صہیونیت دیاں قسماں
صیہونیت دا اصل مقصد یہودی لوکاں دے لئی اک وطن قائم کرنا سی ۔ صیہونیت مختلف فلسفیاں دی تیار کردہ تحریک سی جومقصد دے حصول دے لئی مختلف انداز دی نمائندگی تے تحریک دے آئندہ دے طریقےآں دا انتخاب کر رہے سن ۔
سیاسی صیہونیت
[سودھو]سیاسی صیہونیت دی روس وچ تھیوڈور ہرتزل تے میکس نورداؤ نے قیادت دی ۔ پہلی صہیونی مجلس وچ اختیار کيتی گئی صیہونی تنظیم دے اس نقطہ نظر دا مقصد یہود دے لئی فلسطین وچ عوامی طور اُتے تے قانونا جائز وطن بنانا سی ، جس وچ ہور اشیاء دے نال نال، ابتدائی اقدامات وی شامل سن جنہاں دے تحت اس علاقے دی مقتدر طاقتاں توں حکومتی امداد حاصل کرنا وی شامل سی۔ [۱]
عملی صیہونیت
[سودھو]عبرانی وچ Tzionut Ma'asit ( عبرانی: ציונות מעשית صوتی نقل زیونوت ماسیت)، عملی صیہونیت دی قیادت موشے لیب لیلنبلم ولیون پنسکر تے تشکیل احباء صہیون تنظیم نے کی۔صہیونیت دی اس قسم ایہ نقطۂ نظر ایہ اے کہ سب توں پہلے عملی طور اُتے ایہ ضروری اے کہ جِنّا جلد ہو سکے سرزمین اسرائیل وچ علیا تے آبادکاری کروائی جائے، جلد ،چاہے جے زمین اُتے اختیار دا پروانہ نہ وی ملے۔
مصنوعی صیہونیت
[سودھو]کھائیم ویزمان ، لیوموٹزکن تے نہوم سوکولؤ نے اس قسم دی قیادت کی،اس دا طرز عمل پہلے دو صہیونیت دے قسماں دے مرکب دی حمایت کردا اے۔
عمالی صیہونیت
[سودھو]نظریاتی اختلافات سےصیہونیت دے انہاں عام قسماں دے درمیان اک ہور قسم پیدا ہُندی اے جس دا صیہونیت دے نال کوئی ضروری واسطہ نئيں، بلکہ مستقبل دی یہودی ریاست دے کردار دے بارے انہاں یہودی گروہ دے لوکاں دا جامع عالمی نقطہ نظر اے۔ نیکھمن سایرکن ، ڈؤ بیر بورچوف ، ہایم آرسولوف تے برل کیٹزنلسن دی قیادت وچ عملی تے سیاسی صیہونیت دے برخلاف ، عمالی صیہونیت دا مقصد اک زراعت پسند یہودی نجی درمیانی طبقے دی اخلاقی مساوات دی بنیاد پرمعاشرہ دا قیام سی ۔
تصحیحی صیہونیت
[سودھو]ابتدائی طور پرزیو جابوتنسکی نے تصحیحی صیہونیت دی قیادت دی ، بعد وچ اس دے جانشین میناخم بیگن (جو بعد وچ وزیر اعظم بنے) نے قیادت کی،اس صہیونیت دا مقصدیہودی قومیت دے رومانوی عناصرتے صہیونی قومی سوچ تے یہودی ریاست دی تشکیل وچ ارض مقدسہ دے یہودی لوکاں دے تاریخی ورثے دے بنیادی جزو دے طور اُتے اہمیت اجاگر کرنا سی ۔ انہاں نے آزادخیالی تے خصوصاً اقتصادی آزاد خیالی دی حمایت کی، جدوں کہ عمالی صیہونیت تے ارض اسرائیل وچ کمیونسٹ (اشتمالی) سماج دی تشکیل دی مخالفت کيتی۔ تصحیحی صیہونیت عرب دہشت گردی دے کسی وی قسم دے پھیلاؤ دی مخالفت کردی اے تے اسرائیلی زمین اُتے یہودی برادری اُتے حملہ آور عرب گروہاں دے خلاف سخت فوجی کارروائی کيتی حمایت کردی اے۔ اس نظریے دی وجہ توں تصحیحی قیادت دا اک دھڑا زیر زمین قومی عسکری تنظیم ایرگن قائم کرنے دے لئی تحریک توں ٹوٹا ۔ اس سلسلے دی وی عظیم تر اسرائیلکے حامیاں دے طور اُتے درجہ بندی کيتی جاندی اے۔
ثقافتی صیہونیت
[سودھو]احدہعام (اشر ذوی ہیرش گنسبرگ) نے اس دی قیادت کيتی۔ ثقافتی صیہونیت دی رائے سی کہ کیتا کہ یہود دی قومی احیاء دی تکمیل نوں اسرائیل وچ اک ثقافتی مرکز تے دیار غیر وچ یہودی تعلیمی مرکز بنا کے حاصل کیتا جاسکدا اے۔
انقلابی صیہونیت
