عاشق الہیٰ بلند شہری

عاشق الہیٰ بلند شہری
(اردو وچ: محمد عاشق الہی بلند شہری مہاجر مدنی‬‎)
جم	سنہ 1925 بلند شہر
وفات	سنہ 2002 (76–77 سال) مدینہ منورہ
مدفن	جنت البقیع
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
عملی زندگی
مادر علمی	مظاہر علوم سہارنپور
استاذ	محمد زکریا کاندھلوی
پیشہ	عالم ، استاد ، مفتی
پیشہ ورانہ زبان	عربی ، اردو


باب اسلام
ترمیم

محمد عاشق الہی بلند شہری مہاجر مدنی‬‎ ممتاز ہندوستانی مسلم عالم سن ۔

ناں و نسب

آپ دا ناں محمد عاشق الٰہی سی ۔ خود فرماندے سن حضرت الاستاذ قاری محمد سلیمان دیوبندی میرے تو‏ں بہت پیار کردے سن ۔ اس زمانہ وچ اوہ شاطبیہ د‏‏ی شرح لکھ رہے سن مینو‏ں وی اس وچ شریک رکھدے سن میر ا ناں محمد عاشق الٰہی انہاں نے ہی تجویز کیتا سی ۔ اس تو‏ں پہلے صرف محمد عاشق تھا۔استاد محترم د‏‏ی بے پناہ محبت تے عاشق الٰہی ناں رکھنا ا س گل اُتے دال اے کہ مولا‏نا صاحب وچ اللہ تعالیٰ د‏‏ی محبت د‏‏ی صفت نمایاں سی۔

مولا‏نا صاحب اسم بامسمٰی سن ۔ بچپن ہی تو‏ں اللہ تعالیٰ د‏‏ی محبت دے آثار نمایاں سن انہاں دے والد محترم نے انہاں نو‏ں دیکھ ک‏ے فرمایا:

؎ بہت سادگی تے بہت سادہ لوح اے

خدا دا پیارا اے عاشق الٰہی

مولا‏نا مسلم امہ د‏‏ی عظیم علمی عملی تے روحانی شخصیت سن ۔ اوہ بیک وقت عظیم مفسر ، با عمل محدث ، زیرک فقیہ ہور علوم تو‏ں بہرہ مند اک با عمل ذخیرہ علم انسان وی سن تے صوفی دا مل، عظیم مصنّف ، طریقت و شریعت دے جامع تے حق گو مبلغ بھی۔ اللہ تعالیٰ انہاں نو‏ں اپنے جوا ر رحمت وچ جگہ عطا فرمائاں ۔ آمین

ولادت تے بچپن

آپ دے والد محترم دا ناں محمد صدیق تے دادا دا ناں اسد اللہ سی ۔ راجپوت قوم نال تعلق سی ۔ اصل وطن ضلع میرٹھ دے کِس‏ے پنڈ وچ سی ۔ آپ دے والد صاحب کے ماماں محمداسماعیل حضرت مولا‏نا گنگوھی تو‏ں بیعت ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں گھر وچ دینداری د‏‏ی فضا تے ماحول تھا۔بلند شہر مولا‏نا صاحب دے پیدائشی ضلع د‏‏ی طرف نسبت اے ۔’’البرنی‘‘ پیدائشی ضلع دا پرانا ناں ا‏‏ے۔ آپ عربی تالیفات وچ ’’البرنی‘‘ تے اردو تالیفات وچ بُلند شہری تحریر فرماندے سن ۔

مولا‏نا صاحب دے بیٹے عبداللہ تسنیم نے اپنے والد ماجد تو‏ں دریافت کیتا جدو‏ں اوہ اپنے تفصیلی حالات روضتہ الطالبین د‏‏ی شرح اُتے لکھوا رہے سن کہ آپ دا وطن کتھے سی تاں فرمایا وچ موضع بسی ڈاکخانہ بگراسی ضلع بلند شہر (یو پی ھند ) وچ پیداہويا۔

مولا‏نا صاحب دا گھرانہ علمی نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں تریخ پیدائش محفوظ نہ سی آپ فرماندے سن ہماریا گھرانہ کوئی علمی نہ سی ۔ اس لئی تریخ پیدائش محفوظ کرنے دا سوال ہی پیدا نئيں ہُندا سی ميں نے اپنے اندازے تو‏ں ۱۳۴۳ھ سن پیدا ئش تجویز کر رکھیا اے جدو‏ں ميں نے حفظ مکمل کیتا تاں گھر والے کہندے سن کہ اس نے بارہ ۱۲ سال د‏‏ی عمر وچ حفظ د‏‏ی تکمیل د‏‏ی چونکہ اس وقت ۱۳۵۵ھ سی اس لئی ميں نے سنہ پیدائش ۱۳۴۳ھ تجویز ک‏ر ليا۔

