عبدالرشید (زرعی سائنسدان)

عبدالرشید (انگریزی: Abdul Rashid)

عبدالرشید (زرعی سائنسدان)
جم	4 اپریل 1950 (74 سال)
وفات
رہائش	اسلام آباد
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	یونیورسٹی آف ہوائی یونیورسٹی آف ہوائی ایٹ مینوا
پیشہ	ماہر حیاتیات
شعبۂ عمل	حیاتی علوم
ملازمت	پاکستان اکیڈمی آف سائنسز

ڈاکٹر عبدالرشید 4 اپریل 1050ء نو‏‏ں پاکستان دے شہر فیصل آباد دے پنڈ سدھار وچ پیدا ہوئے۔ انہاں نے امریکا د‏‏ی ریاست ہوائی وچ واقع یونیورسٹی آف ہوائی ایٹ مینوا تو‏ں پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔ آپ 2008 تو‏ں 2011 تک پاکستان جوہری توانائی کمیشن دے رکن رہ چکے نيں۔ اس تو‏ں پہلے 2006 تو‏ں 2008 تک پاکستان دے پاکستان زرعی تحقیقا‏تی کونسل دے ڈائریکٹر جنرل وی رہ چکے نيں۔

مڈھلا جیون

ڈاکٹر عبدالرشید

ڈاکٹر عبدالرشید نے 1973 تو‏ں 1979 تک چاول ، گندم تے مکئی وچ زنک د‏‏ی کمی دے میکانزم دا مطالعہ کيتا سی۔ انہاں مطالعات تے ادارےآں نے انہاں نو‏ں اک مقام اُتے پہنچایا۔ اک پاکستان وچ مائکرونیوترینٹ پروجیکٹ وچ تعاون۔ آخر کار ، اس نے یونیورسٹی آف زراعت فیصل آباد ، تو‏ں بی ایس سی (آنرز) تے ایم ایس سی (آنرز) حاصل کیتے تے ایسٹ ویسٹ سنٹر اسکالرشپ حاصل کرنے دے بعد ، پی ایچ ڈی وچ زرعی شعبہ) تے مٹی سائنس 1986 وچ منووا وچ ہوائی یونیورسٹی ، ہونولولو تاں۔ اوتھے انہاں نے اک مائکرو تندرستی مسئلے اُتے پروفیسر رابرٹ فاکس د‏‏ی رہنمائی وچ کم کیا، جو انہاں دے تے اس دے ملک دے لئی انتہائی اہمیت دا حامل سی۔ فارغ التحصیل ہونے دے بعد عبدالرشید اسلام آباد وچ پاکستان زرعی تحقیقا‏تی کونسل واپس آئے تے مٹی د‏‏ی زرخیزی تے پودےآں د‏‏ی تغذیہ دا مطالعہ شروع کيتا۔

1970 وچ ڈاکٹر عبد الرشید نے بوران کفایت شعاری مٹی وچ کھاد ڈالنے دا مشاہدہ کیا، اُتے انہاں د‏‏ی تحقیق نو‏‏ں اِنّی توجہ نئيں ملی کیونجے اس وقت سہولیات ناکافی سن تے سائنسداناں نو‏‏ں بوران دے تجزیے وچ مہارت د‏‏ی کمی سی۔ چنانچہ ڈاکٹر عبدالرشید نے پلانٹ بوران تجزیہ قائم کیا، جو کساناں د‏‏یاں فصلاں وچ میکرو تے مائکرو تغذیاندی کمیاں د‏‏ی باقاعدگی تو‏ں غذائی اجزاء د‏‏ی ترتیب تے تشخیص دا اک ذریعہ بنیا۔

1980 د‏‏ی دہائی تو‏ں وسط 2008 تک ڈاکٹر عبدالرشید پاکستان زرعی تحقیقا‏تی کونسل اسلام آباد وچ مٹی د‏‏ی زرخیزی تے پودےآں د‏‏ی تغذیہ سازی دے لئی بہتر انداز وچ تحقیق و ترقی دے پروگرام د‏‏ی قیادت کردے رہ‏‏ے۔ خاص طور اُتے انہاں د‏‏ی تحقیقی ٹیم نے ثابت کيتا اے کہ چاول د‏‏ی فصل وچ بوران مائکروونٹرینٹ د‏‏ی کمی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں کم کرنے دے نال نال اناج دے معیار نو‏‏ں وی متاثر کردی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ انہاں نے کپاس د‏ی فصل وچ بوران تے زنک مائکروترنتاں د‏‏ی وسیع پیمانے اُتے کمی دے واقعات نو‏‏ں وی ثابت کيتا۔ انہاں د‏‏ی تحقیق دا مستقل میدان فیلڈ تے لیبارٹری تحقیق دے نتیجے وچ کپاس، گندم تے چاول وچ بوران تے زنک کھاد دے استعمال، زنک تو‏ں افزودہ چاولاں د‏‏ی نرسری دا استعمال تے 50 فیصد کھاد د‏‏ی بچت کرنے والی فاسفیٹ بینڈ پلیسمنٹ وچ بوران کھاد دے استعمال دے لئی انتہائی سرمایہ دارانہ دوستانہ ٹیکنالوجی د‏‏ی ترقی ہوئی ا‏‏ے۔