[سودھو]اوراہام سترن ، اسرائیل ایلداد تے اری ذوی گرینبرگ نے اس دی قیادت کيتی۔ انقلابی صیہونیت نے صیہونیت نوں یہودی جلاوطناں نوں جمع کرنے، عبرانی دی بطور گفتاری زبان احیاء تے یہودی مملکت دوبارہ بحالی دے لئی انقلابی جدوجہد دی حیثیت توں دیکھیا۔ [۲] 1940ء دی دہائی دے دوران بطور اراکین لحی ، انقلابی صیہونیت دے بوہت سارے پیروکار انتداب فلسطین نوں ختم کرنے تے یہود دی سیاسی آزادی دے لئی راستے نوں ہموار کرنے دی کوشش وچ برطانوی انتظامیہ دے خلاف گوریلا لڑائی لڑدے رہے۔ قیام اسرائیل دے بعد اس سلسلے دے اہم شخصیتاں ایہ دلیل دیندی رہیاں کہ صیہونیت دا مقصد کدی وی تخلیق اسرائیل نہ سی بلکہ ایہ تاں محض صیہونیت دے مقصد دے ادرک دے لئی اک آلہ سی، جسنوں اوہ مالخوت یسرائیل (مملکت اسرائیل )کہندے سن ۔ [۳] انقلابی صیہونیاں اُتے اکثر تصحیحی صیہونیاں دے نال مغالطہ ہو جایا کردا اے درحقیقت ایہ دونے قسماں کئی پہلوآں وچ نظریاتی طور اُتے مختلف نيں۔ حالانکہ تصحیحی زیادہ تر سیکولر(غیر مذہب) قوم پرست سن جنہاں دی توقع سی کہ برطانوی مملکت وچ ہی اک یہودی ریاست دولت مشترکہ دے طور اُتے حاصل کرلئی جائے، انقلابی صیہونیاں نے قومی مسیحیت دی اک شکل دی توثیق دی جو اک وسیع یہودی بادشاہت تے بیت المقدس وچ ہیکل دی تعمیر دے متمنی سن ۔ [۴] انقلابی صیہونیت عام طور اُتے سامراج مخالف نظریات نوں اختیار کردا اے تے اس دے پیروواں وچ دونے سجے تے کبھے بازو دے قومپرست شامل نيں ۔ اس قسم دی وی عظیم تر اسرائیل دے حامیاں دے طور اُتے درجہ بندی کيتی جاندی اے۔
مذہبی صیہونیت
[سودھو]مزراہی(مذہبی صیہونیت) دے بانی اسحاق یعقوب رینز اورابراہیم اسحاق کک نے اس قسم دی قیادت دی ۔ مذہبی صیہونیت نے اپنی ایہ رائے برقرار رکھی کہ یہودی قومیت تے قیام ریاست اسرائیل تورات دی رو توں مذہبی فرض اے ۔ یہودیاں غیر سیکولر(لادین)طبقہ دے کچھ دھڑاں دے دعوی دے برخلاف کہ ارض اسرائیل دی نجات صرف مسیح دے آنے دے بعد ہوئے گی، جو یہود دی اس آرزو نوں پورا کريں گا، جدوں کہ ایہ قسم اس عقیدے اُتے قائم اے کہ ارض یہود دی نجات دی انسانی کارروائیاں ہی مسیح دے نکلنے دا باعث ہونگی، جیساکہ انہاں دا نعرہ اے کہ : ( "سرزمین اسرائیل ، بنی اسرائیل دے لئی بمطابق شریعت اسرائیل " عبرانی: ארץ ישראל לעם ישראל לפי תורת ישראל ). اج ایہ طبقہ عام طور اُتے "مذہبی قومیت پسند" یا " اسرائیلی آبادکار " دے طور اُتے جانیا جاندا اے، اس سلسلہ دی وی عظیم تر اسرائیل دے حامیاں دے طور اُتے درجہ بندی کيتی جاندی اے۔
اصلاحی صیہونیت
[سودھو]اصلاحی صیہونیت ، جسنوں ترقی پسند صہیونیت وی کہندے نيں ، یہودیت دی اصلاح یا ترقی پسند شاخ دے صیہونی بازو دا نظریہ اے۔ امریکی اصلاحاندی صہیونی اتحاد امریکی اصلاحاندی تحریک دی صیہونی تنظیم اے۔ انہاں دا مشن "اصلاحی یہود دے مقدس زندگیاں تے یہودی شناخت دے لئی اسرائیل نوں بنیاد بنانے دی جدوجہد کرنا۔اسرائیل نوں بطورکثیر پسند، منصفانہ تے یہودی جمہوری ریاست ہور بہتر بنانے دی سرگرمیاں وچ ایہ صیہونی تنظیم و اتحاد سرفہرست اے ۔ " اسرائیل وچ ، اصلاحی صیہونیت اسرائیل ترقی پسند یہود دی تحریک دے نال منسلک اے۔
ہور ویکھو
[سودھو]- عیسائی صیہونیت
- نو صیہونیت
- بعد وچ صیہونیت
باب یہودیت |
باہرلے جوڑ
[سودھو]- سیاسی صیہونیزم ، یہودی مجازی لائبریری
- عملی صیہونیزم ، یہودی مجازی لائبریری
- مصنوعی صیہونیزم ، یہودی مجازی لائبریری
- ↑ «Jewish Virtual Library: The First Zionist Congress and the Basel Program». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۶-۱۲-۰۶. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۳۰.
- ↑ Israel Eldad, The Jewish Revolution, pp. 47–49
- ↑ Israel Eldad, The Jewish Revolution, pp. 45
- ↑ Israel Eldad, Israel: The Road to Full Redemption, p. 37 (Hebrew) and Israel Eldad, "Temple Mount in Ruins"