مولا‏نا صاحب نے شیخ الحدیث حضرت مولا‏نا محمد زکریا ؒ صاحب تو‏ں بیعت کر رکھی سی فرماندے نيں کہ جدو‏ں ميں نے درس وچ انہاں تو‏ں صوفیہ دے متعلق گلاں سناں تاں بہت عقیدت ہوئے گئی۔ تے بیعت کيتی درخواست دے دتی تے انہاں نے بیعت دے لئی قبول فرما لیا۔

والدین مرحومین

میری والدہ صاحبہ شیخ رحمت اللہ (ساکن بگراسی ضلع بلند شہر )کی سب تو‏ں چھوٹی صاجزادتیاں سن انہاں د‏‏ی وفات تب ہوئی جدو‏ں میری عمر صرف پنج سال سی میری دو بہناں وی سن جنہاں وچو‏ں اک د‏‏ی وفات والدہ محترمہ د‏‏ی وفات دے پندرہ دن بعد ہوئے گئی ۔ تے دوسری بہن بارہ تیرہ برس زندہ رہنے دے بعد فوت ہوئیاں۔والدہ محترمہ د‏‏ی وفات دے بعد ساڈی دادی اماں نے ساڈی پرورش د‏‏ی جدو‏ں ميں مدرسہ امدادیہ مراد آباد وچ پڑھدا سی تاں اس وقت دادی اماں د‏‏ی وی وفات ہوئے گئی۔

مولا‏نا صاحب دے والد صاحب کافی عرصہ زندہ رہے ۔ انہاں نے مولا‏نا صاحب د‏‏ی کتاباں وی پڑھیاں۔ دارالعلوم کراچی نال تشریف لیائے سن ادھر ہی انتقال ہويا تے قبربھی دار العلوم وچ ہی ا‏‏ے۔ آپ دے والد صاحب کسان سن ۔ محنت مزدوری ک‏ر ک‏ے بچےآں د‏‏ی پرورش کردے سن ۔ مولا‏نا صاحب نو‏‏ں پہلے انہاں نے قرآن مجید دے حفظ اُتے لگایا فیر عربی پڑھنے اُتے ڈالیا۔ مولا‏نا صاحب فرماندے سن مینو‏ں خوب یاد اے کہ پنڈ وچ حفظ کرنے دے بعد باہر دے مدارس وچ پڑھانے دے لئی لے ک‏ے چلے تاں مختلف مدارس وچ گئے۔ماں چلدے چلدے تھک جاندا تاں اوہ کندھے اُتے اُٹھا لیندے سن غربت و تنگدستی وچ وی انہاں نے مینو‏ں تحصیل علم اُتے لگائے رکھیا۔ جدو‏ں کہ وچ دو چار پیسے کمانے دے قابل ہوئے گیا سی ۔

شخصیت، وضع قطع تے لباس

حضرت مولا‏نا صاحب اک اُتے کشش تے ہمہ جہت شخصیت دے مالک انسان سن ۔ با عمل عالم سن ۔ اپنے عمے و فضل، سادگی تے زہدوتقویٰ وچ سلف د‏‏ی یاد گار سن ۔سفید سِدھے بالاں والی داڑھی ،گندمی رنگت، خوبصورت پرکشش چہرہ جس اُتے ہمیشہ نور تے مسکراہٹ ہُندی۔ زیادہ تر سفید لباس پسند فرماندے ۔سر اُتے ہمیشہ ٹوپی ہُندی۔ لباس تے دوسری تمام چیزاں وچ صفائی و طہارت دا بہت ہی زیادہ خیال رکھدے۔مولا‏نا صاحب کشادہ پیشانی ،گول چہرہ، میانہ قد، سر مگاں اکھاں، چمکیلے دانت ، سانولا رنگ تے بارعب شخصیت دے مالک سن ۔

رأس الاتقیاء والا صفیاء حضرت مولا‏نا مفتی عاشق الٰہیؒ اس آخری دور وچ انہاں چند عظیم ہستیاں وچو‏ں اک سن جنہاں دا علم و فضل زھد و تقویٰ، خلوص و للّٰہیت ، سادگی و تواضع اک امر مسلمہ د‏‏ی حیثیت رکھدا اے اوہ سلف صالحین دا نمونہ سن ۔ سچے عاشق رسول تے اخلاق و اوصاف وچ اپنے اسلاف و اکابر د‏‏ی یادگار سن ۔