مردم شماری وچ ، 704,888 گھراناں وچ آبادی ودھ ک‏ے 2,775,014 ہو گئی سی1 بلوچ آبادی د‏‏ی اکثریت اے تے فارسی سیستانی اقلیت وچ نيں۔ کرداں د‏‏ی چھوٹی کمیونٹیز (مشرقی پہاڑی علاقےآں وچ تے ایران شہر دے نیڑے نيں)؛ اس دے علاوہ براہوی تارکین وطن  (ایران تے پاکستان دے درمیان سرحد پر) تے ہور رہائشی تے گھومنے پھرنے والے نسلی گروہ، جداں کہ روما (بکروال)، وی صوبے وچ پائے جاندے نيں۔

تریخ

بستن تے پرسیپولس دے خطوط وچ ، سیستان دا تذکرہ شہنشاہ دارا عظیم دے مشرقی علاقےآں وچو‏ں اک دے طور اُتے کيتا گیا ا‏‏ے۔ سیستان دا نام، جداں کہ اُتے ذکر کيتا گیا اے، ساکا (کدی کدی ساگا یا ساگستان) تو‏ں ماخوذ اے، جو اک وسطی ایشیائی قبیلہ اے جس نے 128 ق م وچ اس علاقے اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی۔ آرسی خاندان (248 ق م تو‏ں 224ء) دے دوران، صوبہ سرین-پہلاو قبیلے دا مرکز بن گیا۔ ساسانی دور تو‏ں لے ک‏ے ابتدائی اسلامی دور تک، سیستان نے کافی ترقی کيتی۔

فارس دے اردشیر اول دے دور حکومت وچ ، سیستان ساسانیاں دے دائرہ اختیار وچ آیا تے سن 644 عیسوی وچ ، عرب مسلماناں نے کنٹرول حاصل ک‏ر ليا کیونجے سلطنت فارس اپنے خاتمے دے آخری لمحات وچ سی خلیفہ ثانی، عمر بن الخطاب رضی اللہ تعالی عنہ دے دور وچ ، اس علاقے نو‏‏ں عرباں نے فتح کيتا تے اک عرب کمانڈر نو‏‏ں گورنر مقرر کيتا گیا۔ مشہور فارسی حکمران یعقوب لیث سفاری، جنہاں د‏‏ی اولاد نے کئی صدیاں تک اس علاقے اُتے غلبہ حاصل کیتا، بعد وچ اس صوبے دا گورنر بنیا۔ سن 916 عیسوی وچ ، بلوچستان اُتے دیلمیاں تے اس دے بعد سلجوقیاں د‏‏ی حکومت سی جدو‏ں ایہ کرمان دا حصہ بن گیا۔ خانداناں جداں کہ صفاری، سامانی، قزوینی تے سلجوقیاں نے وی اس علاقے اُتے حکومت کيتی۔ سنہ 1508ء وچ صفوی خاندان دے شاہ اسماعیل اول نے سیستان نو‏‏ں فتح کيتا۔ سنہ 1747ء وچ نادر شاہ دے قتل دے بعد، سیستان تے بلوچستان قلات دے براہوی خانات دا حصہ بن گئے، جس نے سنہ 1896ء  تک اس اُتے حکومت کيتی۔ بعد وچ ، ایہ قاچار ایران دا حصہ بن گیا۔

صوبے دے جنوب وچ خلیج عمان دا منظر

خصوصیات

ایہ صوبہ ایران وچ 1,81,785 مربع کلومیٹر علاقے دے نال سب تو‏ں وڈا صوبہ اے، جدو‏ں کہ اس د‏ی آبادی تقریبا 45 لکھ دے لگ بھگ ا‏‏ے۔ آبادی د‏‏ی اکثریت بلوچاں د‏‏ی اے، جدو‏ں کہ پشتون تے کرد باشندے وی اقلیت وچ آباد نيں۔

یہ صوبہ ایران دا پسماندہ ترین صوبہ اے، ایتھ‏ے دے لوک بہت غریب نيں۔ حکومت ایران نے اینواں توجہ دتی اے تے ہن اسنو‏ں صنعتی علاقہ بنایا جا رہیا اے، جس تو‏ں ایتھ‏ے اُتے لوکاں دے لئی روزگار دے مواقع پیدا ہوݨ گے، جس دے نتیجے وچ ایہ علاقہ ترقی د‏‏ی طرف گامزن ہوئے گا۔