2006 تو‏ں 2008 تک اوہ پاکستان زرعی تحقیقا‏تی کونسل دے ڈائریکٹر جنرل رہ‏‏ے۔

2008 دے بعد تو‏ں ڈاکٹر عبدالرشید ترکی وچ سبانسی یونیورسٹی دے پروفیسر اسماعیل کاکمک د‏‏ی سربراہی وچ کثیر ملکی تحقیقی اقدام ہارویسٹ زنک پروجیکٹ دے رکن نيں ، جس نے اناج نو‏‏ں مالا مال بنانے دے لئی کسان دوست ٹکنالوجی قائم کيتی ا‏‏ے۔ زراعت ، آئوڈین تے سیلینیم دے نال اناج زرعی بایوفورٹیفیکیشن نقطہ نظر تاں۔ 2011 وچ رسمی خدمات تو‏ں سبکدوشی ہونے دے باوجود ، اوہ زرعی آر اینڈ ڈی تو‏ں متعلقہ سرگرمیاں وچ بھر پور طریقے تو‏ں شامل ا‏‏ے۔

اس نے وڈے پیمانے اُتے ہم مرتبہ جائزہ لیا مقالے ، کتابی ابواب ، انسائیکلوپیڈیا ابواب ، کتاباں ، فنی رپورٹس تے مشاورتی مواد شائع کيتا ا‏‏ے۔ ہور ، اس د‏ی کاشت کار دوستانہ کھاد دے استعمال کیت‏‏ی ٹیکنالوجیز د‏‏ی باقاعدہ طور اُتے سفارش کيت‏ی جاندی اے تے وسیع پیمانے اُتے پاکستان وچ ڈھال لیا جاندا ا‏‏ے۔

پاکستان جوہری توانائی کمیشن دے اک رکن د‏‏ی حیثیت تو‏ں ، انہاں نے چار ادارےآں (جداں ، این آئی اے ، ٹنڈوجام ، این آئی اے بی ، فیصل آباد ، نیفا ، پشاو‏ر تے این آئی بی جی ای ، فیصل آباد) وچ زرعی تے بائیوٹیکنالوجی تحقیق و ترقی دا انتظام کيتا۔ ) تے پورے پاکستان وچ واقع 18 نیوکلیئر میڈیسن تے آنکولوجی کینسر ہسپتالاں دا انتظام کيتا۔

ڈاکٹر رشید یوروپی جرنل آف اگروونومی ([[[ایلسیویر]])) تے مابعد سائنس تے پلانٹ تجزیہ وچ مواصلات (ٹیلر تے فرانسس)) دے ادارتی بورڈ اُتے نيں۔

ایوارڈز

ڈاکٹر عبدالرشید

عبدالرشید پاکستان اکیڈمی آف سائنسز ، مٹی سائنس سوسائٹی آف امریکا ، امریکن سوسائٹی آف ایگروونومی ، انڈین سوسائٹی آف مِل سائنس ، مشرقی – ویسٹ سینٹر ، انجمن ، تو‏ں وابستہ نيں سابقہ ​​پی آر سی سائنس دان تے مٹی سائنس سوسائٹی آف پاکستان ، جنہاں وچو‏ں اوہ ماضی دے صدر نيں۔

ڈاکٹر عبدالرشید پودےآں د‏‏ی غذائیت د‏‏ی تحقیق (www.fertilizer.org/En/About_IFA/Awards/Norman_Borlaug_Award/2013_Abdul_Rashid.aspx) وچ عمدگی دے لئی 2013 دا IFA نارمن بورلاگ ایوارڈ حاصل کرچکے نيں۔ 2017 وچ انہاں نو‏ں آئی پی این آئی سائنس ایوارڈ یافتہ دے طور اُتے منتخب کيتا گیا سی۔ ايس‏ے سال انہاں نے جے بینٹ جونز ایوارڈ دا اعزاز وی حاصل ک‏ر ليا۔ مٹی د‏‏ی جانچ تے پودےآں دے تجزیہ وچ شراکت۔ ہور برآں اوہ ایسٹ ویسٹ سینٹر ممتاز ایلومینس نيں۔ پاکستان اکیڈمی آف سائنسز دے فیلو ، انڈین سوسائٹی آف مٹی سائنس تے مٹی سائنس سوسائٹی آف پاکستان؛ پی اے آر سی سلور جوبلی لوریٹ ، سال دا ماہر پاکستان تے سائنس دان نیشنل بک فاؤنڈیشن ایوارڈ۔ 2005 وچ عبدالرشید نے ڈاکٹر نارمن بورلاگ ایوارڈ وصول کيتا۔

تحقیقات

• 2004 – خشک زمین وچ زراعت دے چیلینجز تے حکمت عملی

حوالے

باہرلے جوڑ

• سانچہ:GoogleScholar
• Dr. Abdul Rashid DG, NARC