عبداللہ مازندرانی
| عبداللہ مازندرانی | |
|---|---|
| جم | سنہ 1840 (عمر 183–184 سال)
|
| وفات |
|
| شہریت |  ایران
|
| عملی زندگی | |
| پیشہ | سیاست دان ، لکھاری |
 باب اسلام
| |
ترمیم  | |
مڈھلا جیون
[سودھو]انہاں دا پورا ناں ملیا عبداللہ لنگرودی اے۔ انہاں دے والد شیخ محمد ناصر گیلانی سن جنہاں نے گیلان توں ایران دے صوبہ مازندران دا سفر کيتا۔ عبداللہ ایران دے شمال وچ واقع شہر بارفرس وچ پیدا ہوئے، جسنوں اج آمل کہیا جاندا اے۔ [۲][۳] ایران وچ ابتدائی تعلیم مکمل کرنے دے بعد آپ نے عراق دے مقدس شہراں دا سفر کيتا۔ کربلا وچ انہاں نے زین العابدین مازندرانی تے شیخ حسن اردقانی دے دروس وچ حصہ لیا۔ فیر اوہ اپنی تعلیم جاری رکھنے دے لئی اک ہور اہم شیعہ شہر نجف چلے گئے۔ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ ساری زندگی اوتھے رہے۔ [۲]
استاد
[سودھو]انہاں نے اپنی تعلیم دا آغاز بارفرس مدرسہ توں کيتا۔ ملیا محمد اشرفی دی کلاساں وچ حصہ لیا۔ فیر اوہ عراق چلا گئے۔ مازندرانی دے استاداں وچ شیخ مہدی کاشف الغطا، زین العابدین مازندرانی، شیخ حسن اردکانی، ملیا محمد ایرانی تے مرزا حبیب اللہ رشتی شامل نيں۔
سیاسی زندگی
[سودھو]اوہ آخوند خراسانی اورمرزا حسین خلیلی تہرانی دے نال انہاں مراجع وچ شمار ہُندے سن جنہاں نے قاجار خاندان دے خلاف مزاحمت کيتی۔ انہاں نوں "علماء ثلاث نجف " دے ناں توں وی جانیا جاندا سی۔ [۴] عبداللہ جمہوری انقلاب دی تحریک دے بنیادی رہنماواں وچوں اک سن ۔ انہاں نے تحریک جمہوریت وچ اہم کردار ادا کیا، جس وچ لوکاں نوں روسی حملے تے غیر منصفانہ معاہدےآں دے خلاف مزاحمت کرنے دی ترغیب دینا، تے مذہب اسلام دی حمایت وچ خطوط لکھنا شامل سی۔ [۵] آخوندخراسانی دے نال مازندرانی نے ایران دے اندرونی معاملات وچ انگریزی حکومت کیتی پالیسیاں تے مداخلت دے خلاف احتجاج کيتا۔ [۶] انہاں نے آئین سازی دے دوران ایرانی عوام دی تحریک دی حمایت دی تے انہاں دی حوصلہ افزائی دے لئی ٹیلی گرام تے خطوط بھیجے۔ [۷] آخوند خراسانی ، مرزا حسین تہرانی تے شیخ عبداللہ مازندرانی نے امام مہدی دی غیبت وچ مذہبی سیکولرازم دا تصور پیش کیا، جو اج وی نجف تے قم دے شیعہ مراکز وچ حاکم اے۔[۸]
۲۳ جون ۱۹۰۸ نوں محمد علی شاہ قاجار دی درخواست تے مولوی فضل الله نوری دے فتوے اُتے پہلی پارلیمنٹ اُتے روسی بمباری توں لے کے ۱۶ جولائی ۱۹۰۹ نوں شاہ دی معزولی تک دے دور نوں جدید ایران دی تریخ وچ استبداد صغیر کہیا جاندا اے۔ شاہ نےغیر دینی حلفےآں توں لڑنے تے اسلام دا دفاع کرنے دا بہانہ بنا کے انتخابات نوں ملتوی کیندا سی۔ محمد علی شاہ نے اپنے اس غیر آئینی اقدام دے حق وچ فتویٰ حاصل کرنے دے لئی نجف وچ موجود مراجع تقلید نوں خطوط لکھے، جنہاں وچ بابیاں تے ہور غیر مسلماں دی سازشاں دا خوف دلیا کے حمایت دی درخواست کيتی گئی سی۔ پر، آخوند خراسانی، مرزا تہرانی تے مرزا عبداللہ مازندرانی نے جمہوریت دے حق وچ فتوے دئیے تے شاہ نوں معاشرے دے حالات نوں بہتر بنانے تے نوآبادیاتی مداخلت دے خلاف ملک دا دفاع کرنے دے لئی آئینی فریم ورک دے اندر کم کرنے دا مشورہ دتا۔ [۹]
وفات
[سودھو]انہاں دا انتقال ۱۹۱۲ء وچ ہويا [۱۰]
حوالے
[سودھو]- ↑ Farzaneh, Mateo Mohammad (2015). “The Iranian Constitutional Revolution and the Clerical Leadership of Khurasani”. Syracuse, New York: Syracuse University Press. p. 13. ISBN 978-0-8156-5311-0.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Ghobadzadeh, Naser (17 October 2013). “Religious secularity: : A vision for revisionist political Islam”. Philosophy & Social Criticism. 39 (10): p. 1009. DOI:10.1177/0191453713507014. ISSN 0191-4537.
- ↑ Bayat, Mangol (1991). Iran's First Revolution: Shi'ism and the Constitutional Revolution of 1905–1909. Studies in Middle Eastern History. Oxford, New York: Oxford University Press. p. 232. ISBN 978-0-19-506822-1.
- ↑ Farzaneh, Mateo Mohammad (2015). “The Iranian Constitutional Revolution and the Clerical Leadership of Khurasani”. Syracuse, New York: Syracuse University Press. p. 13. ISBN 978-0-8156-5311-0.