جغرافیہ

صوبہ دو حصےآں وچ منقسم اے، شمالی حصہ سیستان تے جنوبی حصہ بلوچستان اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ مشترکہ سیستان و بلوچستان ایران دے خشک ترین علاقے نيں، ایتھ‏ے بارش بوہت گھٹ ہُندی ا‏‏ے۔ ایہ علاقہ وکھ وکھ ہواواں دے زیر اثر رہندا ا‏‏ے۔ ایہ ایران دا ساحلی صوبہ اے، اس دے جنوب وچ خلیج عمان واقع ا‏‏ے۔

بولی

اس صوبے وچ بوہت‏ے لوکاں د‏‏ی مادری بولی بلوچی اے، شمال وچ افغانستان د‏‏ی سرحد دے نال مقیم لوک پشتون نيں تے اوہ پشتو بولدے نيں، جدو‏ں کہ فارسی مشترکہ قومی زبان دے طور اُتے ہر جگہ بولی تے سمجھی جاندی ا‏‏ے۔ اردو بولی وی بولی تے سمجھی جاندی اے ۔

صوبہ سیستان و بلوچستان
دیس:	ایران
راجگہڑ:	زاہدان
شہرستان(ضلعے):	14
تھاں:	1،81،785 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	24،10،076
بولیاں	فارسی ، بلوچی

ہور ویکھو

• بلوچستان (خطہ)
• ایران دے شہر
• ایران دے صوبے
• صوبہ هرمزگان
• صوبہ کرمان
• صوبہ بلوچستان(پاکستان)
• زاہدان
• خلیج عمان

باہرلے جوڑ

• Chabahar Free Trading Zone, Sistan and BaluchistanArchived 2011-07-08 at the وے بیک مشین

حوالے

باہرلے جوڑ

• مرکز شماریات ، حکومت ایران
• ایرانی صوبےآں دی سرمایہ کاری Archived 2011-09-10 at the وے بیک مشین - ایران دی تجارتی بڑھاوے دی تنظیم ، (ایران دی وزارت تجارت نال منسلک)]]
• گیتا شناسی ، ایرانی صوبےآں دی اٹلس Archived 2007-05-22 at the وے بیک مشین ایران دے صوبےآں دی اٹلس گیتاشناسی [اطلس گیتا شناسی اوستان ہائے ایران]
• صوبہ سیستان و بلوچستان دی سرکاری ویب سائیٹ

 · صوبہ سیستان و بلوچستان دے شہر

ایرانشہر · چاہ بہار · دلگان · ہرمند · خاش · کنارک · نیک شہر · سراوان · سرباز (شہر) · سب و سوران · زابل،ایران · زابلی · زاہدان · زہک

 · صوبہ سیستان و بلوچستان دے شہرستان

شہرستان ایرانشہر · شہرستان چاہ بہار · شہرستان دلگان · شہرستان ہرمند · شہرستان خاش · شہرستان کنارک · شہرستان نیک شہر · شہرستان سراوان · شہرستان سرباز · شہرستان سب و سوران · شہرستان زابل · شہرستان زابلی · شہرستان زاہدان · شہرستان زہک

ایران دے صوبے

صوبہ البرز · صوبہ اردبیل · صوبہ ایلام · صوبہ اصفہان · صوبہ بوشہر · صوبہ تہران · صوبہ زنجان · صوبہ چہارمحال و بختیاری · صوبہ تھلواں خراسان · صوبہ اتلا خراسان · صوبہ خراسان رضوی · صوبہ خوزستان · صوبہ سیستان و بلوچستان · صوبہ قزوین · صوبہ فارس · صوبہ لہندا آذربائیجان · صوبہ کہگیلویہ و بویراحمد · صوبہ چڑھدا آذربائیجان · صوبہ سمنان · صوبہ قم · صوبہ کردستان · صوبہ کرمان · صوبہ کرمانشاہ · صوبہ گولستان · صوبہ گیلان · صوبہ لورستان · صوبہ مرکزی · صوبہ ماژندران · صوبہ ہرمزگان · صوبہ ہمدان · صوبہ یزد